ABN Amro screende wel degelijk

Een serie blogs over Know-Your-Customer (KYC).

BLOG – In een groot artikel in de NRC onder de kop 'ABN Amro liet na 5 miljoen klanten apart te screenen' schrijven Esther Rosenberg en Jeroen Wester een artikel over wat er allemaal mis zou zijn gegaan bij ABN Amro vanaf 2010. Het verhaal geeft echter een volslagen verkeerd beeld van de waarheid. In deze blog vertel ik daarom wat er allemaal mis is met dat NRC artikel.

Door Tony de Bree. Hij helpt executives en ondernemers om geld te verdienen en kosten te besparen. Hij selecteert de beste startups en scale-ups voor investeerders en is ICT-lid in RvC's. Eerder werkte hij bij ABN AMRO Corporate IT Strategy, in ‘belastingparadijzen’ als programma manager eTrust, als projectleider CDD aan de businesszijde bij IPC en als global splitsingsmanager KYC na de vijandige overname in 2008. Hij is een veelgevraagde spreker en bestsellerauteur.

De NRC beweringen

De bank zou vanaf 2010 “nagelaten hebben om al haar ruim 5 miljoen particuliere klanten individueel te screenen. In plaats daarvan werden de klanten zonder enig onderzoek als betrouwbaar bestempeld. Ze werden ingedeeld in de laagste risicocategorie. Dat is nog altijd het geval.”

Er loopt daarnaast een onderzoek door het OM. “De verdenking is dat ABN Amro gedurende een langere periode ongebruikelijke transacties niet, of niet op tijd heeft gemeld.” De bank zou bovendien “geen of onvoldoende cliëntenonderzoek hebben gedaan en niet (tijdig) afscheid hebben genomen van klanten”, laat het OM desgevraagd aan de NRC weten.

Daarnaast zouden rekeningen van de bank zijn gebruikt bij een van de grootste corruptiezaken rond Braziliaanse bouwconcern Odebrecht, waar twee klanten rechtstreeks zaken mee zouden hebben gedaan.

Vervolgens zegt het artikel ook nog “ABN Amro meldde op 7 augustus van dit jaar dat toezichthouder DNB had bepaald “dat we al onze particuliere klanten in Nederland moeten doorlichten”. De bank trok er 114 miljoen euro voor uit. Dat dit moest omdat al die risicoprofielen bewust al negen jaar standaard laag ingesteld bleken, maakte de bank niet bekend.”

De werkelijke situatie

Vanaf eind 2005 hebben we – ik werkte er tot eind 2011 splitsingsmanager KYC – bij ABN Amro bepaalde categorieën klanten als ‘laag risico’ bestempeld. Dat gebeurde met toestemming van Group Compliance van de bank en van de verschillende toezichthouders in binnen- en buitenland. Daar waren een aantal redenen voor:

1. De belangrijkste reden was dat in vergelijking met juridische entiteiten uit bepaalde takken van sport (b.v.'s met hun UBO's – Ultimate Beneficial Owners) een hoger risico voor witwassen vormden dan particuliere  ('natural persons').
2. Het voor alle klanten doen aan gedetailleerde identificatie en verificatie is een enorme grote hoeveelheid werk. Daarbij moet je dus kiezen. En dan kies je voor de klanten en andere relaties met het hoogste risico. Altijd in overleg met Compliance en de toezichthouders.
3. Private banking klanten bijvoorbeeld vielen weer onder een ander regime met een ander risicoprofiel (gemiddeld of hoog). Al naar gelang het risicoprofiel werd er meer of minder gedetailleerd en langdurig onderzoek naar iedere klant gedaan wereldwijd.  
4. De transactiemonitoring systemen liepen en lopen wel gewoon langs alle transacties. Dus die monitoring is er altijd. Hoewel het feit dat er veel 'false hits' naar boven komen altijd een groot probleem is gebleven.

Aanpak toegestemd door overheid en toezichthouders

Deze aanpak is vanaf 9/11 in overleg met en met toestemming van de overheid en de Nederlandse en andere betrokken toezichthouders (in Engeland, België en Spanje o.a.) gevolgd. Wat voorbeelden:

• ABN Amro heeft vanaf de Cease & Desist Order (2005) met toestemming van de V.S. en Nederlandse toezichthouders met een duidelijke aanpak bepaalde klanten per land wereldwijd een laag risico mogen toekennen.
• Bij de splitsing van de bank vanaf 2007 en de overname door de Nederlandse Overheid van het N-share (het Nederlandse gedeelte van de gesplitste bank) is dat opnieuw met toestemming gedaan. Daarom kregen de meeste Nederlandse particuliere klanten dus het predicaat 'laag risico'.
• Er is wel degelijk onderzoek gedaan naar bepaalde risicovolle particuliere klanten, bepaalde soorten bedrijven en o.a. Nederlandse juridische structuren (in Nederland gevestigd) voor zover dat volgens de Nederlandse wet kon en mocht en voor zover die door de verschillende toezichthouders (inclusief het Ministerie van Financiën en de DNB) als 'hoger risico' werden aangemerkt. Inclusief personen en bedrijven die op verschillende sanctielijsten stonden.
• Met betrekking tot de twee klanten, die zaken zouden hebben gedaan met Odebrecht: de realiteit is dat het enorm moeilijk is om buitenlandse ondernemingen goed te beoordelen. Zeker als het bomen van structuren in verschillende offshore jurisdicties zijn. En zeker als dat jurisdicties zijn waarbij niet-transparante structuren toegestaan zijn, waaronder 'echte' brievenbusfirma's waarbij informatie over UBO's niet verplicht is of niet toegankelijk is.

Of ABN Amro al dan niet nalatig is geweest kan ik niet beoordelen, maar wat ik wel weet is dat vanaf 2005 alle activiteiten op het gebied van risico-analyse en risicobeoordeling in nauw overleg met Group Compliance en binnenlandse- en buitenlandse toezichthouders heeft plaatsgevonden, tot en met de splitsing aan toe.

Een pikant detail: dit heeft zich allemaal afgespeeld in de periode dat de Nederlandse Staat en het Ministerie van Financiën toezicht hielden als grootaandeelhouder en onder het bewind van ex-CEO Gerrit Zalm. Gaat het OM daar nu ook onderzoek naar doen? Dat gebeurt bij ING met CEO Hamers toch ook? Waarom bij ABN Amro dan niet?

Blogs in deze serie:

• Kende ABN AMRO de klant? (1)
• Zin en onzin van een UBO-register (1)
• Zin en onzin van een UBO-register (2)
• ABN Amro screende wel degelijk
• Zin en onzin van negatieve rente