Automotive: aantal fusies en overnames neemt toe

Met de crisis is de broodnodige sanering van de automotive sector in een stroomversnelling geraakt. Dat stelt Koen Dinkla, M&A-specialist bij KPMG Transaction Services en betrokken bij deals in de automotive sector. ‘De sanering was noodzakelijk vanwege de overcapaciteit in de sector. Er zijn grote klappen gevallen bij onder andere General Motors, recent bleek ook Peugeot een slecht jaar te hebben gedraaid. Ford heeft het aanzienlijk beter gedaan, dat saneerde al eerder.’

SAAB EN SPYKER
De crisis leidt tot bijzondere deals. De overname van het Zweedse Saab door het Nederlandse Spyker is daar een goed voorbeeld van. Wie had dat een jaar geleden kunnen denken’, zegt William Koot, partner KPMG Advisory en verantwoordelijk voor de automotive sector Nederland. ‘Ik ken de details van het businessplan achter Saab niet, maar denk dat het winstgevend maken van Saab voor Spyker een behoorlijke uitdaging is’, aldus Koot.

‘Een belangrijke factor in de slagingskans is de reactie van klanten. Zij moeten vertrouwen hebben, de auto’s gaan kopen.’ Dinkla denkt dat Saab zich geen betere marketing had kunnen wensen. ‘Binnenkort komt er weer een aantal nieuwe modellen uit.’ Ook private equity ziet brood in automotive. Dinkla: ‘De grote conglomeraten verkopen de ‘kleinere’ merken. Die worden opgeraapt door particuliere investeerders. Er is vooral interesse in Tier-2 en Tier-3 toeleveranciers.’

ONZEKERE TOEKOMST
Als je denkt dat de automotive sector het nu zwaar heeft… Ook de toekomst is onzeker. KPMG deed onder 200 bedrijven in de automobielsector onderzoek naar de toekomst van de sector. Hieruit bleek dat de respondenten verwachten dat het aantal fusies en overnames in de mondiale automobielsector zal toenemen. Als belangrijkste oorzaken noemen zij een hoge schuldenlast en het risico van een faillissement. Groei wordt wel verwacht, maar dan voornamelijk in de regio Azië.

De ondervraagden verwachten maar liefst 80 procent groei. Koot is echter niet bang dat de automotive sector helemaal uit Europa verdwijnt. ‘De concurrentie geldt vooral voor de goedkope merken. De duurdere, zoals Mercedes, zullen blijven. Bovendien blijft Europa sterk op het gebied van innovatie. Ik verwacht een vergelijkbare ontwikkeling als in de textielindustrie. Die verplaatste zich van Europa en Noord-Amerika naar de lagelonenlanden. Vervolgens is de textielindustrie vanwege innovatie weer teruggekeerd.’

PROTECTIONISME
Om de automotive sector voor Europa of eigen land te behouden, namen overheden van enkele landen protectionistische maatregelen. Koot en Dinkla hebben daar begrip voor. ‘Overheidsbemoeienis is macroeconomisch natuurlijk niet wenselijk’, aldus Koot, ‘maar daar staat tegenover dat als we de markt zijn gang laten gaan, de automotive sector uit Europa verdwijnt. Bovendien hebben overheden verantwoordelijkheden als het behoud van werkgelegenheid. Van Saab zijn 10.000 mensen (in)direct afhankelijk.’

De Nederlandse overheid houdt zich echter netjes aan de regels. Volgens Koot een typisch Nederlandse denkwijze. ‘En soms is dat best jammer.’ Volgens Dinkla zal de toezichthouder voorlopig nog rekening houden met de (gevolgen van de) crisis. ‘Zij richt zich met name op het voorkomen van oneerlijke concurrentie.’ Hij vindt dat geen bezwaar: ‘We hebben met een crisis te maken.’

INVESTEREN IN R&D
De automotive sector blijft ook na economisch herstel in onrustig vaarwater. Dinkla: ‘We sluiten niet uit dat de sector over vijf jaar te maken krijgt met nieuwe problemen. Het is een uitdaging om de nieuwe automotive sector in regio’s als Azië – de nieuwe concurrentie – het hoofd te bieden. Dat legt extra druk op Europa. Het is een kans en uitdaging voor Europa om hier goed mee om te gaan.’ De sector probeert de moeilijkheden het hoofd te bieden door rekening te houden met de wensen van de consument. In het onderzoek van KPMG gaven de ondervraagden aan te focussen op de toegenomen aandacht van consumenten voor brandstofverbruik, duurzaamheid en veiligheid. Dinkla: ‘SUV’s zijn veel minder populair geworden. De voorkeur voor kleine en zuinige auto’s neemt toe. De automotive sector zal de komende jaren dan ook de meeste investeringen doen in research en development.’

EFFICIËNTIE
Kunnen we op korte termijn nog deals verwachten? Koot vindt die vraag moeilijk te beantwoorden, maar benadrukt dat er nog 25 procent aan overcapaciteit is weg te werken. ‘In de sector worden veel gesprekken gevoerd, ingegeven door resultaten en economische ontwikkelingen. Er gaat het nodige veranderen, er zullen samenwerkingsverbanden ontstaan, zodat de efficiëntie kan toenemen.’ Hij vervolgt: ‘Op den duur zullen meerdere dealers bij elkaar kruipen. De huidige “glazen paleizen” van dealers kosten handen vol geld. Ik verwacht dat de garages waar je voor alles terecht kunt, zoals we die nu kennen, verdwijnen. Daarvoor in de plaats komen zogenaamde flagshipstores en aparte reparatiebedrijven. Het aantal vestigingen van dealers zal de komende jaren afnemen. Je ziet nu al leegstand ontstaan.’

ONDERZOEK KPMG
• Azië grootste groeimarkt
• Wereldwijd nemen fusies en overnames toe
• Schuldenlast en risico faillissement
• Vraag van consumenten naar hybride auto’s, andere brandstoffen en veiligheid

SPYKER
De aandeelhouders van Spyker hebben ingestemd met een overname van Saab. De auto’s van Spyker (opgericht door de broers Jacobus and Hendrik-Jan Spijker) worden gekenmerkt door snelheid. De ontwerpen zijn gebaseerd op de luchtvaart en aerodynamisch. De broertjes Spyker bouwden hun eerste auto in 1898, met een Benz-motor. Gedurende de Tweede Wereldoorlog bouwden ze honderd jachtvliegtuigen en tweehonderd vliegtuigmotoren. Het bedrif is sinds jaar en dag in handen van Victor Muller en is sinds mei 2004 aan de Euronext in Amsterdam genoteerd.

SAAB
EIGENDOM: General Motors
HOOFDKANTOOR: Zweden
WERKNEMERS: (31 december 2008): 4108
DISTRIBUTIE: de belangrijkste markten zijn de Verenigde Staten, Zweden, Groot-Brittannië, Duitsland, Italië, Australië, Frankrijk, Nederland en Noorwegen