Verwarring over accountantskosten jaarrekening

In 2009 is het voor het eerst bekend wat beursfondsen voor hun accountant betalen, omdat het nu wettelijk verplicht is deze kosten in de jaarrekening te vermelden. Bedrijven moeten specificeren wat ze de accountant hebben betaald voor controle en voor andere adviesdiensten.

Uit onderzoek van Het Financieele Dagblad en adviesbureau Alfa Delta Compendium blijkt dat Nederlandse beursfondsen afgelopen jaar gemiddeld 4,7 miljoen euro betaalden voor een accountantscontrole. Dat is gemiddeld bijna 0,1% van hun omzet.

ING Bank betaalde het meest voor de accountant. De bankverzekeraar betaalde 49 miljoen euro aan accountantskantoor Ernst & Young. Op de tweede plaats komt Shell die PricewaterhouseCoopers 39.5 miljoen euro betaalde. Archelor Mittal (de derde plaats) betaalde 26.2 miljoen euro aan Deloitte.

Uitgeversconcern Reed Elsevier publiceert zelfs tegenstrijdige gegevens over de relatie met zijn externe accountant Deloitte. In het ene jaarverslag, dat volgens Amerikaanse regels wordt opgesteld, meldt de uitgever £ 6,3 miljoen voor accountantscontrole. In het andere jaarverslag, volgens de Britse regels, staat een bedrag van £ 4,8 miljoen.

De woordvoerder van Reed Elsevier zegt dat het bedrijf zich houdt aan de verschillende regels in de VS en in Engeland. Het bedrijf heeft in beide landen een beursnotering en publiceert twee aparte jaarverslagen.

Sterk afwijkende accountantskosten bij vergelijkbare bedrijven hebben uiteenlopende oorzaken. Een relatief hoge rekening van de externe accountant komt meestal voor bij bedrijven met een kleine interne accountantsdienst. Het kan ook wijzen op speciale problemen met de interne verslaggeving. Het verschil kan verder ook veroorzaakt worden door een andere definitie van ‘accountantscontrole’. De VS maken onderscheid tussen controle en ‘controlegerelateerd’ werk. Dat laatste is bijvoorbeeld onderzoek bij koop en verkoop van bedrijfsonderdelen en bij het vaststellen van royalty’s van auteurs. In Engeland valt het bijkomende werk onder één categorie: ‘niet-controle’. Ook fiscaal advies en ander consultantswerk valt daaronder.

Bij technologische bedrijven verhoogt de waardering van kennis en patenten de moeilijkheidsgraad. Ook maken dochterbedrijven met eigen systemen voor financiële verslaggeving de controle duurder. Tenslotte spelen schaalvoordelen een rol.

Oliemaatschappij Shell, die met 39,5 miljoen euro een van de hoogste accountantsrekeningen heeft, is slechts 0,01% van zijn omzet kwijt. Dat is het laagste percentage van alle AEX- en Midkapfondsen.