Verslechterende concurrentiepositie bedrijfsleven leidt tot marktverlies in het buitenland

De brief bevat de resultaten van een onderzoek dat de afgelopen maanden is verricht naar de exportontwikkelingen en naar de belangrijkste knelpunten in de praktijk van de Nederlandse exporteur. Het onderzoek, gedaan op verzoek van en in samenspraak met het Nederlandse bedrijfsleven, is een vervolg op de Exportbrief die Ybema in september 2001 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Het zijn vooral de relatief snel oplopende loonkosten en de achterblijvende arbeidsproductiviteitsontwikkeling die de positie van Nederlandse goederen op buitenlandse markten hebben verzwakt. Er is vooral sprake van slechtere resultaten in de eurozone, de bestemming van ruim 60% van de Nederlandse export. Voor de export van Nederlandse goederen naar landen buiten de eurozone heeft de lage koers van de euro de stijgende kosten in Nederland gecompenseerd.

Het totale beeld van de Nederlandse export is desondanks positief. Dit is vooral te danken aan de sterk toegenomen groei van de wederuitvoer en de uitvoer van diensten. Zo nam de wederuitvoer de afgelopen tien jaar jaarlijks met gemiddeld 12% toe. Deze verschuiving bevestigt het toenemend belang van Nederland als overslag-, distributie- en administratief centrum voor West-Europa.

De relatief krappe arbeidsmarkt in Nederland en de achterblijvende ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit zal naar verwachting het marktaandeel van de Nederlandse export ook in de toekomst onder druk zetten. Bij het keren van deze ontwikkeling ziet het ministerie van Economische Zaken het op peil houden van de productiviteit van de Nederlandse economie als belangrijkste uitdaging. Meer aandacht voor onderzoek en ontwikkeling, innovatie, marktordening en het stimuleren van startende bedrijven zijn daarom de prioriteiten voor de toekomst.