Business Control
27 februari 2008 De uitgebreide Europese regelgeving moest helpen de concurrentieverhoudingen in Europa te verbeteren. De publieke sector als vrager en het bedrijfsleven als aanbieder ervaren hiervan de grote administratieve last. Maar hoe staat het met de voordelen en wegen die tegen de nadelen op?
Door Ad van Amerongen, Hoofd Business Controlling, Sociale Verzekeringsbank 27 februari 2008 Een praktijkverhaal over de verschillende fase's (concentratie, optimalisatie, excelleren) van een succesvol Finance & HR Shared Service Center.
Door Peter van der Weijden, Manager Centre of Excellence, Accounting Plaza 27 februari 2008 Shell gaat in principe uit van eigen kweek, dus ook binnen financiën. Deze werkwijze is succesvol, maar hoe doe je dat als de wereld zo veel verandert als de afgelopen drie jaar ten gevolge van externe invloeden?
Door Margot Scheltema, Finance Director, Shell Nederland 27 februari 2008 Bekend terrein, maar is werkkapitaalbeheersing belangrijk? Is minimaal werkkapitaal de heilige graal en de verantwoording van Finance?
Door Ron van Laar, CFO, Oilily Holding 27 februari 2008 Wat zijn de voordelen van elektronisch factureren voor zowel de organisatie als de klant?
Door Klaas Schiphof, Sales Director, Lyreco 27 februari 2008 Hoe maakt ING de (financiële) informatiestromen betrouwbaar en veiliger? Gegevens worden nu bovendien tijdig opgeleverd, zodat de financieel managers op het juiste moment over betrouwbare informatie beschikken om de juiste beslissingen te nemen en proactief vooruit te kijken.
Door Niels van Weeren, Manager Datawarehouse, ING Retail Information Systems 27 februari 2008 De invloed van de controller neemt toe. Maar hoe vult de controller deze invloed in? Wat voegd de controller toe aan het team waarin hij opereert? Moet het beter? Kan het beter?
Door Hans Leijtens 27 februari 2008 IT-dienstverlener LogicaCMG verwacht verwacht dat de omzetgroei dit jaar gelijk blijft. In 2007 steeg de winst met drie procent naar circa 4,08 miljard euro. Het bedrijf veranderd zijn naam met onmiddellijke ingang in Logica. 20 februari 2008 De huidige generatie financials hecht vooral waarde aan communicatievaardigheden. Een goed teken? 16 februari 2008 Financiële indicatoren weerspiegelen weliswaar de symptomen van mogelijke verstoringen in organisatie, maar ze leggen niet de oorzaken bloot. Corporate performance management-systemen kunnen dat wel. Hoe voert u een dergelijke systeem in? 14 februari 2008 In 2007 is de Nederlandse economie met 3,5 procent gegroeid. Dat is 0,5 procent meer groei dan in 2006. Na 2000 is er niet meer een dergelijk hoge economische groei gemeten. De belangrijkste contributie aan deze groei was de uitvoer maar ook investeringen en consumptie droegen bij. Dit meldt het CBS. 13 februari 2008 Er bestaat sinds het verschijnen van de Nederlandse Corporate Governance Code veel discussie over de in control-statement: vooral wat betreft de negatieve gevolgen ervan. Sta echter
eens stil bij de pluspunten van dit statement en gebruik die ten voordele van de onderneming. 12 februari 2008 Binnen Europa is er over vorig jaar een scherpe daling van bedrijfsfaillissementen vastgesteld. Nederland behoorde tot één van de landen met de scherpste daling. Dit blijkt uit een onderzoek van de Duitse bedrijfsadviseur Creditreform. 06 februari 2008 De controller en de creditmanager hebben op het eerste oog weinig met elkaar te maken. Geen reden om regelmatig met elkaar om tafel te zitten. Of toch wel? Onderstaand een overzicht van de onderbelichte raakvlakken tussen de controller en de creditmanager. 23 januari 2008 Voor het eerst sinds 2003 is het vertrouwen van CEO's omtrent de vooruitzichten voor de omzetgroei gedaald. De enige risicofactor waarover CEO's ten opzichte van vorig jaar bezorgder zijn geworden, is de mogelijkheid van een economische teruggang. Dat blijkt uit de elfde Global CEO Survey van PricewaterhouseCoopers (PwC) onder 1.150 topbestuurders. 15 januari 2008 Een bedrijf wil zijn eigen vermogen versterken. Uitgifte van meer dan 10 procent nieuwe aandelen betekent dat er een prospectus moet komen. Daar waar een prospectus in de buurt is, piekt het aansprakelijkheidsgevoel van bestuurders tot grote hoogten. Welkom in het land van de disclaimers. 02 januari 2008 BasWare, leverancier van oplossingen voor het automatiseren van financiële processen, voorspelt welke vijf aspecten ondernemingen in 2008 zullen beïnvloeden. Volgens BasWare ontwikkelen de traditionele functies van crediteuren- en inkoopverantwoordelijken zich meer richting strategische bedrijfsfuncties. 17 december 2007 De afgelopen jaren zijn managers gebombardeerd met diverse verbetermethodes en hypes. Maar de meeste van deze verbeteringen werden gelanceerd zonder wetenschappelijk bewijs dat ze werken, waardoor er veel kaf onder het koren zit. Organisaties hebben veel inspanningen verricht op verbetergebied zonder aantoonbaar blijvend resultaat. 11 december 2007 Het Nederlandse bedrijfsleven heeft onverminderd vertrouwen in de toekomst en ziet 2008 met getemperd optimisme tegemoet. Het verwachtingsniveau is iets gedaald ten opzichte van vorig jaar maar blijft uitermate positief. De omzet en exportverwachting voor 2008 zijn licht gedaald. Daar staat tegenover dat de ondernemers verwachten dat de werkgelegenheid in 2008 sterker zal stijgen dan in 2007. Dit blijkt uit een enquete van de Kamers van Koophandel. 10 december 2007 Terwijl de regels voor financiële verantwoording sterk zijn toegenomen, blijft het genereren van managementinformatie achter. Technologisch zijn de mogelijkheden er wel, maar bedrijven moeten eerst hun organisatiemodellen aanpassen. 10 december 2007 De bonussen van bestuursvoorzitters van beursgenoteerde ondernemingen zijn in de periode 2002 tot 2006 meer dan verdubbeld. 10 december 2007 De voorlopige cijfers van de niet-financiële ondernemingen laten een toename van het netto resultaat na belasting zien van 6,7 procent tot 87,9 miljard euro (2006). Het binnenlands bedrijfsresultaat neemt echter met 2,7 procent af. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. 08 december 2007 Wie geiten wollen sokken-types verwacht, is bij controller Ronald Messelink van Oxfam Novib aan het verkeerde adres. Zijn organisatie is ISO-gecertificeerd, rolt internationaal SAP uit en krijgt zoveel audits over de vloer dat een beursgenoteerde onderneming er stil van zou worden. Dit is een professioneel bedrijf. 08 december 2007 Na ruim twintig jaar in zowel inkoop als financiën valt het mij op dat de processen tussen deze twee disciplines nog zo weinig zijn geïntegreerd. Aan de verkoopkant hanteren we een strak debiteurenbeleid, aan de inkoopkant overheersen nog veel vragen. 28 november 2007 Voor het tweede jaar heeft Financieel-Management.nl door Netpanel een naamsbekendheid en imago onderzoek laten uitvoeren naar financiële detacheerders, consultants en recruiters. 277 opdrachtgevers waarvan 118 eindverantwoordelijk en 159 medeverantwoordelijk hebben meegewerkt. Enkele highlights uit het onderzoek. 27 november 2007 Laatst zat ik met Harold Goddijn aan het diner. Naast mij zat de logistiek manager van onze Amerikaanse vestiging. De logistiek manager is relatief nieuw en luisterde geinteresseerd naar de oude koeien die Harold en ik uit de sloot aan het halen waren. Die interesse wakkerde de verhalen verder aan en we dwaalden af naar de periode van voor de introductie van de eerste GO, het allereerste apparaatje dat aan de basis lag van de opmerkelijke groei van TomTom. Al pratende realiseerde ik mij de hoeveelheid veranderingen die er in relatief korte tijd hebben plaatsgevonden. 27 november 2007 Cijfers zijn van groot belang, maar een week later kunnen ze wat Björn Stommels betreft de prullenbak in. Alleen punctuele en accurate cijfers zijn waardevol voor de financieel directeur, omdat hij alleen op basis daarvan beslissingen kan nemen die bepalend zijn voor de toekomst van het payrollbedrijf. 'De jaarcijfers vind ik niet zo interessant.' 27 november 2007 De afgelopen twee jaar is er veel veranderd binnen de financiële functie bij OPG Groep. Groei staat daarbij hoog in het vaandel. 'Cijfers zijn voor mij maar een deel van het verhaal', vertelt group controller Rob Leicher. 'Bij finance komt veel meer kijken dan de cijfers alleen.' 21 november 2007 Verandermanagement is bedoeld om organisaties door veranderprocessen te loodsen, waardoor zij beter presteren en meer toegevoegde waarde leveren aan hun klanten. Kom daarbij als controller of financieel manager niet aan met cijfermatige dogma´s. 21 november 2007 Voor veel ondernemingen is of was tot voor kort de spreadsheet het ICT-tool om financiële processen als consolidatie, planning en reporting te faciliteren. Die trend is nu aan het veranderen. Vijf tips over hoe de implementatie van software het beste kan worden aangepakt. 21 november 2007 De overname van Grolsch door SABMiller wordt alom geprezen. Begrijpelijk. Alleen: waarom vond de verkoop niet eerder plaats? 19 november 2007 Belastinghervormingen die het voor bedrijven gemakkelijker maken om belasting te betalen kunnen zorgen voor een stijging in belastinginkomsten en leiden tot een gunstiger vestigingsklimaat, aldus een vandaag gepubliceerd rapport van PricewaterhouseCoopers en de Wereldbank. 'Paying Taxes 2008' is het tweede rapport in een jaarlijkse serie over de belastingregimes en betreft 178 landen. 14 november 2007 Het ministerie van financiën zal bezien hoe de Belastingdienst een aantal irritaties van directeuren-grootaandeelhouders (dga's) over hun fiscale positie kan wegnemen. De koepel van branches en ondernemersverenigingen had deze herfst gevraagd om een aantal pijnpunten in de fiscale wetgeving te veranderen. 05 november 2007 De rol van de controller is de laatste jaren sterk veranderd: van iemand die
leiding gaf aan een afdeling die enkel registreerde tot iemand die bouwstenen
aandraagt voor het beleid van de organisatie. Hoe is dat zo gekomen? 05 november 2007 15 praktische tips voor controllers. 05 november 2007 Managementinformatiesystemen (MIS) bestaan al een tijdje. Toch heeft nog lang niet iedere organisatie zo'n systeem. Daarvoor zijn twee redenen aan te wijzen. De eerste is het feit dat de meeste managers weinig affiniteit hebben met informatietechnologie. De tweede is dat handige spreadsheetje, waarmee de manager al een heel eind komt. Toch rukken de managementinformatiesystemen op. Dit artikel geeft een schema voor de bouw van zo'n systeem en laat zien wat de rol van de controller daarbij kan zijn. Iedere manager heeft informatie nodig om zijn taken zo goed mogelijk uit te voeren. Het idee van een geautomatiseerd systeem waaruit hij op een gemakkelijke manier die informatie kan halen die hij nodig heeft, ligt dan voor de hand. De eerste bruikbare anagementinformatiesystemen
werden gebouwd in de vroege jaren negentig van de vorige eeuw. 01 november 2007 Corporate-performancemanagement (CPM), met als meest gehanteerde hulpmiddel de balanced scorecard, lijkt het tij maar niet echt mee te krijgen. Het concept wordt veel toegepast, maar voldoet achteraf dikwijls niet aan de beoogde verwachtingen en ambities. Hoe komt dit? 26 oktober 2007 Het is haast een utopie om te veronderstellen dat een standaard pakket in de volledige financiële informatiebehoefte van een organisatie voorziet. In veel gevallen zien we dan dat een export wordt gemaakt uit het financiële pakket en dat wordt weer geïmporteerd in een spreadsheet. 23 oktober 2007 Steeds meer hoger opgeleiden kiezen ervoor om, geheel of gedeeltelijk, thuis te werken. Deze groep werkzoekenden, die tegenwoordig bekend staat als Nuggers (niet uitkeringsgerechtigden) schrijft zich niet in bij het CWI, heeft geen economische noodzaak om aan het werk te gaan, maar wil wel graag aan de slag. 18 oktober 2007 Een audit trail is het spoor door uw administratie waarbij u altijd na kunt gaan hoe een totaal is opgebouwd uit welke transacties en omgekeerd hoe de transactie is opgenomen in het totaal. Veel pakket bieden deze functionaliteit en duiden dit aan met namen als 'drill down' of 'drill around'. 10 oktober 2007 Bij een waardering volgens de netto contante waardemethode wordt de waarde bepaald aan de hand van de opbrengsten die de onderneming naar verwachting zal genereren voor de verstrekkers van vreemd en eigen vermogen. Deze zogenaamde vrije geldstromen ('free cashflows') worden bepaald aan de hand van prognoses. 10 oktober 2007 Veiligheidsmarge = break-even omzet ÷ netto omzet. De procentuele afstand van de werkelijk gerealiseerde omzet tot de gecalculeerde break-even omzet. Biedt een maatstaf voor de kwetsbaarheid van de onderneming door fluctuaties in de omzet. 10 oktober 2007 Basis voor de waardebepaling door middel van de geldstroombenadering zijn de toekomstige vrije geldstromen. Aan de hand van het navolgende schema kan verduidelijkt worden hoe deze vrije geldstromen worden becijferd. 10 oktober 2007 De verhouding tussen de activa welke op korte termijn in geld zijn om te zetten en de verplichtingen die op korte termijn moeten worden voldaan. Bij de quick ratio zijn de voorraden buiten beschouwing gelaten omdat deze minder snel (geforceerd) te gelde kunnen worden gemaakt. 10 oktober 2007 Omloopsnelheid totale vermogen = netto omzet ÷ balanstotaal. Omzet per geïnvesteerde gulden. Het totale, in de onderneming vastgelegde vermogen is nodig om het productieproces in gang te houden. Het aantal keren dat de productiecyclus kan worden voltooid met het ter beschikking staande vermogen, wordt de omloopsnelheid genoemd 10 oktober 2007 Verbijzonderen is het nader specificeren van kosten en opbrengsten anders dan naar kostensoorten in het grootboek. Verbijzonderen vindt plaats naar kostenplaatsen, kostendragers en/of dimensies. 07 oktober 2007 Met een duidelijke visie op (financieel) Performance Management is woningcorporate De Alliantie klaar voor de toekomst. Sturing op financiële targets en KPI's middels scorecards. Efficiënte financiële plannings- en budgetteringsprocessen. 07 oktober 2007 Overheid en non profit organisaties werken steeds marktgerichter. De focus ligt op de wensen van de klant. Wat is de impact hiervan op instroom, flexibiliteit en ontwikkeling van mensen die werkzaam zijn op de financiële afdeling?
Door: Alex-Jan de Jong, Directeur van de interdepartementale Shared Services Organisatie Flexchange (organisatorisch ondergebracht bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken 07 oktober 2007 De consequenties van de nieuwe bekostiging per 1 januari 2008 en 2009 voor de planning-en controlcyclus. Daarnaast zal ingegaan worden op de invoering van integrale bekostiging en de gevolgen voor de besluitvorming van nieuwbouw- en verbouwplannen van ziekenhuizen.
Door: Ton van Veen, Hoofd Financiën, Informatie & Control HagaZiekenhuis 07 oktober 2007 In een interactieve presentatie werd aangegeven in welke valkuilen Meavita is gelopen in de strijd om administratieve processen onder te brengen in een shared service center.
Door: Robert van Schagen, Directeur Dienstencentrum Meavita 07 oktober 2007 Met de ZBO-gang in 2004 van het CBS is de aandacht voor de bedrijfsvoering steeds meer manifest geworden. Hierdoor is een ontwikkeling ingezet om een kostprijsmodel uit te werken om een beter inzicht te krijgen in de kostenopbouw en het sturen op resultaten (output) mogelijk maken. Tijdens mijn presentatie zal ik aandacht besteden aan de uitdagingen en valkuilen van dit ontwikkeltraject binnen het CBS.
Door: Leny Werkhoven, directeur bedrijfsvoering Centraal Bureau voor de Statistiek 07 oktober 2007 Overheid en non-profit organisaties zijn volop in beweging om hun organisatie aan te passen aan de vraag om grotere flexibiliteit en slagvaardigheid en een nog scherpere focus op de wensen van klanten. Wat voor uitdagingen en druk brengt deze ontwikkeling met zich mee voor financiële afdelingen?
Door: Gerard Boot, Hoofd Financiën Gemeente Den Haag 05 oktober 2007 Elke vijf seconden maakt er iemand in de wereld gebruik van een de producten van Medtronic. Antoine van Hinsberg, manager Financial Shared Service Center (FSSC): Als je iemand met Parkinson ontmoet, die dankzij onze producten toch weer kan functioneren, geeft dat echt een kick. Die passie probeer ik over te brengen op potentiele medewerkers. 05 oktober 2007 Ondanks de hernieuwde belangstelling voor alles wat strategie omvat, besteden afdelingen control en rapportage meer tijd aan uitvoerende werkzaamheden. Dat blijkt uit het onderzoek 'best in finance' van het Controllers Instituut, DPA Flex en Accounting Plaza. 05 oktober 2007 De controller staat voor twee uitdagingen: nieuwe control-oplossingen bedenken voor nieuwe, te beheersen situaties en omgaan met de tegenstelling 'vertrouwensrol' versus 'beheersingsrol' en 'ondersteunende rol'. 05 oktober 2007 Uit diverse onderzoeken is gebleken dat het samenstellen van managementinformatie door uw medewerkers een tijdrovende zaak is. Daarbij speelt tevens de ingezette capaciteit een belangrijke rol. In dit artikel over "Slimmer Werken & Slimmer Sturen" besteden we aandacht aan het toepassen van lean principes ten gunste van managementinformatie. 05 oktober 2007 Interne educatie voor controllers was iets wat binnen KLM naar een hoger niveau gebracht kon worden, vond Nico Scheeres, toen hij een jaar geleden de functie van Director Planning & Reporting aanvaardde. Het duurde dan ook niet lang voordat de eerste plannen voor de ontwikkeling van KLM Master Modules Controlling op papier werden gezet. 20 september 2007 Voor de bijna 200 bezoekers was het Jaarcongres Financieel Management in de overheid en non profit sector een dag vol nuttige workshops, gastvrijheid en kennisuitwisseling. Sprekers waren onder meer Jaap van Duijn, Gerard Boot (directeur Financien Gemeente Den Haag en winnaar van de Public Finance Award 2006). Hoogtepunt van de dag was de uitreiking van de Public Finance Award 2007. 19 september 2007 Het profiel van de organisatie wijzigen van een corporatie naar een vastgoedbedrijf. Dat was de opdracht die Arnold Pureveen kreeg toen hij bij De Alliantie in dienst trad. Inmiddels hebben er grote veranderingen in de organisatie plaatsgevonden. 'We zijn van generiek transactieverwerkend naar specifiek informatieverstrekkend gegaan.' 01 september 2007 Stond de CFO Day enkele jaren geleden nog in het teken van de recessie en kostenbesparingen, nu is groei het leitmotiv. Voor de CFO betekent groei een andere en niet altijd eenvoudiger invulling van zijn takenpakket. Hoe om te gaan met de opkomst van private equity-fondsen bijvoorbeeld? Hoe om te gaan met de globaliserende econonomie? De beste CFO's weten echter in te spelen op de kansen die de huidige conjunctuur biedt. Zoals de CFO's van het jaar. 01 september 2007 Managementoverleg neemt veel tijd in beslag en blijkt lang niet altijd even effectief. Sommige onderwerpen komen onvoldoende aan bod, andere worden niet door de juiste personen besproken. Dit artikel schetst een raamwerk voor de opzet van een heldere overlegstructuur, waarin de juiste onderwerpen door de juiste personen behandeld worden. 01 september 2007 De aandacht voor performanceverbetering en investeren in IT neemt weer toe. Tegelijk staan thema's als IT-governance en compliance nog hoog op de agenda. Gelukkig kunnen laatstgenoemde activiteiten ook als enabler dienen voor betere prestaties. In de zoektocht naar de juiste balans tussen compliance en performance is het evenwel belangrijk dat de toegevoegde waarde van IT en IT-projecten wordt vastgesteld. Val IT, het jonge zusje van CobiT, biedt uitkomst. 01 september 2007 Uitval van belangrijke systemen kan miljoenen aan schade veroorzaken. Ondanks de grote kwetsbaarheid zijn functionele beheerprocessen niet goed ingericht. Voor menig topmanager is functioneel en technisch beheer van kernapplicaties nu eenmaal één pot nat. Terwijl hij zijn bedrijf zou moeten managen als een businessrelease. 01 september 2007 In de markt voor corporate performancemanagement CPM) staat vaak niet de klant, zijn erformance en zijn besturing centraal, maar de tools en offerings van vendors en consultants. Dit heeft geleid tot gefragmenteerde CPM-oplossingen die niet direct bijdragen aan performanceverbetering. Hoe zit dat bij u? Hebt u een slurf gekocht of toch de hele olifant? 27 augustus 2007 Met de intreding van marktwerking in de zorg, is de behoefte aan concrete stuurinformatie groter dan ooit. Dat ondervond de Siza Dorp Groep. Eerste prioriteit voor directeur bedrijfsvoering Anne Marie van Laere was dan ook het op orde brengen van de managementinformatie. 24 augustus 2007 Business Intelligence is volop in ontwikkeling. Er wordt veel gesproken over BI, maar weten bedrijven wat BI precies inhoudt? Aan de basis van Business Intelligence ligt data. Hoe gaan bedrijven om met de informatie die in hun organisatie omgaat? In opdracht van BI-specialist SAS deed Marketcap onderzoek naar de trends en ontwikkelingen. 24 augustus 2007 De term Business Intelligence (BI) wordt ruim gebruikt en het is lang altijd niet duidelijk wat men er onder verstaat. BI begint met informatievoorziening; management informatie, rapportage en externe verslaggeving. Deze passieve omgang met informatie is nuttig en noodzakelijk, maar de bijdrage aan het functioneren van een organisatie is beperkt. 22 augustus 2007 Maar liefst 60 procent van de organisaties legt geen verband tussen budget en strategie, blijkt uit onderzoek. Het is duidelijk dat dat anders moet. Maar hoe? Succesvolle organisaties hebben een eigen aanpak voor het implemen teren en monitoren van hun strategie. 10 augustus 2007 De financiële organisatie gereed maken voor een nieuwe toekomst. Dat was de taak die interim groepscontroller Geert van Wijk kreeg, toen hij in januari aan de slag ging bij Drechtwerk. Om het bedrijf financieel op de goede koers te brengen, werd Van Wijk gevraagd bij dit proces te helpen. 'Dat is een bijzondere uitdaging binnen een bijzonder bedrijf'. 27 juli 2007 Nu alle processen op orde zijn, is het volgens Annemarie Schuil-Butter, hoofd financiële administratie bij Schuuring, tijd voor verfijning. Graag met betrokken medewerkers die niet om half vijf hun pen laten vallen. 'Wie zonder agenda naar mijn vergadering komt, kan zeker een opmerking verwachten. 24 juli 2007 CFO of the Year (AMX, AScX & overige) Cees van Rijn, CFO Nutreco
De eerste fase van de Nutreco-strategie 'Rebalancing for Growth' is afgerond en het accent ligt vanaf nu volledig op groei. Naast autonome groei moeten er ook acquisities plaatsvinden. CFO Cees van Rijn: "We zijn er volop mee bezig. Het heeft hoge prioriteit, maar we moeten dat proces ook niet forceren.' 24 juli 2007 Het voordeel van het woord 'waarde' is dat het een kapstokbegrip is. Iedereen hangt eraan op wat het beste bevalt. Het hoort in het moderne rijtje energie, innovatie, creativiteit. Je komt die woorden overal tegen en ze kunnen van alles betekenen. 21 juli 2007 Alle koersgevoelige informatie in jaarberichten moet transparant en controleerbaar zijn. Maar bijna alle jaarberichten laten op dit punt cruciale steken vallen. Dat moet anders. De financiële verslaglegging van beursgenoteerde ondernemingen moet aan zeer hoge eisen voldoen: er worden vaste standaarden gehanteerd, externe accountants doen de controle en stellen een management letter op met daarin aandachtspunten die het vertrouwen in de gerapporteerde informatie moeten borgen. 20 juli 2007 Afgelopen november mocht ik de Public Finance Award in ontvangst nemen. Ik kreeg deze prijs niet omdat mijn organisatie, de gemeente Den Haag, op alle onderdelen van financiën en control koploper in kwaliteit is. Weliswaar hebben wij een aantal zaken goed voor elkaar, maar de prijs was meer een beloning voor onze brede en goed volgehouden verbeteringsprojecten. 20 juli 2007 De mensen van verschillende beleidsterreinen elkaars taal laten begrijpen. Dat vond Jan Willem Meinsma hard nodig toen hij twee jaar geleden aantrad als directeur Financiën en Control aan de Universiteit Utrecht (UU). 'Je moet durven investeren in een multidisciplinair traject.' 20 juli 2007 Durf te investeren, ook al ontbreekt op dat moment het bewijs dat de investering rendement oplevert. Onder dat credo nam de Carante Groep in het verleden meerdere organisaties over die op de rand van het faillissement verkeerden. Directeur Financiën en Informatisering Joris van Wijngaarden: 'Vooral dankzij onze goede financiële systemen zijn deze organisaties nu winstgevend.' 20 juli 2007 Het ministerie van Financiën was tot voor enkele jaren niet altijd even gelukkig met de financiële informatievoorziening van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Sinds het aantreden van Gert-Jan Buitendijk, directeur financieel-economische zaken, won het ministerie aanzien terug. 'Ik ben de laatste om die prestatie volledig op eigen conto te schrijven.' 19 juli 2007 Het Ministerie van Buitenlandse Zaken werkt sinds begin 2007 met control-units die vaak meer dan één organisatieonderdeel bedienen. Als het aan Hoofd Planning en Control van het Directoraat-Generaal regiobeleid en consulaire Zaken Peter Provily ligt, wordt het administratieve proces organisatiebreed verder gestandaardiseerd en efficiënter uitgevoerd. 'Managerial control zal zich verder ontwikkelen waardoor de toegevoegde waarde binnen beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering groter wordt.' 19 juli 2007 'Deelnemerbeheer op hoger plan', zo heette de uitdaging van directeur financiën Hans van Elzakker van ROC Eindhoven. Doel van het project was het verhogen van de kwaliteit van de deelnemergegevens in de dossiers en in het deelnemerregistratiesysteem. 'Daarnaast is het de taak van de financiële functie om het management te adviseren over de financiële consequenties van beleidskeuzes. Het primaire onderwijsproces moet immers wel betaalbaar blijven.' 19 juli 2007 Innovatie binnen de financiële functie speelt een steeds grotere rol bij CWI. 'Er wordt een beroep gedaan op het vermogen om een draagvlak voor nieuwe werkwijzen te creëren', legt Directeur Financiën, Planning & Control Harry Jansen uit. Met de implementatie van smartscanning van facturen, werd een efficiency van 12 fte bereikt. 10 juli 2007 Een paar jaar geleden, halverwege 2005 om precies te zijn, deed Jan van den Belt in Chief Financial Officer een aantal stevige uitspraken over groei, besparingen en... winst maken. Hoe staan de zaken vandaag? Gaat het goed met Océ? Hoe lopen projecten? Worden doelen gehaald? Hoe denkt hij over de veranderende functie van CFO's? 09 juli 2007 De IB-Groep staat voor belangrijke veranderingen. Over een aantal jaar moet de informatiebeheerder hetzelfde werk verzetten met aanzienlijk minder kosten, óf meer werk verzetten met dezelfde kosten. Wim Westerbeek, concerncontroller, vertelt waarom de IB-Groep desondanks een leuke werkgever is. 'We zijn hier soms te bescheiden, maar er gebeurt hier heel veel.' 08 juli 2007 Het schaakspel tussen beursgenoteerde vennootschappen en private ondernemingen met als inzet 'de beste bestuurders' is begonnen. Wat gebeurt er als de laatste de eerste mat zetten? 23 mei 2007 KEMA kwam zes jaar geleden onder hoogspanning te staan, toen het bedrijf vanwege twee overnames in de Verenigde Staten en structureel te lage resultaten serieuze problemen kreeg met de financiering. Toen die eenmaal waren opgelost, deed zich de volgende uitdaging voor: het opzetten van een adequaat systeem voor managementinformatie. Financieel directeur Ferdy Dautzenberg: 'Zonder goede data hadden we het niet gered.' 23 mei 2007 De financiële processen bij de gemeente Alkmaar zijn al voor een groot deel gedigitaliseerd. Hans Smit, hoofd Financiën: 'Dat maakt het werk gemakkelijker, waardoor we meer na kunnen denken over sturing van de organisatie en aandacht kunnen besteden aan managementrapportages. Kijkend naar de toekomst wil de burger steeds meer zelf kunnen raadplegen. Wij werken nu aan de faciliteiten daarvoor.' 16 april 2007 De drie noordelijke Kamers van Koophandel fuseren op 1 januari 2008. Een ingrijpend proces, volgens Klaas de Haan, controller en hoofd van de financiële afdeling van Kamer van Koophandel Drenthe. 'Groningers, Drenten en Friezen samen, dat levert ongetwijfeld cultuurverschillen op.' 16 april 2007 Zijn controllers bereid om prestatie-indicatoren te manipuleren om een positiever beeld te schetsen van het bedrijf of het bedrijfsonderdeel? Ja, luidt het antwoord. Bij een samenspel van betrokkenheid bij het management, sociale druk en een bepaalde persoonlijkheid,is de controller genegen concessies te doen. 14 april 2007 Break-even omzet = bruto winst - gewoon resultaat vóór belastingen ÷ bruto winstmarge. De break-even omzet is het omzetniveau waarop de onderneming een nulresultaat zou behalen. 13 april 2007 Managers zijn het minst tevreden met de management informatie over marketing -en inkoopprocessen. 27% van de verantwoordelijken is ontevreden met de stuurinformatie over het inkoopproces en 39% vindt de management informatie over het marketingproces ontoereikend. De finance afdeling scoort daarentegen veel beter. Dit blijkt uit de ICT Productivity Monitor van Heliview, een onderzoek onder bijna 400 organisaties met meer dan 50 werknemers. 13 april 2007 Als CFO maakt u deel uit van het management team van uw organisatie. Elke maand, of eens per 4 weken, heeft u een MT vergadering waarin u, samen met de overige leden, het wel en wee van de organisatie doorgrondt. De vergadering wordt geopend en het woord wordt gegeven aan de COO die aan de hand van een uitdraai onderwerpen zoals productie, kosten en leveranciers bespreekt. De overige MT leden luisteren aandachtig, maar hebben niet het gevoel dat het hen aangaat. 20 maart 2007 Een van de meest veelbelovende managementtechnieken is strategisch prestatiemanagement (SPM). Althans in theorie. Helaas blijkt dat 56 procent van de SPM-implementaties faalt. Met de strategische prestatiemanagementontwikkelingscyclus wordt de kans op een succesvolle implementatie van SPM echter significant verhoogd. 01 maart 2007 Een benchmark moet relevante en bruikbare informatie opleveren zodat de organisatie haar eigen prestaties, processen of producten kan verbeteren. Acht tips om beter te benchmarken. 01 maart 2007 De Algemene Inspectiedienst: de controle en opsporingsdienst van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Onder leiding van Niesko Dubbelboer, hoofd van de stafafdeling Bedrijfsvoering en Control, gaat de AID over naar een outputgestuurde organisatie in het batenlastenstelsel. 'Het is lastig om in de hoofden van medewerkers te krijgen dat iemand onze rekening moet oppikken voor het werk dat we doen.' 06 februari 2007 Onder druk van aandeelhouders en banken hebben bedrijven de afgelopen jaren meer aandacht besteed aan hun werkkapitaalbeheer. Via supply chain management, de invoering van shared service centers en sturing op cashflow zijn veel verbeteringen bereikt. Is het beheer van het werkkapitaal geoptimaliseerd of zijn er nog verdere verbeteringen mogelijk? Tien tips om nog een aantal fundamentele problemen op te lossen. 19 december 2006 De rol van de CFO en zijn financiële afdeling veranderen in rap tempo. Daarbij maken we onderscheid tussen ontwikkelingen op het vakgebied, de positie van de financiële functie in de organisatie en de rol van de financiële manager. Als de CFO ooit een schaap met vijf poten moest zijn, dan was het wel in het hier en nu. 07 december 2006 Vertrouwen in financiële medewerkers dat ze doen wat ze zeggen en processen die nauwgezet in elkaar steken. Dat zijn de twee pijlers onder het managementmodel van Bert Savonije, Senior Vice President Control bij chipmachinefabrikant ASML. Daarop bouwde hij het vermaarde fast close, een continue proces van sneller en beter rapporteren 06 december 2006 Vaak vinden bedrijven het lastig om uit het uitgebreide aanbod snel een juiste keuze te maken. Bij de selectie van een financieel pakket kun je kiezen uit duizenden verschillende pakketten. Hoe ga je te werk? 27 november 2006 Het eerste Jaarcongres Financieel Management in de overheid en publieke sector was een groot succes. In dit artikel kunt u de diverse presentaties nogmaals bekijken of bekijk de foto's voor een impressie van de dag. 21 november 2006 De financiële functie heeft momenteel te maken met een trend tot verzakelijking. Zeker in de publieke sector. 'Financieel management heeft een voortrekkersrol. Als politici onuitvoerbare plannen bedenken, moet de financieel manager ingrijpen', vindt Tom Groot, hoogleraar Management Accounting én voorzitter van de jury voor de Public Finance Award 2006. 21 november 2006 Als er een publieke branche is waar de afgelopen jaren veel is veranderd, dan is het de zorg wel. Zorginstellingen moeten met steeds minder overheidssteun steeds meer doen. Productie draaien, prestatiemeting, de concurrentie aangaan met andere zorginstellingen. Florent Vlak, voorzitter raad van bestuur van Vivium, kan daar over meepraten. Ook deze zorggroep ontkwam niet aan de tucht van de markt. Vlak slaagde er desondanks in om Vivium aan te passen aan deze nieuwe werkelijkheid. 21 november 2006 De financiële functie bij spoorwegbeheerder ProRail is bezig met grote veranderingen. Outputsturing is daarbij het toverwoord. Financieel directeur, Jolanda Poots-Bijl: "Er zijn drie fasen van ontwikkeling uitgezet tot 2008 - het jaar dat ProRail zowel in- als extern over wil gaan naar het sturen op prestaties." 21 november 2006 Ron Vos, hoofd middelenbeheer bij het facilitair bedrijf van de gemeente Amstelveen, heeft twee belangrijke projecten op zijn naam staan. Allereerst zorgde hij ervoor dat de financiële administratie binnen zijn eigen organisatie werd gecentraliseerd. Iets soortgelijks, maar dan op een ander niveau heeft hij gedaan voor Villa El Salvador, een Peruaanse gemeente waarmee Amstelveen al tien jaar lang een vriendschappelijke band heeft. 21 november 2006 Toen Ton Ruhe, directeur Finance en Control van de TU Delft, na een carrière van ruim twintig jaar in de olie-industrie (Esso en BP) en 7 jaar Philips de overstap maakte naar een overheidsinstelling, verwachtte hij wel enige tijd nodig te hebben om zich aan te passen. Van de harde bedrijfscultuur bij de drie multinationals naar de wetenschappelijke wereld van de TU Delft; een groter contrast lijkt er niet te bestaan. Toch bleken de verschillen uiteindelijk minder groot dan gedacht. 17 november 2006 Voortschrijdende prognoses of financiële forecasts nemen een steeds belangrijkere plaats naast het jaarlijkse budget als instrument voor sturing en control, zoals blijkt uit onderzoek van EyeOn en de Erasmus Universiteit Rotterdam [1]. Financieel managers die betrouwbare cijfers en prognoses rapporteren, wekken vertrouwen dat de organisatie in control is. Een uitdaging voor de controller is echter hoe je op kwartaal- of zelfs maandbasis in korte tijd een betrouwbaar oordeel kunt vellen over de financiële vooruitzichten zonder een proces te doorlopen dat vergelijkbaar is met de tijdrovende budgetcyclus. 14 november 2006 Op welke wijze kan een intranet ondersteuning bieden bij de uitvoering en verbetering van planning-en controleactiviteiten? Een voorbeeld uit de praktijk: Optimising Business Planning bij Sanoma. 14 november 2006 De CFO is vaak verantwoordelijk voor de selectie van het juiste CPM ICT-tool. Tijdens de selectie worden regelmatig kostbare blunders gemaakt. Een impressie van de top-5. 14 november 2006 In de afgelopen jaren heeft performancemanagement bij Ordina handen en voeten gekregen. CFO Hans den Hartog was nauw betrokken bij de invoering van de business scorecard, de KPI's en wat dies meer zij. En uitgerekend de financiële topman van Ordina waakt ervoor blind te sturen op financiële kengetallen. "Dan stuur je al gauw op kosten. Daar is niets mis mee, zeker niet in tijden van economische tegenwind. Maar in betere tijden is het veel te beperkt." 03 november 2006 Niet denken maar doen, was een veelgehoorde boodschap, gisteren tijdens het Derde Jaarcongres Corporate Performance Management in NH Hotel de Leeuwenhorst. 03 november 2006 Het derde Jaarcongres Corporate Performance Management was weer een groot succes. In dit artikel kunt u de diverse workshops nogmaals bekijken, of bekijk de foto's voor een impressie van de dag. 02 november 2006 Tjero Zomer, CFO bij Transavia.com is uitgeroepen tot de winnaar van de CPM Award 2006. Uit handen van juryvoorzitter Bert Steens kreeg hij tijdens het Jaarcongres Corporate Performance Management in Noordwijkerhout de felbegeerde award uitgereikt. 01 november 2006 Bij het afval- en milieubedrijf AVR in Rotterdam zijn ze ambitieus. 'De komende jaren willen we in omvang verdubbelen', vertelt concerncontroller Eric de Brouwer. Enerzijds groeit het bedrijf door organische groei en anderzijds door overnames. Finance speelt daarbij een belangrijke rol. 'De financiële discipline is meer in het hart van de organisatie gekomen.' 31 oktober 2006 Arnold Pureveen, financieel directie van woningcorporatie de Alliantie opereert in een constante spagaat. Enerzijds moet hij ervoor zorgen dat de cijfers onder de streep elk jaar zwart kleuren. Anderzijds vervult de organisatie ook een zeer uitgesproken sociaal-maatschappelijke functie. Probeer daar maar eens een performance managementtool voor te bedenken. Pureveen is daar desalniettemin in geslaagd. 31 oktober 2006 Uitdagender en participerend, omschrijft Tjero Zomer zijn rol als CFO bij Transavia.com. Onder zijn leiding is Performance Management binnen de luchtvaartmaatschappij uitgegroeid tot een pijler van de dagelijkse bedrijfsvoering. En met succes. 'De jaarcijfers van het gebroken boekjaar 2005/2006 konden dit jaar binnen een recordtijd van vijf werkdagen na afloop van het boekjaar definitief worden vastgesteld, inclusief alle IFRS effecten.' 31 oktober 2006 Beslissingen durven nemen. Dat lijkt het motto van Joost As. Niet maandenlang plannen smeden en rapporten schrijven, maar doortastend aan de slag gaan. Resultaat: in nog geen negen maanden doorliep de afdeling Control & Actuariaat een verbeteringsproject. Volgens As een kwestie van de zaken goed aanpakken. 31 oktober 2006 Vijf jaar heeft Sara Lee werk gehad om gefaseerd twee legacy systemen te vervangen door een geïntegreerd consolidatie en management informatie pakket. 'Dit lijkt misschien lang, maar het heeft er wel toe bijgedragen dat de medewerkers langzaam maar zeker aan de efficiëntere aanpak konden wennen.' Die aanpak werpt nu zijn vruchten af. 12 oktober 2006 Ondernemersschap, sensitiviteit en transparantie. Drie essentiële ingrediënten voor een goed Corporate Performance Management beleid, vindt professor Bert Steens. Als voorzitter van de jury voor de CPM-Award onderwerpen hij en zijn medejuryleden de genomineerden cases aan een kritische beoordeling. 25 september 2006 Van nichespeler in uitvaart, transformeert DELA zich tot een internationaal bedrijf dat ook nabestaanden met geld en andere diensten gaat helpen. Dat brengt compliance-issues en een grotere vraag naar managementinformatie met zich mee. Financieel directeur Jon van Dijk: 'We willen alles te weten komen van onze markten.' 20 september 2006 Management dat kosten onder controle wil krijgen, moet kostenoverzichten ontvangen die inzicht geven in de aard van de beslissingen en de termijnen waarop de kosten kunnen worden beïnvloed. De boekhoudkundige indeling naar kostensoorten is hiervoor ongeschikt. 15 september 2006 Dat beursgenoteerde bedrijven verplicht zijn om sinds de boekhoudschandalen in IFRS of Sox te rapporteren, wordt zo langzamerhand beschouwd als een voldongen feit. Maar hoe zit het met niet-beursgenoteerde bedrijven? Zouden zij er ook niet verstandig aan doen, om zich aan deze boekhoudregels te verbinden? Deze vraag stond gisteren centraal tijdens de aftrap van het derde Jaarcongres Controlling. 15 september 2006 Margot Scheltema, directeur Finance Shell Nederland, schetste tijdens het Jaarcongres Controlling een beeld van een strakke carrièreplanning bij het olieconcern. 'Met name in de eerste jaren zit je in een heftig proces.'
Europese aanbesteding: Last voor het bedrijfsleven, lust voor de publieke sector?
Shared Service Centers - van concentreren tot excelleren
Talent Management: 'Leid je ze zelf op of haal je ze van buiten?'
Werkkapitaal: goed bekeken?
Elektronisch factureren: de volgende stap in online zaken doen
Haal meer uit uw spreadsheet met BI & Enterprise Information Management
De controller: bruggenbouwer of brokkenpiloot?
Logica verwacht stabiele omzetgroei
Boekhouder versus buhnetijger
CPM levert diepgaand inzicht op
Nederlandse economie groeit met 3,5 procent
In-control statement positief bekeken
Minder bedrijfsfaillissementen in Nederland
Control en creditmanagement: in balans?
CEO heeft minder vertrouwen in economie
Prospectusstress
BasWare voorspelt verandering financiele processen in 2008
HPOs markeren scheidslijn
Nederlandse ondernemer ziet 2008 optimistisch tegemoet
Managementinformatie blijft achter
Bonus ceo in vijf jaar verdubbeld
Winst ondernemingen stijgt in 2006 met bijna 7 procent
Ronald Messelink, Oxfam Novib: Ontwikkelingssamenwerking als kernactiviteit
Integreer disciplines: Regie op inkoop bij planning en control
Detacheerders en recruiters verliezen klanten
Wie verandert, overleeft
Bjorn Stommels, Please Payroll: Aansturen vanuit de cockpit
Rob Leicher, OPG Group: Platforms en parels
Verandering niet in cijfers uit te drukken
5 tips voor implementatie van CPM software
Money Matters: Biertandem
Complex belastingstelsel niet goed voor concurrentiepositie
Fiscus bereid dga tegemoet te komen
Van registreren tot Business decision making
15 praktische tips voor controllers
Het opzetten van een Management Informatie Systeem
Tussen droom & daad
Wat is een ODBC koppeling?
Flexibiliteit in tijd en locatie stimuleert hoogopgeleide mensen op arbeidsmarkt
Wat is een audit trail?
Wat is een disconteringsfactor?
Wat is de definitie en betekenis van de veiligheidsmarge?
Wat is vrije geldstroom of free cash flow?
Wat is de definitie en betekenis van de quick ratio?
Wat is de definitie en betekenis van de omloopsnelheid van het totale vermogen?
Wat is verbijzonderen?
Integrale sturing binnen De Alliantie
Human Capital / Talent Management
Nieuwe financiering in de zorg: een financieel meerjarenmodel als richtsnoer
Het toepassen van Best Practices in de publieke sector
De rol van cost management bij de omslag naar outputsturing bij verzelfstandigde rijksdiensten
Transformatie van de financiele functie
Antoine van Hinsberg, Medtronic: Extra dynamiek in veranderende organisatie
Meer tijd kwijt aan uitvoering
Beroepsvorming sleutel voor uitdaging
Slimmer werken, slimmer sturen
KLM Master Modules Controlling: Startbaan voor Permanente Educatie
Financieel Management in de overheid en non profit sector: Presentaties en foto's
Arnold Pureveen, woningcorporatie De Alliantie: 'Meer met minder'
CFO Day 2007: Groei, geld en globalisering
Ken uw KPI
Tussen compliance en performance
Business performance agreement
3 harnekkige misvattingen over CPM
Anne Marie van Laere, Siza Dorp Groep: 'Verantwoordelijkheid naar de werkvloer'
Onderzoek SAS wijst uit: 'BI en CPM groeien meer naar elkaar toe'
Effectieve Business Intelligence en Performance Management - Succesvolle BI geen toeval
Strategie met concrete acties verbinden
Geert van Wijk, Drechtwerk: 'Een bijzondere uitdaging binnen een bijzonder bedrijf'
Annemarie Schuil-Butter, Schuuring: 'Oplossingen moeten voor het hele bedrijf werken'
Alles in het teken van groei
Value Creation
Softe cijfers, harde gevaren
Column Gerard Boot: Wat moet de winnaar hebben?
Jan Willem Meinsma, Universiteit Utrecht: 'Zij moeten jou als betrokken vakman zien'
Joris van Wijngaarden, Carante Groep: 'Financieel systeem garant voor succesvolle fusies'
Gert-Jan Buitendijk, ministerie Binnenlandse Zaken: 'Flink wat aanzien teruggewonnen'
Peter Provily, Ministerie van Buitenlandse Zaken: 'Toegevoegde waarde steeds groter'
Hans van Elzakker, ROC Eindhoven: 'Kostenmanagement als visitekaartje'
Harry Jansen, CWI: 'Uitgedaagd om over de grenzen heen te werken'
Betere tijden in aantocht
Wim Westerbeek, IB-Groep: 'Bijna klaar voor de toekomst'
Strijd om topbestuurder: Risico versus rendement
Ferdy Dautzenberg, KEMA: Managementinformatie als reddingsboei
Hans Smit, Gemeente Alkmaar: 'De gemeente is heel dynamisch'
Klaas de Haan, Kamer van Koophandel Drenthe 'Ook na fusie zichtbaar in de regio'
Controller bereid concessies te doen
Wat is de definitie en betekenis van een break-even omzet?
Performance management voor marketing en inkoopafdelingen vaak onmogelijk
In deze tijd bestaat er geen waarheid meer, alleen nog maar informatie
Sleutel tot succesvol prestatiemanagement
8 tips om beter te benchmarken
Niesko Dubbelboer, Algemene Inspectiedienst: 'Iemand moet onze rekening oppikken'
10 tips voor beter beheer van werkkapitaal
Schaap met vijf poten in veranderingsproces
Bert Savonije, ASML'We houden niet van verrassingen'
10 tips om een financieel pakket te selecteren
Jaarcongres Financieel Management in de overheid en publieke sector: foto's en presentaties
Juryvoorzitter Public Finance Award 2006, Tom Groot: Op zoek naar het schaap met de vijf poten
Florent Vlak, voorzitter raad van bestuur van Vivium zorggroep: De focus ligt te veel op de kosten van zorg
Jolanda Poots-Bijl, financieel directeur ProRail: Bij ProRail draait het vooral om sturen op prestaties
Ron Vos, hoofd middelenbeheer Gemeente Amstelveen: Jaarrekening twee maanden eerder
Ton Ruhe, directeur Finance en Control TU Delft: Geen plek op de voorgrond
Snel en betrouwbaar sturen met forecasts
Met vereende krachten
Top-5 blunders CPM softwareselectie
Afscheid van de unbalanced business scorecard
Jaarcongres CPM 2006: Niet denken maar doen
Jaarcongres Corporate Performance Management 2006: Foto's en workshops
Tjero Zomer (CFO Transavia.com) wint CPM Award 2006
Eric de Brouwer, concerncontroller AVR: 'Finance in het hart van de organisatie'
Financieel directeur Arnold Pureveen balanceert tussen maatschappelijk en commercieel belang
Tjero Zomer, CFO Transavia.com: Performance Management als pijler van de bedrijfsvoering
Joost As, manager Control & Actuariaat, Achmea: 'Nadruk ligt op de eenvoud'
Teus Boutesteijn, Director Consolidation & Instructions, Sara Lee Int.: 'Verwachtingen Performance management soms overtrokken'
Combinatie van factoren harde dobber voor jury CPM-Award
Jon van Dijk, Financieel Directeur DELA: 'Finance stimuleert ondernemerschap'
Kosten onder controle - Beheersing afstemmen op doel
Controlling 2006: IFRS gedrocht, maar toch noodzakelijk voor niet-beursgenoteerde bedrijven
Controlling 2006: Het keurslijf van Shell
Lees meer: 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17