Arbeidsmarkt gebaat bij flexcontracten

Door Pieter Leenman

Het SER-advies dat begin juni gepubliceerd werd, getuigt van weinig visie op hoe de arbeidsmarkt optimaal functioneert binnen het digitale tijdperk. Het is een prima streven om de toenemende ongelijkheid en draaideurconstructies een halt toe te roepen. Maar de reflex om de beoogde zekerheid te zoeken in vaste contracten en structuren uit begin 20e eeuw, doet geen recht aan de werkelijke behoeften van werkend Nederland.

De SER lijkt geen benul te hebben van de trend dat werk en de traditionele baan elkaar ontgroeien, een gevolg van globalisering en technologische ontwikkelingen. Keuzevrijheid en on-demand zijn sleutelbegrippen. (Samen)werken en het genereren van een inkomen verschuift van de traditionele baan richting netwerken en online platformen. Deze nieuwe structuren maken de (schaarse) arbeidsmarkt efficiënter. Juist flexibele contracten hebben daarin een spilfunctie en zijn zeker geen minderwaardige vorm van werken, zoals de SER met haar advies suggereert.

De terrassen zijn weer open, maar personeel is niet te krijgen. Andere branches kampen al jaren met forse personeelstekorten. Op basis van de demografische ontwikkeling zal dit probleem komende decennia fors toenemen. Een schaarse markt heeft baat bij flexibiliteit. De vaste baan als norm stellen en flexcontracten drastisch inperken zet Nederland in z’n achteruit.

Kortom, het SER-advies schaadt de economie en sluit niet aan bij de maatschappelijke en globale ontwikkelingen. De arbeidsmarkt is inderdaad toe aan een grondige herziening. Maar dan wel eentje waarin de werkende centraal staat en meer regie heeft over de invulling van arbeidsvoorwaarden, vast óf flexibel.

Waar, wanneer en hoeveel je werkt, tegen welke arbeidsvoorwaarden, vast of flexibel. Anno 2021 willen de mensen daar zelf de regie over. Overheid en sociale partners staan voor de opdracht het arbeidsrecht en het sociale stelsel grondig te herzien om dit mogelijk te maken. Het flexibele contract, zonder beperkingen, als volwaardig alternatief ten opzichte van het bepaalde of onbepaalde contract is daarin cruciaal. Flexibele contracten en inkomenszekerheid zijn in het huidige stelsel helaas tegenpolen. Wanneer flexibiliteit niet ten koste hoeft te gaan van inkomenszekerheid, leidt dat uiteindelijk tot een optimale allocatie van het schaarse potentieel. En daarmee tot maatschappelijke en economische meerwaarde.

Het is makkelijk roepen vanaf de zijlijn. Daarom een drietal suggesties wat dat betreft:
– Allereerst een overheid die inkomenszekerheid biedt door middel van een basisinkomen. Daarmee ligt er een solide basis voor elke werkende om vandaaruit een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Inkomenszekerheid als vertrekpunt, niet de uitkering als vangnet. Dat zet de werkende maximaal in zijn/haar kracht.
– Daarnaast wordt flexibel werk fiscaal beloond door middel van een flexpremie op de loonheffingskorting. Vast biedt daarbij meer zekerheid, maar flexibiliteit betaalt altijd beter.
– Tot slot is het een goed idee wanneer de overheid het ziekterisico tot op zekere hoogte draagt. Het aannemen van mensen voor een lange(re) periode door bedrijven wordt daarmee gestimuleerd.

Zomaar een aantal elementen uit een breder plan waarmee we de arbeidsmarkt naar een hoger niveau tillen. Niet doormodderen vanuit bestaande complexe structuren, maar vernieuwen en vereenvoudigen vanuit een frisse blik op de toekomst. Een toekomst waarin technologie wordt benut bij het (alloceren van) schaarse arbeidspotentieel. Met slimme tools die het werkgevers en werknemers makkelijk maken om flexwerk eerlijk in te richten. Maqqie bewijst al dat dat in de praktijk prima kan: door de slimme algoritmes in de app kan elk soort gebruiker ervan op aan dat alles klopt en volgens de regels verloopt. En ook nog eens simpel aangeboden, met één handige app. Nu zijn het kabinet en de sociale partners aan zet. Ook zij hebben het vermogen om te kunnen omdenken. Less is more. En dan: volle kracht vooruit.

Pieter Leenman (35) is CEO van Maqqie. Maqqie is opgericht in 2017 en is het eerste werkplatform met volledige cao-integratie. Het platform faciliteert samenwerkingen mét en zonder sociale zekerheid in de range van maximaal flex tot maximaal vast. In 2020 groeide het platform met ruim 500%.