Wat brengt 2006?

De belangrijkste ontwikkeling van het afgelopen jaar was voor de beursfondsen de overgang naar IFRS. Er werd afscheid genomen van de traditionele verslaglegging die voor een groot deel op basis van historische kosten is gebaseerd. De waardering op marktwaarde heeft ontegenzeggelijk zijn intrede gedaan. In eerste instantie werd hier tegenop gezien, maar in de praktijk blijkt de overgang redelijk probleemloos te zijn verlopen. Daarom is dan ook de verwachting dat bedrijven die niet verplicht zijn om IFRS toe te passen, ook stap voor stap de IFRS-regels gaan overnemen.

Komend jaar staan er geen grote veranderingen op stapel, zoals die wij de afgelopen jaren hebben gekend: millennium probleem, invoering van de euro en de overgang naar IFRS. Het is voor de controller nu wel even genoeg.

Beloning
Wat zal er komend jaar dan wel gebeuren? Het belangrijkste zal de verdere opvolging van de aanbevelingen van de Commissie Tabaksblat zijn. Deze commissie heeft met haar aanbevelingen punten aangedragen waar we het eigenlijk snel mee eens kunnen zijn. De Monitoring Commissie die verder gestalte moet geven aan Corporate Governance moet nu met aanbevelingen komen waar echt discussie over gaat ontstaan.

In dit verband noem ik twee zaken. Als eerste de bestuurdersbeloningen; de verhouding tussen het vaste en variabele deel van de managementremuneratie. In de concept code van de Commissie Tabaksblat is destijds een verhouding 50/50 voorgesteld. In de definitieve code is die verhouding na veel discussie verlaten. Nu blijkt dat het totale remuneratiepakket aanzienlijk is toegenomen en vooral het variabele deel daarvan. Wanneer sprake is van stijgende beurskoersen, wat nu het geval is, dan neemt de waarde van het variabele deel dat aan de koers is gekoppeld aanzienlijk toe, zonder dat die stijging voortkomt uit extra managementinspanning.

Onderzoek heeft nog steeds niet goed aangetoond dat ondernemingen die belonen op basis van een significante variabele beloning beter presteren dan die een hoge vaste beloning toekennen. Het remuneratiecommitte van de Raad van Commissarissen zou met deze opvatting rekening moeten houden. Raakt deze beschouwing nu ook de controller? Ja, dit raakt alle medewerkers in de organisatie. Het blijkt dat door een niet goed uit te leggen significante toename van het remuneratiepakket het totale beloningsgebouw wordt scheefgetrokken. De vakbonden zullen zich hier volgend jaar zeker mee gaan bemoeien.

Blindvaren
Een ander punt dat hiermee te maken heeft is het aangeven van de prestatiecriteria voor het toekennen van de variabele beloning. Er wordt nog wel eens mee geschermd dat het prijsgeven van die criteria concurrentiegevoelige informatie zou zijn. Inzicht te verkrijgen in de vaststelling van het variabele beloningsdeel is niet altijd transparant. Kan de Algemene vergadering van Aandeelhouders op grond van haar bevoegdheid dan het remuneratiepakket goedkeuren?

Dit roept vragen op. Moeten we blindvaren op het oordeel van de Raad van Commissarissen, of moet de accountant gaan vaststellen of de criteria zorgvuldig zijn gehanteerd? Dit onderwerp zal de komende tijd aanleiding zijn tot verdere discussie. Zeker wanneer de vennootschap met een winstwaarschuwing komt en achteraf zal blijken dat de variabele beloning niet is bijgesteld.
Ook voor de publieke sector zal het onderwerp van het vaststellen van een juiste en acceptabele beloning in 2006 een onderwerp zijn waar wij nog veel over zullen horen.