Wat kunnen organisaties leren van topschaatser Erben Wennemars?

Oscar van Voskuilen - herdefiniëring van control
Op vrijdag 2 oktober was ik aanwezig op een speciale terugkomdag van 'Verdraaide Organisaties'. Speciale spreker was dit keer topschaatser Erben Wennemars.

We zitten, zoals altijd op de prachtlocatie ZIN kloosterhotel in Vught, heerlijk buiten in het zonnetje. Tussen een paar konijnenkeutels in het gras, die Erben wel gewend is op zijn boerderij in Dalfsen, spreekt Erben vol enthousiasme over zijn passie; schaatsen.
 
 
Wat kunnen organisaties nog leren van het verhaal van deze absolute topschaatser? 
  
Tip 1: Ga terug naar ‘de bedoeling’
Organisaties moeten zorgen dat alle professionals weten waarvoor zij het doen!
Erben vertelt dat hij keer op keer kei en keihard traint op een flinke heuvel nabij Zwolle. Dit door eerst een klein stukje heuvelaf te sprinten en daarna vol heuvelop te gaan. Al met al een inspanning van ongeveer 1 minuut. Daarna 10 minuten rust om vervolgens nog 3x helemaal tot het gaatje gaan.
Na de eerste keer wordt Erben al een beetje lichtjes in zijn hoofd van de inspanning. Na de tweede keer moet hij al bijna braken en komt hij al bijna geen stap meer vooruit. Na de vierde en laatste keer ligt Erben boven op de heuvel in een soort foetus houding helemaal kapot te kramperen van de pijn in zijn benen. In zijn eigen braaksel. Dat is niet leuk. Dat is iedere keer vreselijk. Die pijn. En dat iedere training weer. 
Waarvoor doe je dat? 
Het antwoord is simpel. Erben wil winnen! En dat betekent dat de rest allemaal verliest. Erben wil de allerbeste zijn. Boven op het podium staan. Nr1, de beste van de hele wereld! Daar gaat het hem om. Dat is zijn passie. Daar heeft hij iedere dag weer een onstuimige drang naar. WINNEN! Dat is zijn bedoeling. Dat is zijn zin- en betekenisgeving. En daar lijdt Erben op de heuvel in Zwolle pijn voor. Iedere keer weer.
Erben weet dat diegene die na 1 minuut op de 1.000m schaatsen het beste met de verzuring in zijn benen kan omgaan de winnaar is.  Erben weet waarom hij doet wat hij doet. Erben weet waar hij ’s ochtends zijn bed voor uit komt.
Organisaties moeten terug naar hun bedoeling gaan. Dat is het bestaansrecht, het fundament van de organisatie. De taak van managers, trainers, coaches is om alle professionals in de bedoeling van de organisatie te laten geloven! Want als de professionals ergens in geloven, vol passie en energie zijn, dan is dat de sleutel tot succes.
Tip 2: Beleg het eigenaarschap volledig bij de professional zelf
Organisaties moeten de professionals in staat stellen om zelf het volledige eigenaarschap op zich te nemen.
Erben vertelt dat hij met zijn bedoeling van WINNEN voor ogen volledig in staat werd gesteld om het eigenaarschap op zich te nemen. De BV Erben! Zelfsturend en creatief. 
Met het duidelijke ankerpunt van de bedoeling van WINNEN in zich zelf neemt Erben zelf het heft in handen om beter te zijn dan de concurrentie. Erben krijgt daar ook alle vrijheid voor. Erben experimenteert, zoekt de grens continu op, manipuleert op een amicale manier de starters en maakt zijn schaatsen van carbon zelf soepeler. Alles komt uit Erben zelf. Zijn intrinsieke motivatie is de sleutel tot zijn succes.
Maar wat is nodig binnen organisaties om de professionals zelf het volledige eigenaarschap op zich te kunnen laten nemen? 

Ten eerste: duidelijke kaders. Hoe meer vrijheid, hoe harder en duidelijker de kaders moeten zijn. Deze kaders moeten streng bewaakt worden in een visie van ‘high trust, low tolerance’. 

Ten tweede is 4 ‘JA’ nodig. Zowel de professional als zijn trainer/coach/manager zullen het goede gesprek (dialoog) aan moeten gaan. Zij zullen aan elkaar kenbaar moeten maken wat zij beiden nodig hebben om het volledige eigenaarschap bij de professional te beleggen. Vervolgens moeten ze allebei zowel ‘JA’ zeggen als ‘JA’ doen. (= 4x ‘JA’). 
Tip 3: Maak onzekerheid en fouten bespreekbaar
Organisaties moeten zorgen voor een cultuur waarin de professionals zich kwetsbaar op durven te stellen. Fouten maken mag. 
Erben vertelt, dat wanneer hij even uit balans raakte en fouten ging maken, hij zijn grootste leermomenten had. Fouten maken en blijven leren is volgens Erben ook essentieel om passievol bezig te blijven en niet in te kakken. Je moet blijven leren, groeien en bloeien. Diegenen die daarbij hun onzekerheden en fouten erkennen, omarmen en bespreekbaar maken, dat zijn de ware kampioenen. 
Het is eigenlijk net als keihard trainen. Je maakt je spieren door alle trainingen steeds weer een klein beetje kapot. Vervolgens herstel je weer, waardoor je spieren aansterken. Als geheel, als mens, wordt je sterker. Je wordt beter. Je groeit. En dan volgt nog de zgn. super compensatie! Dan ben je écht in topvorm! Klaar om te scoren! Klaar om te winnen!
Organisaties moeten zorgen dat een ‘winnend’ klimaat ontstaat. Een klimaat waarbij alle professionals hun onzekerheid durven te tonen en fouten maken mag.
Tip 4: Accepteer de onvoorspelbaarheid
Organisaties moeten leren accepteren dat niet alles maakbaar en voorspelbaar is. 
Olympische Spelen 1998, Nagano, Japan. Erben staat na de eerste 500 meter vijfde. Kansen op een podiumplek lijken haalbaar. Maar Erben wordt zeer ongelukkig geschept door een val van zijn tegenstander, de Noor Grunde Njøs. Erben ziet de Noor vallen en anticipeert bijzonder goed. Hij springt over de vallende Noor heen. Maar bij terugkomst op het ijs komt zijn schaats precies op een blokje terecht. Erben valt keihard. Arm gebroken en elleboog verbrijzeld. Hoewel zijn aftocht per brancard grote indruk maakt, stort de wereld van Erben in. Pats, boem. Weg olympische droom.
Erben vind dat hem onrecht is aangedaan. Maar Erben accepteert de situatie en blijft niet hangen in het onrecht. Erben staat op en gaat weer door, weliswaar met zijn arm in een mitella.
Vervolgens ontstaan nieuwe kansen en mogelijkheden. En dat brengt hem veel moois. Erben is namelijk van veel waarde voor de andere topschaatsers tijdens de spelen. En dat heeft Erben verder gevormd, als mens. Wist hij de situatie niet te accepteren dan zou dat een kwelling voor de rest van zijn leven zijn geweest.
Organisaties moeten beseffen dat het is een illusie is om alles te ‘controllen’ en te beheersen. Organisaties moeten leren accepteren dat dingen af en toe, maar steeds vaker, lopen zoals ze lopen. Organisaties moeten onvoorspelbaarheid leren accepteren.
 
**************** 
 
Egbert Rolf (Erben) Wennemars (Dalfsen, 1 november 1975) is een Nederlands langebaanschaatser. Erben is gespecialiseerd in de sprint- en middenafstanden 500, 1000 en 1500 meter. De hoogtepunten uit zijn carrière zijn twee wereldtitels op de sprintvierkamp (2004 en 2005), zes wereldtitels per afstanden (twee keer de 1000, één keer de 1500, drie keer de ploegenachtervolging) en twee bronzen medailles op de Olympische Spelen van Turijn in 2006. 
Geschreven door;
Oscar van Voskuilen. Oscar is interim Business Controller (zzp) met MT ervaring en Passie, Plezier en Professionaliteit. www.PPenP.nl. Onder andere door middel van blogs wil Oscar een bijdrage leveren aan de herdefiniëring van control binnen organisaties. 

Gerelateerde artikelen