5 tips voor bedrijfswaardering (hulp bij bepalen waarde en prijs)

De onderstaande tips kunnen je helpen in het aankoop en verkoopproces van een bedrijf. Het zijn de 5 belangrijkste tips voor bedrijfswaardering die voortkomen uit de cursus ‘Business Valuation’ die Alex van Groningen aanbiedt en waarin je, naast een algemene introductie over het vakgebied van bedrijfswaardering, de belangrijke knepen uit het vak krijgt bijgeleerd op het gebied van due diligence en fiscale en juridische aspecten bij bedrijfswaardering in het kader van overnames en fusies.

Tip 1: Gebruik de juiste methode voor bedrijfswaardering
Er zijn verschillende manieren waarop je de waarde van een bedrijf kunt bepalen. Er bestaat niet een in beton gegoten methode en dat moet je continu in het achterhoofd houden wanneer een bedrijfswaarderingsproces gaande is. Dat betekent overigens niet dat je daarom zelf met een natte vinger kunt zwaaien en een waarde kunt toekennen, maar het is van belang te realiseren dat er verschillende methoden zijn.

Wanneer je een onderneming laat waarderen zul je hier meestal een specialistische partij bij betrekken, of afhankelijk zijn van de kennis van in-house specialisten. Het is onmogelijk die specialistische kennis in korte tijd op te doen, maar je kunt wel kritisch meekijken naar de methodologische keuzes die zij maken. Wat is het verhaal achter deze keuzes? Waarom kiest men voor 6 keer de EBITDA bijvoorbeeld, en niet 5,3 keer? Een goede expert is in staat die keuzes uit te leggen. Wanneer je een rapport krijgt waarin er geen uitleg is opgenomen over de gekozen manier van bedrijfswaardering is dat een reden om uiterst kritisch te zijn. Methodologische keuzes hebben misschien wel de grootste impact op de uiteindelijke waardering van een bedrijf en mogen niet lichtzinnig worden gekozen ‘omdat we het altijd zo doen’.

Houd bovendien ook goed in de gaten welke informatie wordt gebruikt om de waarde te bepalen. Vaak wordt verantwoordingsinformatie klakkeloos gebruikt als waarderingsinformatie, terwijl dit er in veel gevallen niet voor gebruikt zou moeten worden. Onthoud dat elk bedrijf een uniek construct is en dat het moeilijk is om de waarde ervan uit te drukken via algemene standaarden. De gekozen methode moet dus te allen tijde uitlegbaar zijn.

Tip 2: Waarde en prijs zijn niet hetzelfde
Het bepalen van de waarde van een bedrijf is afhankelijk van de gekozen methode en kan dus verschillen. Maar het geeft op zijn minst een belangrijke indicatie over wat de waarde is die een bedrijf vertegenwoordigd. Bij het bepalen van de waardering wordt bij een goede methode vooral gekeken naar de economische waarde van een bedrijf in de toekomst; het geld dat er naar verwachting mee verdiend wordt bij ongewijzigde omstandigheden.

De waardebepaling is zogezegd de intrinsieke waarde die een bedrijf representeert. Die hoeft – en is vaak – niet hetzelfde als de uiteindelijke verkoopprijs. Bij het bepalen daarvan kunnen namelijk hele andere factoren meespelen. Wanneer de aankopende partij grote kansen ziet om er een nieuwe markt mee te kunnen betreden, kan dit betekenen dat de prijs die men bereid is te betalen voor het bedrijf veel hoger ligt dan de waarde zoals die is berekend.
_________________________________________________________________________
Wat is de waarde van een bedrijf?
Krijg je wel genoeg geld voor de aandelen van jouw bedrijf bij verkoop? Hoe weet je dat je als koper niet te veel betaalt? De cursus Business Valuation geeft praktische antwoorden op deze en andere vragen als: hoe berekent u de juiste waarde van een bedrijf en hoe overtuig je anderen ervan dat dit de juiste prijs is? Meld je direct aan.
_________________________________________________________________________

Andersom kunnen er ook redenen zijn die ervoor zorgen dat de verkopende partij zo snel mogelijk van een bedrijf af wil en dat kan de verkoopprijs drukken. Neem de waarde van een bedrijf dus als uitgangspunt, maar staar je er ook niet blind op. Voor een goedlopend bedrijf moet doorgaans relatief meer (boven de waarde) worden betaald dan voor een bedrijf waar het minder loopt. Verdiep je dus altijd in de intenties van de partij met wie je zaken doet om te bepalen wat voor invloed dit op de prijs heeft.

Tip 3: Bereid een waardering en verkoopproces goed voor
Kenners zeggen wel eens dat een bedrijf vier jaar nodig heeft om zich goed voor te bereiden op een overname. Om een correcte waardebepaling te kunnen maken is er veel informatie nodig en op het moment dat de waardering voor een bedrijf wordt gemaakt moeten die gegevens voor handen en up-to-date zijn. Bij veel bedrijven vergt het enige tijd om die administratieve zaken goed op orde te brengen.

Bovendien spelen er allerlei factoren mee bij de uiteindelijke prijsbepaling van een overname of fusie. Hoeveel vreemd en eigen vermogen zit er bijvoorbeeld in? Alleen al deze variabele kan flinke gevolgen hebben voor de uiteindelijke waardering van een bedrijf (deels afhankelijk van de gekozen methode uiteraard). Wie een waardering tijdig voorbereid heeft mogelijkheden om veranderingen in de verhouding vreemd/eigen vermogen aan te brengen en daarmee de waarde te verhogen.

“Het kan verstandig zijn om dealmakers in te schakelen om de ‘bad guy’ te spelen bij onderhandelingen die ook de schuld op zich kan nemen als de onderlinge verhoudingen op scherp worden gezet”

Ook andere strategische keuzes kunnen de verkoop van een bedrijf bespoedigen. Denk bijvoorbeeld aan de structuur waarin het bedrijf dat gewaardeerd moet worden is opgebouwd. Zit alles in één bv of is er sprake van een holdingstructuur waarin het vastgoed bijvoorbeeld apart is gezet? Dit zijn zaken die je bij een grondige voorbereiding kunt wijzigen en die de aantrekkelijkheid voor een koper enorm kunnen verbeteren.

Tip 4: Kijk verder dan de boeken en laat specialisten due diligence onderzoek uitvoeren
Een controle van de financiële boekhouding is een noodzakelijkheid bij het bepalen van de waarde van een bedrijf. Maar er zijn meer zaken die de waarde en de prijs die voor een onderneming betaald moet worden beïnvloedt. Staar je dus niet blind op de balans en resultatenrekening. Een due diligence (letterlijke betekenis: ‘de verschuldigde inzet’) onderzoek kan alle facetten van het succes van een onderneming omvatten en gaat verder dan een regulier financieel advies.

Denk bijvoorbeeld aan de technische aspecten die een rol bij de waardering kunnen spelen: voldoen de vrachtwagens aan de milieunormen die over drie jaar gelden, of moeten die dan onverwacht worden vervangen? Is technische apparatuur nog up-to-date voor de plannen die je met het bedrijf heeft?

Maar ook op fiscaal en juridisch gebied kunnen grote verrassingen zitten die bij zowel aan- als verkoop een grote rol kunnen spelen. Zijn tax-shields waarmee rekening wordt gehouden bijvoorbeeld wel toekomstbestendig, en kan de veronderstelde fiscale synergie wel worden bereikt? Op welke wijze spelen post-acquisitiekosten een rol bij de waardering van het bedrijf? Liggen die bij de aankopende of verkopende partij?

Een ander belangrijk aspect is dat van cultuur. Fusies en overnames van een bedrijf kunnen er op papier soms geweldig uitzien, maar als de cultuur binnen de bedrijven (te) sterk verschilt wordt een succesvolle integratie een groot probleem. Het is moeilijk te voorspellen hoe groot deze gevolgen zijn, maar veel mislukte overnames worden hier aan toegeschreven. Over het algemeen geldt het adagium ‘twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen’, dus de risico’s nemen toe wanneer bedrijven met totaal andere culturen fuseren. En de omvang van risico’s hebben invloed op de prijs van een bedrijf.

Tip 5: Het blijft mensenwerk
De aan- of verkoop van een onderneming is een ingrijpend traject waar mensen vaak persoonlijk en emotioneel bij betrokken zijn. De drang om je tot in de details te bemoeien met een bedrijfswaardering en onderhandelingsproces is groot en vaak is onderling vertrouwen belangrijk om een proces goed te laten verlopen.

Bij fusies en overnames geldt altijd dat de verkoper de prijs omhoog wil duwen en de potentiële koper(s) hem juist omlaag willen hebben. Houd er dus rekening mee dat een onderhandelingsproces onderlinge verhoudingen op zijn kop kan zetten. Uiteindelijk moet een overname je tot op zekere hoogte ook gegund worden. Het kan verstandig zijn om dealmakers in te schakelen om de ‘bad guy’ te spelen bij onderhandelingen die ook de schuld op zich kan nemen als de onderlinge verhoudingen op scherp worden gezet. Bedenk welke rol je voor jezelf ziet weggelegd in het proces.

Uit onderzoek van professor Lex van Teeffelen, sociaal psycholoog en lector bedrijfsoverdracht aan de Hogeschool Utrecht, blijken de karaktereigenschappen doorzettingsvermogen, marktgerichtheid en flexibiliteit de beste voorspellers te zijn bij een succesvolle overname.

Maar de meest voor de hand liggende tip is om altijd het gezond verstand te laten zegevieren. Neem gecalculeerde en geen onnodige risico’s. Probeer nooit koste wat het kost een bedrijf te kopen of verkopen, want daardoor wordt het onderhandelingsproces enorm beïnvloed. Soms kan juist het afbreken van onderhandelingen of het afzien van een (ver)koop de beste beslissing zijn. Ongeacht de waarde van het bedrijf en de prijs die ervoor betaald moet worden.

Bedenk bovendien dat volgens hoogleraar Hans Schenk van de Universiteit Utrecht maar liefst 65 tot 85 procent van de overnames mislukt in de zin dat er geen waarde wordt gecreëerd. Als beide partijen er financieel niets mee opschieten is het zonde van de tijd en energie die is gestoken in het proces van waarderen en onderhandelen. Volgens Schenk komen veel overnames tot stand om psychologische in plaats van economische redenen: als een bedrijf een overname doet, wil de concurrent niet achterblijven.

Lees ook: Prof. dr. Hans Schenk: 5 succesfactoren van een overname

—

Wat is de waarde van een bedrijf?
Krijg je wel genoeg geld voor de aandelen van jouw bedrijf bij verkoop? Hoe weet je dat je als koper niet te veel betaalt? De cursus Business Valuation geeft praktische antwoorden op deze en andere vragen als: hoe bereken je de juiste waarde van een bedrijf en hoe overtuig je anderen ervan dat dit de juiste prijs is? Meld je direct aan.