PE voorkeur voor vernieuwende media

PCM Uitgevers is een gewild bedrijf. De afgelopen maanden ontstond het getouwtrek om de uitgever van onder meer de Volkskrant, NRC Handelsblad en Trouw. Zowel de Persgroep als Telegraaf Media Groep gaven aan interesse te hebben. Grote kans dat PCM Uitgevers wordt overgenomen door de Vlaamse Persgroep. De twee hebben een principeovereenkomst getekend.

De Persgroep is onder meer eigenaar van kranten De Morgen, L’Echo en het Nederlandse Parool en van televisie- en radiozenders. Ook Telegraaf Media Groep (TMG) toonde interesse in een aantal titels van PCM Uitgevers. Het Amsterdamse mediabedrijf vindt het zonde wanneer deze naar de Belgen gaan. Een laatste geïnteresseerde is investeerder HAL. De mediabranche heeft het net als alle branches zwaar.

Volgens Cornelis Smaal, partner binnen de Transactions Group bij PricewaterhouseCoopers liggen de vraagprijzen vaak nog steeds op het niveau van 2008, terwijl de geboden prijzen al zijn aangepast aan de economische realiteit van 2009. ‘De vraag is wanneer de vraagprijzen voldoende gezakt zijn om de koper geïnteresseerd te krijgen.

Bedrijven die nu in financiële problemen zitten, moeten verkopen of herstructureren, maar of ze geld krijgen wanneer ze dit nodig hebben… Banken zijn immers nog steeds niet scheutig met financieringen en de condities zijn nadrukkelijk minder gunstig dan voorheen. PCM heeft al enkele jaren een hoge schuldpositie op de balans gehad. Een van de redenen waarom het Thieme Meulenhoff vorig jaar aan NDC/VBK verkocht.’

Media en PE
Wat brengt de overname van PCM Uitgevers een koper voor voordelen? Smaal: ‘Meerdere. Op het gebied van advertentieverkoop, redactie, drukkosten en distributie. Gezamenlijke advertentieverkoop is een belangrijke in het geval dat de overnamekandidaat voor een van de titels dezelfde lezersgroep heeft. Daar ligt onder meer de interesse van HAL, dat al een belang in het Financieele Dagblad heeft.

HAL heeft een oogje op de lezers en adverteerders van NRC Handelsblad.’ Een ander voordeel is dat de uitgevers productiefaciliteiten en mogelijk de redactie kunnen delen. NRC Handelsblad en FD zijn bijvoorbeeld een ochtenden middagkrant. Daardoor kun je het drukproces, wat een dure aangelegenheid maar waar wel overcapaciteit is, beter en efficiënter benutten.

De redacties kunnen eveneens op het verschijningsmoment inspringen door op elkaars berichtgeving voort te borduren. Voor PCM noemt Smaal de Persgroep een goede overnamekandidaat. ‘Het Belgische bedrijf heeft goede cijfers en biedt een degelijk product dat goed is meegeëvolueerd met de markt. Ik heb er vertrouwen in dat kranten tot in lengte van jaren blijven, maar er is wel meer creativiteit nodig.

Uit PwC-onderzoek is gebleken dat lezers ook bereid zijn te betalen voor premium content, zowel entertainment als financieel. Ook Nederlandse mediabedrijven zijn daartoe in staat, maar de Persgroep heeft in België bewezen daar erg goed in te zijn. En om creatief te kunnen zijn, is vaak ook geld nodig. Dat geld heeft de Persgroep. Hoewel de drijfveer van de Persgroep voor PCM zal liggen in de strategische kans meerdere sterke merken aan het portfolio toe te voegen.’

Groot bereik
Afgezien van HAL heeft zover bekend geen andere Private Equitypartij interesse voor PCM Uitgevers, denkt Smaal. ‘PE heeft over het algemeen interesse voor stabiele cash flows, iets dat bijvoorbeeld de abonnementen van kranten traditioneel boden. Maar ze zijn zeker geïnteresseerd in nieuwe media, hoewel het business model vaak nog lastig winstgevend te maken is.

Het is niet aannemelijk dat het aantal krantenlezers de komende jaren groeit. De bezoekersaantallen van internetsites als Nu.nl en Buienradar.nl groeien daarentegen als kool. De websites hebben een groot bereik en veel hits die bovendien te monitoren zijn. Dat spreekt adverteerders en daardoor PE aan.

PE kan zeer veel betekenen voor mediabedrijven – ook oude media – omdat die vaak tot kostenbewustwording leidt. Bij PCM is een en ander misschien een te snelle en grote stap geweest, maar met PE “an sich” is niets mis.’ Dat PE mediabedrijven kan benadelen, blijkt uit het Britse Mecom. Smaal: ‘Dat bedrijf heeft het zwaar, waardoor ook Wegener getroffen wordt. Eigenlijk is Wegener een mooi bedrijf, maar het heeft de pech zwaar te zuchten onder de financiering van Mecon. Het zou jammer zijn als Wegener door de expansie drift van Mecom in de problemen komt.’

Gelederen openbreken
Het medialandschap reikt uiteraard verder dan print en internet. Maar de problemen die deze takken raken, gelden volgens Smaal ook voor andere mediabedrijven. ‘Ze zijn vaak sterk afhankelijk van advertentie-inkomsten. Als deze opdrogen, komen niet alleen de bedrijven zelf in de problemen, maar ook het achterland, zoals producenten en toeleveranciers.

Het lukt producenten momenteel nog wel om bestaande gesponsorde formules voort te zetten, maar het wordt wel steeds moeilijker om nieuwe sponsoren te vinden. Daarom bestaat de kans dat de komende tijd meer allianties worden aangegaan. Denk daarbij aan samenwerking in de distributiesfeer. In de boekenbranche gebeurt dat al met het Centraal Boekenhuis. Andere mogelijkheden zijn joint ventures of fusies door middel van uitruil of uitgifte van aandelen.’

Een eventuele uitbreiding van de Persgroep met PCM-titels stuitte al wel op de nodige weerstand. De kritiek is dat er te veel Nederlandse titels in één hand komen. Volgens Smaal doet de discussie geen recht aan de werkelijkheid. ‘De Persgroep heeft aangegeven bij een overname afstand te willen doen van een titel. Bovendien kun je je afvragen hoe erg het is als Parool, NRC Handelsblad, AD en Trouw bij elkaar gaan horen.’

Hij denkt juist dat een overname door de Persgroep de gelederen openbreekt. ‘Eerder zaten de kranten muurvast bij één uitgever: Algemeen Dagblad bij PCM/Wegener, NRC en Volkskrant bij PCM en de Telegraaf bij Telegraaf Media Groep. Nu andere partijen interesse tonen, komt er eindelijk beweging in. In het geval van PCM en de Persgroep is er door meer diversiteit en de gezonde balans van de Persgroep meer ruimte voor creativiteit. Dat is hard nodig met concurrenten als Nu.nl en de gratis dagbladen.’

Vernieuwing
Smaal hoopt dat door de problemen in de mediabranche de vernieuwingsdrang niet in gevaar komt. ‘Vooral de kleine mediabedrijfjes zorgen voor innovatie. Ze komen met krachtige producten, al zijn ze soms wat te vroeg. We moeten er oog voor houden dat deze toestroom niet verdwijnt. Investeringsfonds Van den Ende & Deitmers is een bedrijf dat opereert op het snijvlak van technologie en media. Het heeft al een aandeel in Hyves en MetrixLab, een bedrijf in online marktonderzoek.

Het zou goed zijn als er meer venture capital naar zulke bedrijven gaat.’ Hoe doet de Nederlandse mediabranche het ten opzichte van andere regio’s? Als we willen weten hoe het ons qua investeringsdynamiek zal vergaan, dan is volgens Smaal de Engelse markt een belangrijke indicator. ‘Groot-Brittannië is een zeer belangrijke regio in Europa. We zien voor een groot deel dezelfde trends als op het Europese vasteland: kranten hebben het moeilijk.’

Belangrijk verschil is wel dat Nederland sterker bij kranten afhankelijk is van abonnementen, en die vergrijzen momenteel. Maar als het aantal M&A-activiteiten in de UK mediabranche afneemt, dan volgt deze trend in Nederland pakweg een kwartaal later. Hetzelfde geldt voor herstel van de markt. ‘Het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten zijn van oudsher wat scherper en sneller in hun reactie.’