Bankieren en verzekeren 3.0

Net als het Zweedse warenhuis bieden deze nieuwe aanbieders alle bouwblokken om, in dit geval, zelf financiële systemen in te richten: terwijl gebruikers van Ripple hun eigen bank beginnen, zetten ze met Peercover zelf een verzekeraar op.

Ripple is een uitbreiding van Ripples, een online P2P-valuta die vergelijkbaar is met Bitcoin, maar door de opzet snellere betalingen mogelijk maakt en volgens de oprichters stabieler is. Ripple is in essentie het grootboek van een netwerk dat de verplichtingen registreert die leden met elkaar aangaan. Als betrokkenen elkaar niet kennen of niet vertrouwen, zoekt het systeem naar een ‘vertrouwd pad’: een keten van mensen die samen wel een onderlinge kredietrelatie willen aangaan voor het transactiebedrag. De totale hoeveelheid Ripples neemt toe als dit netwerk of het onderlinge vertrouwen daarbinnen groeit.

Clusters van mensen kunnen intensievere relaties met elkaar aangaan en zo samen een bank vormen die, door de lage kosten, de kleinste microkredieten kan faciliteren. Het noteren van de IOU’s – acroniem van I owe you – in het grootboek vergt slechts enkele seconden, terwijl de complexe berekeningen om nieuwe waarden van Bitcoins te verifiëren gemiddeld tien minuten duren. De benodigde rekencapaciteit is zelfs zo groot dat Bitcoin deelnemers vergoedt als ze hun computer beschikbaar stellen.

De snelheid van Ripples vormt een uitstekende basis voor een betalingssysteem waarbij de transactiefee slechts 1/1000 van een cent kost. In essentie is Ripple een internetprotocol dat online betalen net zo eenvoudig maakt als het versturen van een e-mail. Door naast andere online en fysieke valuta ook Bitcoins om te wisselen presenteert Ripple zich niet als concurrent, maar als aanvulling op Bitcoin. De combinatie van een verhandelbare online valuta met een snel, goedkoop en wereldwijd betalings- en kredietsysteem maakt Ripple een aantrekkelijk platform voor het organiseren van financiële P2P-netwerken.

Een goed voorbeeld daarvan is het nieuwe verzekeringsplatform Peercover. Met Peercover richten groepen op een eenvoudige manier hun eigen P2P-verzekeringsnetwerk op. Omdat provisies ontbreken en transactiefees verwaarloosbaar zijn, duikelen de kosten van verzekeringen. De oprichters van een nieuw netwerk bepalen wie kan deelnemen en wat ze voor welk maximaal bedrag mogen verzekeren. Peercover helpt om voorwaarden te schrijven en deelnemers met een voldoende vertrouwensniveau te selecteren en te werven. Deelnemers betalen geen verzekeringspremie, maar zijn zowel verzekeraar als verzekerde. Claims moeten door een meerderheid worden goedgekeurd, waarna ze evenredig worden uitbetaald uit de maandelijks ingelegde spaargelden. Niet meebetalen betekent niet langer deelnemen en verzekerd zijn.

Het Nederlandse Broodfonds, een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) voor zelfstandige ondernemers, zou zo onder de paraplu van Peercover kunnen plaatsvinden. Elk broodfonds is een lokale coöperatie van enkele tientallen zelfstandigen, die maandelijks sparen om zieke deelnemers die niet meer kunnen werken, maximaal twee jaar lang een uitkering te schenken. Uitstappen is gemakkelijk en de inleggelden zijn aanzienlijk lager dan de premies van producten die verzekeraars aanbieden en die veel kleine zelfstandigen ervan weerhouden een AOV af te sluiten.

De P2P-principes brengen verzekeringen terug naar hun oorsprong en de groei van ‘onderlingen’ die daarop voortbouwden. Deelnemers aan financiële P2P-netwerken zijn enthousiast over de mogelijkheden en kosten. Toch kijken de meeste banken en verzekeraars nog vaak meewarig naar initiatieven als Ripples, Peercover en het Broodfonds, en kwalificeren ze als ‘leuk’ en ‘sympathiek’. Het is natuurlijk heel goed mogelijk dat deze spelers over enkele jaren niet meer bestaan, maar gelet op de voordelen geven ze ongetwijfeld de richting aan waarin bankieren en verzekeren zich in de toekomst gaan ontwikkelen. Gevestigde partijen doen er daarom beter aan serieus te verkennen hoe ze zich bij nieuwe P2P-netwerken kunnen aansluiten.