Oorlog Oekraïne aanleiding om onze economie sneller te verduurzamen

Snel zoeken naar andere gas- en olieleveranciers in plaats van Rusland is geen duurzame oplossing. Onze eigen nationale energieconsumptie beperken is dat wel in combinatie met een fundamentele aanpassing van ons huidige niet-duurzame economische systeem.

Als reactie op de inval van Rusland in Oekraïne, wordt er door de regering, de experts en de politiek (vooral in Brussel) met name gekeken naar substituten voor Rusland als olie- en gas leverancier. Andere leveranciers zoeken en andere fossiele grondstoffen gebruiken lost het fundamentele probleem van onze niet-duurzame economieën in Nederland, de EU en de VS echter niet op. Wat dan wel?

Wat helpt op de korte en de middellange termijn zijn maatregelen om ons eigen nationale consumptiepatroon drastisch te verminderen door bijvoorbeeld:
– Landelijke autoloze zondagen op te leggen zoals tijdens de oliecrisis in 1973-1974;
– Door het verplicht stellen van hybride werken inclusief 2-3 dagen per week thuiswerken en op afstand werken bij de overheid zelf en in alle bedrijven waar dat mogelijk is;
– Door het bestaande oude normaal groepsgewijs leren in het middelbaar en hoger onderwijs te hervormen door opleidingsinstituten te dwingen hun bestaande leerprogramma’s onder de loep te nemen en ze opnieuw te ontwerpen zodat niet iedereen altijd naar de campus en/of de school ‘moet’. Dat hoeft onderwijskundig en didactisch helemaal niet.

Naast andere maatregelen die kunnen leiden tot het verminderen van energieverspilling natuurlijk.

Echt innovatief denken betekent ook schaarse overheidsmiddelen op de Rijksbegroting heel anders gaan inzetten met een focus op het snel reduceren van niet-noodzakelijke kosten en uitgaven door:
– Het verminderen van financiering aan KLM, Schiphol en de NS. Uitgangspunt: het oude-normaal hoeft niet terug te komen ten koste van alles. Minder woon-werkverkeer en minder studenten die ‘moeten’ reizen om eindeloze saaie hoorcolleges aan te horen, betekent dat er minder openbaar vervoer nodig is.
– Het verminderen van financiering voor het bouwen en onderhouden van niet-noodzakelijke kantoorruimtes en leslocaties, waaronder enorme collegezalen en auditoria in opleidingsinstituten als universiteiten en hogescholen. Veel van die ruimtes kunnen prima worden omgebouwd tot verschillende soorten woningen.
– Vermindering en/of stoppen van financiering van verduurzaming van zwaar vervuilende bedrijven, zoals Tata Steel.

Dat vereist echt nieuw leiderschap, durf en visie, ook in de EU en de VS. Want de huidige politiek van geleidelijke energietransitie met ‘duurzaam kapitalisme’ als mantra duurt veel te lang en verandert structureel niets aan ons huidige financieel-economische ‘groeien moet’ systeem. Waarom niet? Omdat ‘duurzaam kapitalisme’ niet bestaat. Het is een contradictie-in-terminis, net als ‘menselijk uitbuiten’.

Tony de Bree werkte 26 jaar in de financiële dienstverlening, waaronder bij Corporate IT-strategie, corporate venturing, e-commerce & compliance. Hij is digital strategy & change consultant voor corporates, het MKB & ondernemingsraden. Daarnaast is hij online ondernemer, business coach, spreker, gastdocent en auteur van een aantal boeken waaronder ‘Dagboek van een bankier’, ‘De scale-up blueprint‘ en ‘Groeien zonder te groeien: succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘