Vooruitziende blik achteraf

De meeste bedrijven zitten momenteel niet te wachten op CFO’s die slechts saneerders zijn, en evenmin hebben ze behoefte aan CFO’s die onkreukbaar zijn maar risicoavers, of aan CFO’s die uitmunten in kennis van verslaggevingsregels. Dat waren eigenschappen waarmee je als CFO kon scoren in tijden van onzekerheid of recessie.

Nu zitten bedrijven eerder verlegen om CFO’s die de economische groei in banen kunnen leiden, CFO’s met een visie op de vraag waarin de kracht van een bedrijf schuilt, die mensen kunnen enthousiasmeren, mobiliseren en motiveren.

In de CFO van het jaar-verkiezing tekent zich deze omslag al af. De CFO of the Year is dit jaar eerder een ‘bouwer’ dan een ‘breker’, en al helemaal geen ‘behouder’. Sterker nog, zoals de prijswinnaar Robert-Jan van de Kraats, CFO van Randstad zich ooit tegenover dit blad liet ontvallen: ‘Ik ben bang voor te veel voorzichtigheid. Een CFO moet richting geven, met zijn poten in de modder staan. Hij moet geen bankier worden.’

Huiverig
Maar, let wel, de CFO of the Year Award wordt verstrekt aan de CFO die in het afgelopen jaar het beste gepresteerd heeft. Het is, met andere woorden, een prijs achteraf. De Award wordt dit jaar dan ook niet uitgereikt aan iemand die goed weet in te spelen op de huidige groei, maar aan een CFO die zijn bedrijf heeft klaargestoomd voor een economische opleving.

Dat heeft Van de Kraats gedaan. Vorig jaar verbeterden de bedrijfsresultaten zienderogen. Deels is dat bijna een wetmatigheid Ð Randstad is tenslotte een procyclisch bedrijf, en als het aan de vooravond van een conjuncturele opleving niet goed presteert, dan is er echt wat mis. Maar het is ook voor een groot deel de verdienste van Van de Kraats en zijn medebestuurders, die zich in het verleden altijd huiverig hebben getoond om de kosten te zeer terug te dringen.

Want, in de woorden van Van de Kraats: ‘Je kunt wel meteen gaan snijden, maar iets opnieuw uitbouwen kost een veelvoud aan tijd en moeite.’ Achteraf gezien getuigt dit van een vooruitziende blik, want Randstad had daardoor voldoende capaciteit om in te spelen op de toenemende vraag toen de economie opleefde.

‘Managerial overstretch’
Of Van de Kraats er ook in slaagt zijn bedrijf met succes door de economische opleving te loodsen, valt uiteraard te bezien. Nogmaals, de groei moet in banen worden geleid, moet worden ‘gemanaged’. En de CFO die dat het beste kan, is niet altijd de CFO die een basis kan leggen voor groei. Al te veel zorgen over Van de Kraats hoeven we ons overigens waarschijnlijk niet te maken, getuige zijn commentaar op de ontsporing van Ahold.

In Chief Financial Officer waarschuwde hij ooit tegen een te sterk op groei geconcentreerde cultuur, die vaak gevoed wordt door de hoge aandelenkoersen en nogal eens gericht is op grote overnames. ‘Je loopt dan het gevaar van ‘managerial overstretch’.’

Veel CFO’s doen er het komende jaar goed aan die woorden ter harte te nemen, niet alleen de CFO van het jaar.