Werk eens een tijdje over de grens

De voorjaarsperiode staat bij de schrijver van dit stuk al enkele jaren in het teken van de accountancy. Na een flinke periode werkzaam te zijn geweest in de sector, is het niet verrassend wanneer je ook als interim financial regelmatig door de big four kantoren wordt benaderd om de piekdrukte op te vangen. Een overwegend prettig vooruitzicht, want hoewel de werkdruk soms een uitdaging vormt, komen daar leerzame weken voor terug en worden nieuwe zakelijke relaties gesmeed. Een extra dimensie vormen de vele expats die vanuit alle werelddelen zijn neergestreken in ons kleine kikkerlandje om eens een andere cultuur op te snuiven. Voor sommigen een losbandig gebeuren, voor anderen een verademing na de formele cultuur in het thuisland, maar voor allen een leerzame ervaring en een mooie toevoeging aan het CV.

Door alleen al samen te werken met deze buitenlandse collega’s, merk je de toegevoegde waarde. Naast het opvijzelen van de vaardigheid in de Engelse taal, dragen de afwijkende grondhouding en frisse blik bij aan de broodnodige kritische noot bij het eigen werk. Problemen worden in andere landen soms vanuit een compleet andere richting aangevlogen, met verrassende resultaten. Tenslotte: als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. En laten die expats het vaak nu net even anders doen. Omdat het in hun thuisland nu eenmaal heel gebruikelijk is of bijvoorbeeld omdat de voorliggende problematiek bij hen helemaal niet voorkomt en er dus voor het eerst nagedacht moet worden hoe dit te adresseren.

Een mooi voorbeeld uit de praktijk vormt de (accountants)controle van een complexe Nederlandse pensioenregeling. Iedereen die enige ervaring heeft met externe verslaggeving op het gebied van pensioenen kent het oerwoud van regels en de daarbij behorende nuances, nadere interpretaties en soms lastig te vermijden valkuilen. Zo niet onze Amerikaanse collega. Ongehinderd door enige kennis van Nederlandse pensioenstelsels bracht hij met enkele simpele vragen het probleem terug tot de kern, met een efficiënte controleaanpak tot gevolg. Zeer leerzaam. Voor alle Nederlandse betrokkenen welteverstaan.

Maar hoe moet het dan wel niet zijn om zelf als expat een periode werkzaam te zijn? Wij ervaren het reeds als leerzaam wanneer buitenlandse collega’s ons af en toe scherp houden en van nieuwe inzichten voorzien. De gemiddelde expat wordt echter nagenoeg constant geconfronteerd met nieuwe situaties, afwijkende regels, nieuwe collega’s en een andere cultuur. Hoewel dit natuurlijk niet voor iedereen weggelegd zal zijn, lijkt het een aantrekkelijke snelkookpan, waarin professionele ontwikkeling op een verhoogd tempo kan plaatsvinden en persoonlijke grenzen worden verlegd. Om nog maar te zwijgen van de mooie verhalen die bij thuiskomst kunnen worden verteld.

Helaas is de praktijk weerbarstig. Werken in het (verre) buitenland is veelal slechts weggelegd voor diegenen die nog geen gezinsleven hebben opgebouwd of anderszins verplichtingen zijn aangegaan. Ook wil zeker niet elke werkgever meewerken om deze leerzame ervaring mogelijk te maken. Het lokale belang weegt ook zwaar en niet geheel onterecht. Het is tenslotte geen eenvoudige stap, de veilige thuishaven achterlaten en vertrekken naar het onbekende, zonder iemand in de buurt voor steun en goede raad. De beloning is echter navenant.

Persoonlijk moet ik bekennen dat ik altijd de boot heb afgehouden. Er waren te veel bezwaren te bedenken waarom werken in het buitenland echt niet mogelijk was. Op dat moment leken het zinnige argumenten, maar dit zou wel eens zo´n gemiste kans kunnen zijn waar ik later met spijt op terugkijk. Wellicht is dat nu al het geval. Daarom van harte hierbij het advies: kom uit je comfort zone, stap in die snelkookpan en werk een periode over de grens. Daar word je zowel zakelijk als privé een heel stuk beter van.