Bedrijven kunnen uit zelfgemaakte crisis ontsnappen

Dat zegt Robert Rosenboom, auteur van het boek ‘de Wet van het Octaaf – vallen, intervallen en weer opstaan in organisaties’, voormalig directeur van Crawford België N.V. en DGA van Centurion Deuren B.V. en nu oprichter van De Vreemde Eend, een nieuw Rotterdams initiatief om executives en bestuurders bij hun dagelijkse vragen en dilemma’s integraal te helpen. Hij heeft een filosofische achtergrond en weet zowel abstractie als klinkende resultaten met elkaar te verenigen.

Blinde vlekken
Een belangrijk gegeven volgens hem is, dat de top van organisaties in tijden van tegenspoed veelal  ‘op slot’ staat. “Mijn ervaring is dat bestuurders nauwelijks een weerwoord of tegengas vanuit de eigen gelederen krijgen,”zegt Rosenboom. Dit feit wordt bevestigd door een onderzoek van Management Practice van de Harvard Business School en door de bestuurlijke excessen die recent de krant hebben gehaald.

Rosenboom: “Hoe hiërarchisch hoger mensen in de organisatie zitten, des te minder ze feedback krijgen en elkaar op blinde vlekken en vaste ingesleten patronen aanspreken. De bestuurders houden elkaar in een ijzeren greep gevangen. Een actueel probleem verwoordt bijvoorbeeld een CEO als hij klaagt, dat zijn team maar niet lekker wil lopen. Hij zoekt een vruchtbare dialoog, maar vergeet gemakshalve, dat hij bepaalt wie er in zijn team komt. Dan vraag ik: ‘Durf jij ook een dialoog over de samenstelling van jouw team aan te gaan, zonder de uitslag te weten? Durf je het ook over jouw eigen invloed te hebben?’

Dit soort vragen krijgen CEO’s en hun managers zelden door hun eigen personeel gesteld. Ook niet van de gemiddelde externe adviseur. Hierdoor halen ze bij lange na niet uit hun bijdrage wat erin zit. De crisis waar iedereen het over heeft, zijn ze daardoor zelf!”

De kramp van bestuurders
De Vreemde Eend gaat er vanuit dat je de toptijden (de hoogconjuncturen) en de daltijden (de laagconjuncturen) niet ongestraft van elkaar kunt scheiden. Groei en krimp horen bij elkaar zoals nat nu eenmaal hoort bij water. De hoogconjunctuur waarin we onze plannen uitbouwen, komt voort uit de laagconjunctuur waarin we moeten leren terugplannen en andersom.

Het meest belangrijk echter is, dat wanneer we in de toptijd gaan potverteren en er overmoedig onze energie in verliezen, het consequenties heeft voor de laagconjunctuur. Dan moeten we het extra ontgelden, zoals de huidige recessie ons pijnlijk leert. En ook; wanneer we de kansen in de laagconjunctuur over het hoofd zien en er ineffectief over klagen en negatief over doen, er méér van hetzelfde en repeterend gedrag tegenover zetten, dan halen we het fundament onder de aanstaande hoogconjunctuur weg, die zich daar onvoldoende op kan afzetten. Hoog- en laagconjuncturen zijn als communicerende vaten die je niet zomaar van elkaar kunt scheiden en dat blijft zo als niemand in die kramp kijkt naar zijn of haar oude pseudo-zekerheden en overtuigingen.