Vitaliteit – Wat is het en wat kun je ermee?

Onlangs was ik betrokken bij een onderzoek naar de vitaliteit van een grote organisatie. Totaal onverwacht kreeg ik de vraag gesteld wat de definitie is van vitaliteit. Ik kon geen antwoord geven want er is geen eensluidende, bruikbare definitie.

Omdat vitaliteit vaak in verband wordt gebracht met (hogere) leeftijd en mijn eigen werkgebied vrijwel altijd te maken heeft met 50-plus is het misschien interessant om hier enige toelichting te geven op het begrip vitaliteit.

Vitaliteit omvat 3 dimensies: Energie, Motivatie en Veerkracht:

-Energie: de mate waarin men zich energiek voelt, zich sterk voelt, zich daadkrachtig voelt.

-Motivatie: de mate waarin men doelen stelt in het leven en de mate waarin men er naar streeft die gestelde doelen te bereiken.

-Veerkracht: de mate waarin men in staat is om met de (dagelijkse) problemen en uitdagingen om te gaan en de draad weer op te pakken bij teleurstellingen. 

De vitaliteit wordt gevoed door 4 vitaliteitbronnen: de Mentale, de Fysieke, de Sociale  en de Spirituele vitaliteitbron. 

-Bij de mentale bron kun je denken aan bijvoorbeeld persoonlijkheid, de mate waarin iemand sterk in de schoenen staat. 

-De fysieke bron is de mate waarin iemand zich sterk en gezond voelt. Ook de mate van gezondheid van het lichamelijke systeem speelt een belangrijke rol.

-De sociale bron is de mate waarin iemand zich verbonden voelt met de omgeving en de maatschappij.

-De spirituele bron betreft onder andere de persoonlijke waarden, overtuigingen en religie.

__________________________________________________________________________

Tijd voor een nieuwe job in Finance? Vind honderden topvacatures op Finance.nl. Plaats eenvoudig uw CV en laat u vinden door interessante werkgevers. Versnel direct uw carrière via Finance.nl.

 

Naast deze bronnen wordt de vitaliteit van een persoon beïnvloed door: 

-Sociaal demografische kenmerken (leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, ervaringsniveau, etniciteit) 

-Kenmerken van de omgeving (sociale klasse, woonomgeving, werk/werkloos, werkbelasting, werkomgeving)  

-Leefstijlfactoren (bewegen, voeding, roken, rusten, ontspannen en de balans daarin).

Een andere belangrijke bron van beïnvloeding zijn de persoonlijke eigenschappen die ieder mens in zich heeft. 

– Energie: is men energiek dan scoort men op deze dimensie relatief hoog.

– Motivatie: gemotiveerde mensen scoren hierop hoger dan niet gemotiveerde mensen.

– Veerkracht: mensen die buigzaam zijn en een goed aanpassingsvermogen scoren hier goed 

– Mentale energiebron: een optimistisch mens haalt meer uit de mentale energiebron

– Fysieke energiebron: sportieve mensen kunnen meer halen uit hun fysieke energiebron

– Sociale energiebron: empathische mensen kunnen meer putten uit deze energiebron

– Spirituele energiebron: filosofische mensen profiteren meer van deze energiebron

Zoals aangegeven bestaat er geen eensluidende definitie van vitaliteit. Wel zijn een aantal partijen bezig met het ontwikkelen van meetinstrumenten om vitaliteit objectief meetbaar te maken. Ik kan mij niet voorstellen dat een dergelijk universeel meetinstrument er zal komen omdat er ontzettend veel uiteenlopende factoren een rol spelen.

Daarnaast kun je het gevoel hebben dat je zelf heel vitaal bent. Dat is een plezierig gevoel en met dat gevoel wordt je vitaliteit nog versterkt. Het kan ook zo zijn dat een ander naar je kijkt en jouw vitaliteit beoordeelt. Dat oordeel kan heel anders zijn dan je eigen oordeel. Hier hebben we dus te maken met twee subjectieve beoordelingen.

Gelukkig kunnen we zelf werken aan het verhogen van onze eigen vitaliteit. Ook kunnen we als leidinggevende de vitaliteit van onze medewerkers stimuleren. Dat geldt dus ook voor 50-plussers en voor de 50-plus medewerkers. Wees bewust van je eigen vitaliteit en maak medewerkers ook bewust van hun vitaliteit. Dat alleen al werkt sterk vitaliserend.     

Zelf: het zoeken naar jouw kwaliteiten, ze benoemen en het perfect inzetten van deze kwaliteiten zal jouw vitaliteit heel snel positief beïnvloeden. Doe dus het juiste werk!

Ook het opdoen van nieuwe kennis, het verbreden van je ervaring, het nieuwsgierig en lerend in het leven staan werken heel stimulerend. 

En vergeet vooral niet je leefstijl; actief zijn, sportief bezig zijn, gezond leven en het bewaken van de balans tussen werken en privé. Zorg dus dat je ook in je vrije tijd leuke dingen doet die je inspireren en je vitaal houden.

Medewerkers: geef hen aandacht, maak hen bewust van hun eigen vitaliteit. Dat kan door begeleiding, door coaching en door training waarbij ze leren hun eigen kwaliteiten te benoemen en in te zetten. Ook door het aanbieden van opleidingen, verbreden van hun ervaringen en het stimuleren om  nieuwe taken op te pakken. En het stimuleren van gezond leven en werken aan de balans in hun leven, bijvoorbeeld via het aanbieden van een abonnement van een sportschool of andere activiteiten. 

 

1. Vitale mensen bruisen van energie, hebben het vermogen om negatieve ervaringen het hoofd te bieden of ze positief om te buigen en zijn gemotiveerd waardoor ze doelen stellen en die willen bereiken. Vitale mensen voelen zich in het algemeen ook gezonder en gelukkiger dan minder vitale mensen. Zij hebben daardoor ook een positieve invloed op hun directe omgeving.

2. Vitale mensen stralen energie uit, ze leveren ook een grotere bijdrage aan het bereiken van de doelstelling van de organisatie waarin ze werken, hebben vaak een voortrekkersrol, verzuimen minder en zijn dus aantrekkelijke medewerkers voor organisaties.

3. Vitale mensen participeren beter in de maatschappij en daardoor heeft vitaliteit een positieve invloed op de maatschappelijke kosten. Vitale mensen doen bijvoorbeeld minder vaak een beroep op de gezondheidszorg

4. Vitaliteit heeft relatief weinig met leeftijd te maken. Ik ken veel oudere, uiterst vitale mensen. Ik kan ook jongeren die een zeer uitgebluste indruk maken.

Als je deze conclusies leest dan is het wel heel aanlokkelijk om ook te willen behoren tot de categorie van vitale mensen. Waarschijnlijk behoor je daar al toe maar er kunnen ook momenten of situatie zijn die je (tijdelijk) minder vitaal maken, bijvoorbeeld bij ziekte of ontslag. Als jij je dat realiseert dan weet je ook hoe aantrekkelijk het is om weer je oorspronkelijke vitaliteit te bereiken, zeker als 50-plusser.