Burgemeester Balkenende

Nu onze premier op succesvol bezoek is geweest bij Obama en verder is vastgesteld dat we op Prinsjesdag een visie op de BV Nederland mogen verwachten, is het aardig een bespiegeling te geven over ons land. Zijn we, conform de uiterst rechtsen (PVV) en linksen (SP), een Kabouterland, naar binnen gekeerd en bang voor Europa, laat staan de wereld, of zijn we een ontluikende Metropool, stadstaat in een netwerk van andere metropolen die het aanzien van de toekomstige wereld bepalen?

Het lijkt alsof de oude tegenstellingen tussen links, rechts en daarnaast de oude zuilen CDA, PvdA en VVD er langzamerhand minder toe doen, terwijl de tegenstelling nationaal en internationaal aan belang wint. Enerzijds zien we een nationaal georiënteerde, conventionele bevolking (al dan niet van een bepaalde religie), die zich wat angstig voor de wereld tot de PVV bekent in de hoop zo de invloeden van buitenaf tegen te houden.

Anderzijds een steeds internationalere groep hoogopgeleide jonge mensen en zakenlui, die geloven in internationale samenwerking. Interessant was dat die tweedeling nationaal (PVV, SP) en internationaal (D66, GroenLinks) in de laatste Europese verkiezingen zo pregnant naar voren kwam, tot chagrijn van de oude partijen die, angstig als altijd en gevangen in oude paradigma’s, geen keuzen durfden te maken.

KABOUTERLAND OF METROPOOL
Kortom, Kabouterland of Metropool, dat is het vraagstuk. Wie economisch denkt, weet dat er voor Nederland geen andere optie is dan te kiezen voor internationale samenwerking en internationale activiteiten naar Nederland te trekken. Dus Nederland Metropool. Nederland is ongeveer even groot als Beijing: evenveel inwoners en een even groot oppervlak.

Balkenende is de burgemeester van een Europese metropool. Niets om je voor te schamen, er valt bij zo’n concept veel te winnen. We hebben dezelfde infrastructurele puzzels als andere metropolen, we hebben dezelfde problemen met milieuvervuiling, dezelfde problemen met energievoorziening, dezelfde problemen met het bestuursmodel.

Maar we hebben elkaar ook veel te bieden op terreinen als wetenschappelijke kennis, cultuur, internationale samenwerking, grote sport- en cultuurevenementen. De Olympische Spelen (2028) moeten gehouden worden in een internationale stad van tenminste 2 miljoen inwoners. Amsterdam is dus te klein, maar Nederland, met burgemeester Balkenende, misstaat niet naast het eerdergenoemde Beijing.

We zouden Nederland ook veel beter een internationaal profiel kunnen geven als Metropool dan als Kabouterland met tientallen elkaar bevechtende stadjes. Het idee van een internationale Metropool geeft de allure die nodig is om talentvolle jeugd te binden aan Nederland. Als trefpunt voor internationaal overleg en trefpunt van internationale kennisuitwisseling kan Nederland zich uitstekend profileren, zeker gezien de neutrale positie van ons land.

Denk aan onze kennis op het gebied van waterhuishouding, onze positie in land- en tuinbouw, onze financiële en logistieke kennis, ons internationaal gerechtshof. Vreemd en jammer is het daarom dat de politiek blijft steken in het introverte Nederland, Kabouterland-model.

Angst voor de grondwet en het volkslied van Europa, angst om bevoegdheden (en eigen positie) kwijt te raken aan Brussel, angst in plaats van visie op de toekomst en op wat mogelijk kan zijn door slimme Europese samenwerking. Natuurlijk weten we dat Nederlandse politici niets met Europa hebben: hun mandaat bestaat immers uit Nederlandse stemmers.

Dus wordt ons angst voor Europa aangepraat. Het wordt echter tijd voor een generatie internationaal denkende politici die de veranderende wereld begrijpen en de wil en daadkracht hebben om Nederland daarin met overtuiging een plaats te geven. Moge het informele lidmaatschap van de G20 daarvoor als aanmoediging dienen.

Peter Hagedoorn is partner bij 3Align, voormalig CIO Océ en CIO Award-winnaar 2005