Blockchain: geen hype, wel realiteit

Door Bouko de Groot.

Paul Bessems, blockchain expert en – trainer, gaat er goed voor zitten om alle ins en outs van blockchain uit te leggen. Het wordt net zo'n onlosmakelijk onderdeel van ons werk als e-mail. En één ding is zeker: het zal onze manier van werken totaal veranderen.

Hoe leg je zo eenvoudig mogelijk uit wat blockchain is?

“Heel kort kun je blockchain zien als de volgende fase van internet. We kennen allemaal internet als een manier om een e-mail van A naar B te brengen, maar die e-mail kan je kopiëren. Als ik jou een e-mail stuur, dan maak ik een kopie, die e-mail staat in mijn outbox en in jouw inbox. Op het moment dat ik mijn huis aan jou wil verkopen, dan wil jij niet dat ik dat aan twee mensen tegelijk verkoop. En je wil waarschijnlijk ook weten of ik wel de eigenaar van het huis ben.”

“Wat een blockchain eigenlijk toevoegt aan internet is: allereerst moet de verzender aantonen dat hij de eigenaar is van wat hij wil verzenden. Blockchain zorgt ervoor dat je maar één keer kunt verzenden en internet zorgt ervoor dat het volledig en veilig gebeurd. Dus je kan zeggen dat blockchain twee functies toevoegt aan internet. Dat is aantonen dat je de eigenaar bent en dat je het maar één keer kan verzenden. En die dingen maken het mogelijk dat je ook via internet waardes met elkaar kan uitwisselen.Dat kan een Bitcoin zijn, we weten dat dat werkt, maar dat kan in feite ook een huis zijn of een computer.”

Wat heeft de naam van blockchain te maken wat het daadwerkelijk is?

“Als ik nu geld overmaak naar je, dan zegt de bank: “Ik maak geld naar jou over, daarna controleer ik het saldo en als dat voldoende is, dan kan ik het nog een keer overmaken.” Dus de centrale databank doet first come, first served. Op een decentraal netwerk komen transacties niet overal gelijktijdig aan. Dus een blockchain heeft een mechanisme nodig om transacties in volgorde te zetten. En in feite doet een Miner dat. Dus een Miner gaat aan de slag om transacties op te nemen en die zet transacties in een blok. Op de Bitcoinblockchain wordt elke 10 minuten op die manier een blok gevormd. Het is onmogelijke dat binnen één blok twee transacties zitten die dezelfde input gebruiken, die hetzelfde saldo gebruiken. Dus dat voorkomt dat je double spending doet, dat je geld twee keer uitgeeft. Daar komt de naam blockchain eigenlijk vandaan. Een blok is een verzameling transacties, die gelijktijdig hebben plaatsgevonden. Er wordt een tijdstempel op gezet.

Wat is een Miner?

“Een Miner doet eigenlijk het valideren. Ben je inderdaad eigenaar? Daar hadden we het net over. Dus die controleert of je de eigenaar bent voor je iets uitgeeft, die controleert of het maar één keer uitgegeven is en die moet ook in het geval van proof-of-work, dus wat op een Bitcoin blockchain gebeurt, een puzzel oplossen. Dat betekent dat je van tevoren niet kunt voorspellen wie dat blok gaat toevoegen. Dat voorkomt dat je kan manipuleren, want als je van tevoren weet welk blok wordt opgenomen, dan zou je daar frauduleuze handelingen in kunnen brengen. Eigenlijk is het dus willekeurig wie het blok gaat toevoegen en dat doet de Miner.”

Waarom is blockchain sneller en goedkoper?

“Als wij werken, dan slapen ze in Japan, dan zijn de banken daar niet open. Een blockchain heeft geen enkele last van grenzen. Niet tussen afdelingen, niet tussen bedrijven, niet tussen landen. Een blockchain is eigenlijk gewoon een transportmiddel, die brengt een doos van A naar B en is niet geïnteresseerd waar A of B zit. Het gebeurt razendsnel. Blockchain-technologie is eigenlijk een waardewisseling die geen grenzen, tijdzones enzovoort kent. Voor internationale betalingen is het een heel goede toepassing, waar banken al mee bezig zijn. Een ander heel veelbelovende toepassing heet Zero Knowledge Proof. Dat wil dus zeggen dat ik iets kan bewijzen, zonder de inhoud te hoeven prijsgeven: ik wil weten of jij inwoner van de EU bent, maar ik hoef niet te weten uit welk land je komt. Dus je stelt een vraag aan een andere computer en je krijgt een antwoord terug. Daar wordt die technologie heel veel voor gebruikt. Ben je 18 jaar of ouder? Ja of nee: ik hoef niet jouw geboortedatum te weten.”

Zijn er nog andere toepassingen?

“Tracing and tracking is een hele belangrijke blockhaintoepassing. Denk even aan een container die van China naar Rotterdam komt. Daar zitten 18 instellingen tussen die iets met data doen. De douane, enzovoort. Er gebeurt daar heel veel op het gebied van data: data opvragen, data controleren, allemaal elementen die je in een blockchain kan gaan brengen. Verifiëren of iets klopt, of bijvoorbeeld de oorsprong klopt. Denk ook aan anti money laundering, waar ING en ABN AMRO eigenlijk op dreigen door te zakken, omdat het zoveel moeite kost om te controleren wat de trace and track van geld is. Dat kun je op een blockchain veel beter organiseren, want als iets van A naar B gaat en van B naar C, dan weet C zeker dat A de oorsprong is: die track van A naar B en van B naar C is zeker, die wordt vastgelegd zonder dat dat eenzijdig te manipuleren is.”

Wanneer moeten wij ons erin gaan verdiepen?

“Nou, meteen zou ik durven zeggen. Het ligt er natuurlijk aan wat je functie is. Kijk, wat veel mensen, ook bedrijven, zeggen die bij ons een project indienen: “Wanneer ga ik rendement zien?” Dit is voor de lange termijn: denk niet in businessmodellen, maar denken in  leermodellen. Je kan ook niet zeggen: “Weet je wat, ik begin over vijf jaar met blockchain, want dan is het volwassen.”  Nee: begin nu met leren. Je hoeft niet meteen met een toepassing te beginnen, maar begin met leren, want blockchain is het tegenovergestelde van wat je tot nu toe geleerd en gedaan hebt. Het is totaal anders denken. Op een blockchain heb je bijvoorbeeld geen boekhouding meer per bedrijf: je kan beter een boekhouding per asset hebben. Het is veel beter om dat op die manier te organiseren dan per bedrijf een boekhouding, want die boekhoudingen kloppen gewoon niet. Als de boekhoudingen zouden kloppen, dan hadden we geen jaarrekeningen en geen due diligence nodig.”

“Dus begin nu met leren, want het is heel anders denken. Het is echt het tegenovergestelde. Ik maak me soms een beetje boos over hoe universiteiten nog steeds mensen opleiden in analoog denken en organiseren. Begin NU met leren. Wat je met dat leren vervolgens gaat doen, dat ontdek je zelf wel.”

Word lid van FinanceHub en beluister de hele podcast.

• Lees ook: Blockchain? Cut the crap

De podcasts in deze serie:

• Grip op data
  “Streven naar een optimale samenwerking tussen mens en machine.” Q&A met Marco de Jong, founder Experience Data.
• Laat je hacken of betaal hoge boetes
  “IT-security hoort onder de CFO te hangen: het is een bedrijfsrisico.” Q&A met Edwin van Andel, ethische hacker en CEO van Zerocopter.
• Digital transformation? Stel de mens centraal
  “Hoe kunnen we nu het verhaal vertellen van finance.” Q&A met Raymond Steenvoorde, account director van BlackLine.
• Blockchain: geen hype, wel realiteit
  “Blockchain is het tegenovergestelde van wat je tot nu toe geleerd en gedaan hebt.” Q&A met Paul Bessems, blockchain expert.
• Naar een betere beleving
  “Groei moet geen doel op zich zijn.” Q&A met Joost Peeperkorn, CFO Eden Hotels.
• Risicomanagement werkt, ook nu
  “De belangrijkste uitdaging: hoe faciliteer je de communicatie.” Urjan Claassen, CEO C-Profile