‘Cultuur vergeten in corporate governance codes’

Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM) en TIAS School for Business and Society, Tilburg University.

Corporate governance codes geven richtlijnen voor goed ondernemingsbestuur, met als doel dat bestuurders en commissarissen in hun besluitvorming een goede afweging maken tussen belangen van alle relevante stakeholders. Uit het onderzoek blijkt dat in veel corporate governance codes het evidente belang van organisatiecultuur hierbij niet goed is verwerkt. 
 
Promovenda Marie-Fleur Lobrij MScBA, Prof. dr. Muel Kaptein (RSM) en Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers (Tilburg Universiteit, TIAS) bekeken voor hun onderzoek 88 nationale corporate governance codes en vonden grote verschillen tussen landen. Er zijn maar vijf codes die als ‘best practice’ zijn beoordeeld. Dit zijn de codes van Brazilië, Jordanië, Nieuw-Zeeland, Engeland en Nederland. In deze codes zijn de verschillende elementen van de organisatiecultuur en de betrokkenheid en verantwoordelijkheid van bestuurders en commissarissen het beste verwerkt.

Het onderzoek heeft drie opmerkelijke bevindingen

1) Alleen de vijf codes die als ‘best practice’ zijn aangemerkt schrijven voor dat ondernemingen een goede cultuur moeten nastreven voor zowel de top van de onderneming (bestuurders en commissarissen) als ook voor de medewerkers. Dit is belangrijk omdat het daarmee echt over de hele organisatie gaat. 

2) Deze codes beschrijven ook concrete normen als element van de organisatiecultuur. Hierdoor wordt ook duidelijk wat met een goede organisatiecultuur wordt bedoeld. 

3) Alleen de vijf codes die als ‘best practice’ zijn aangemerkt beschrijven de rol van de commissarissen bij het definiëren, implementeren en monitoren van de organisatiecultuur. Dit zorgt ervoor dat er ook echt wordt toegezien op organisatiecultuur, en er ingegrepen moet worden als de cultuur tekortschiet.

Promovenda Lobrij: “We waren verbaasd dat de meeste onderzoeken naar corporate governance codes zich nog steeds toespitsen op de processen en structuren en niet op gedrag en cultuur in organisaties. Terwijl het daar juist vaak mis gaat. In Nederland kwamen in 2016 specifieke bepalingen over organisatiecultuur in de Corporate Governance Code, We vroegen ons af hoe dit benoemd wordt in andere nationale codes wereldwijd. Ondanks het feit dat organisatiecultuur een belangrijke corporate governance factor is, is het opnemen van de organisatiecultuur in nationale corporate governance codes blijkbaar niet de standaard en is er voor veel landen nog verbetering mogelijk.”