“Minimum- en maximum uurtarief voor zelfstandigen goed idee”

De inzetbaarheid van veel zelfstandigen wordt momenteel ‘onderuitgehaald’, aldus Rob de Laat, voorzitter van de belangenvereniging van intermediairs op de arbeidsmarkt. De Wet DBA mag nu dan niet meer worden gehandhaafd, nog steeds merkt hij dat veel organisaties huiverig zijn om zzp’ers in te huren. Of sterker nog: bij sommige organisaties, zoals DNB, is het zelfs verboden om mensen in te zetten die niet bij een of ander bedrijf een dienstverband hebben. “En ook veel private partijen zijn nog steeds kopschuw om zelfstandigen in te schakelen, zolang de onduidelijkheid voortduurt. En dat terwijl juist de inzet van flexibele arbeidskrachten een belangrijke katalysator is voor economische groei.”

Klare wijn graag
Tijd voor actie dus. En daarom schreven de leden van de Bovib recent een zogenoemd position paper, waarmee de organisatie de politieke partijen oproept snel klare wijn te schenken over hoe het nu verder moet met de zelfstandigenkwestie.

Want het regeerakkoord mag dan een paar aardige voorzetten hebben gegeven, voorlopig is er aan de positie van de zelfstandige nog weinig verbeterd, constateert Rick Schevers, de public affairs-manager van de Bovib, aan de vooravond van een ‘polderoverleg’ tussen Kamerleden en belangenorganisaties.

“Daarom roepen we op om te proberen snel samen uit het moeras van de Wet DBA te komen. We hebben nu al drie of vier keer een model gezien dat niet werkt. Het wordt tijd dat er nou eens duidelijkheid komt. Dat is goed voor opdrachtgevers en zelfstandigen op de arbeidsmarkt, en zodoende goed voor de Nederlandse economie.”

Minimum hoger, maximum lager
De Bovib denkt dat het goed is als er vaart wordt gemaakt met invoering van het minimum- en maximum uurtarief, zoals in het regeerakkoord staat. De Laat: “We steunen het van harte dat er een minimumtarief komt, om uitbuiting te voorkomen. Die ondergrens mag van ons zelfs nog wel wat omhoog, naar ongeveer 25 euro. Dan kun je in elk geval vrij zeker ervan zijn dat er geen schijnconstructies zijn, geen uitbuiting, en met zo’n tarief kunnen zelfstandigen zich ook verzekeren en iets als pensioen opbouwen. Als je vergelijkt wat een uitzendbureau kwijt is aan een uur van een uitzendkracht, met pensioen en verzekering erbij, dan kom je ook eerder op zo’n tarief.”
Als je dan ook nog de bovengrens verlaagt naar 60 euro, aldus De Laat, “dan maak je de te controleren populatie in elk geval veel kleiner, en verminder je ook de administratieve last voor de Belastingdienst enorm.”

Fundamentele weeffout
Volgens De Laat zit er een fundamentele weeffout in de Nederlandse wetgeving rondom de zelfstandigen. “En dat is dat de opdrachtgever nu heel paternalistisch moet besluiten of een opdrachtnemer eigenlijk wel zelfstandige is. Men probeert de opdrachtgever een verantwoordelijkheid in de schoenen te schuiven, die onmogelijk zijn verantwoordelijkheid kan zijn.”
En dan moet die opdrachtgever dat ook nog eens naar de toekomst toe bepalen. “Want iemand kan hier en nu zelfstandige zijn, maar hoe is dat over 9 maanden? En over anderhalf jaar?”

Daarom heeft de Bovib wel kritiek op in het regeerakkoord genoemde termen als ‘gebruikelijke duur’ en ‘(niet)-reguliere’ bedrijfsactiviteiten. ‘Moeilijk te beoordelen’ en ‘verwarrend’ noemt Schevers zulke criteria. Het zou dan ook fijn zijn als daar vanaf gestapt kan worden, in het kader van de zo gewenste duidelijkheid. “Durf dan gewoon te bepalen dat een opdracht nooit langer dan twee jaar mag duren. Dan ben je tenminste duidelijk.”
Gaat dat in de praktijk wel werken, denken ze? “Ach, uitzonderingen hou je altijd, welk model je ook kiest. Maar dan heb je in elk geval wel helderheid.”

De eigen keuze centraal
“Laat de eigen keuze van zelfstandigen centraal staan”, daarmee kun je het pleidooi van de Bovib waarschijnlijk het beste samenvatten. Maar, luidt dan het bekende tegenargument: als opdrachtgever en -nemer zelf mogen bepalen of iemand zelfstandige is, hoe zit het dan met de belastingdruk en de sociale voorzieningen? Draait de samenleving er dan niet te vaak voor op als zelfstandigen zich niet verzekeren? En zijn het dan niet vooral de werknemers die belasting en premie betalen?
Absoluut niet, zegt De Laat. “Zelfstandigen betalen toch ook gewoon belasting? Als je als zelfstandige je eigen broek ophoudt, maak je in elk geval géén gebruik van sociale uitkeringen. De zelfstandige zorgt voor zichzelf, dat is toch mooi? Ik heb nog nooit cijfers gezien waaruit zou blijken dat zelfstandigen méér profiteren van ons sociale stelsel dan niet-zelfstandigen.”