Verbindend vermogen als softskill (3) Het raamwerk voor goede verbinding

Een serie blogs over verbindend vermogen als cruciale softskill.

De vorige keer hebben we gezien dat het begrip verbinding lastig volledig en eenduidig te definiëren is. Maar hoe kun je dan je verbindend vermogen ontwikkelen als leider?

Daarvoor is een andere insteek nodig op het thema verbinding. Wat is het echte startpunt van verbinding en dus het ontwikkelen van je verbindend vermogen?

Door Marco Buschman. Hij is managing partner bij Courius, managementspreker, leiderschapstrainer, team- en executive coach, en auteur van de bestseller Verbindend Vermogen (The Connection Quotient) en coauteur van Het Leiderschapsalfabet.

In mijn boek Verbindend Vermogen¹⁰ wordt een raamwerk aangeboden waarbij het ware startpunt is om in verbinding te zijn met jezelf. Daarna zou het pas moeten gaan over de verbinding aangaan met de ander, met je team, met je organisatie en met de wereld. Aan deze opdeling kun je ook het functionele en relationele perspectief toevoegen.

De vier steeds groter wordende cirkels van Verbindend Vermogen

Ofschoon het in elke fase steeds weer over verbinden gaat, heb ik er toch voor gekozen om voor het raamwerk het verbindend vermogen op te knippen (!) in verschillende vormen van verbinding. Voel je – terwijl je dit leest – dat deze opdeling in de kern in tegenspraak is met de essentie van verbindend vermogen? Daarbij kan de oplettende lezer in bovenstaand figuur een schelpvorm ontwaren, waarbij de verbinding met jezelf de parel is.

Verbindend vermogen bestaat uit vier steeds grotere cirkels waarmee de leider steeds grotere delen van de werkelijkheid kan omvatten. Het meest precaire deel daarbinnen is de verbinding met jezelf.

1. In verbinding met jezelf

Alle leiderschap begint met zelfleiderschap. In termen van verbindend vermogen gaat het dan om verbinding met jezelf. Leid jezelf betekent: Maak verbinding met jezelf. Wat zie ik? Wat voel ik? Wat vind ik? Wat zijn mijn diepste verlangens? Wat zijn mijn diepste drijfveren? Eerst: Wie ben ik? En daarna pas de vraag: Wie ben ik dan als leider?

2. In verbinding met de ander

In de eerste kring naar buiten komt verbindend vermogen in dienst te staan van een een-op-een-relatie met een ander in de buitenwereld. De cirkel van verbinding met jezelf wordt ineens een oneindigheidsteken. Lukt het je de ander in te sluiten, zonder jezelf daarbij uit te sluiten? Heeft de verbinding een verstikkende werking (ongezonde verbinding)? Blijft er sprake van los zand (te losse verbinding) of is er een dynamisch evenwicht in de verbinding tussen de ander en jou?

3. In verbinding met het team/de organisatie

Om als team en organisatie succesvol te zijn en krachtige resultaten te bereiken zullen er steeds weer verschillen overbrugd dienen te worden. Verbinding tussen verschillende teams, verbinding tussen hiërarchische lagen, verbinding met stakeholders binnen en buiten de organisatie, et cetera. De leider heeft hier een sleutelrol in, zonder dat alle communicatie per se via hem zal moeten lopen. Lukt het om te blijven luisteren naar verschillende perspectieven? Hoe zorg je ervoor dat een ieder handelt vanuit dezelfde kernwaarden? Zijn de verhalen die jij vertelt over de organisatie uitnodigend en inspirerend? In de kern gaat het om naast de ratio veelal emotie toe te laten, durf je dat?

4. In verbinding met de rest van de wereld

De rest van de wereld is de afzetmarkt en arbeidsmarkt voor de eigen organisatie. Tegelijkertijd geldt: leiderschap stopt niet bij de grenzen van de organisatie en de economische verbinding met daarbuiten. Het moment dat een leider zich oprecht beseft dat hij zelf deel uitmaakt van een groter geheel, kan hij bewust beslissen (ook) daaraan te gaan bijdragen. Niet in de laatste plaats met het oog op de footprint die hij achterlaat voor de volgende generatie. Verbindend vermogen werkt op zo’n manier dat de leider ook en met name bezig is om de verschillende cirkels met elkaar te verbinden.

Hoe ontwikkel je als leidinggevende je verbindend vermogen?

Het raamwerk van Verbindend Vermogen vormt een model waaraan je vragen en thema’s kunt koppelen om op te reflecteren ten aanzien van je verbindend vermogen. Zodat je kunt zien waar je als leider al krachtig bent in je verbindend vermogen en waar groei nodig of noodzakelijk is. Bijvoorbeeld in de verbinding met jezelf, zet jij jezelf vooral als een krachtig persoon neer, of mag en durf je ook kwetsbaar te zijn. Of in de verbinding met de ander, wat gebeurt er als je aan hem of haar vraagt wat zijn of haar ambitie is versus de vraag wat zijn of haar droom is? Of binnen de verbinding met je team of organisatie: stuur je vooral op winst of ook op geluk? En zie je de wereld als de plek van klanten en personeel of ben je ook betrokken bij maatschappelijke vraagstukken zoals hoe kun je mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een plek geven binnen je organisatie?

Door dit soort kernvragen te stellen over de balans en thema’s tussen functie/mens en niveaus van verbinding, op zoek te gaan naar antwoorden, ernaar te luisteren én te handelen kun jij je verbindend vermogen ontwikkelen. Enkele andere voorbeelden van thema’s waarop je kunt reflecteren als leider zijn benoemd in bovenstaand schema. Let op: de thema’s zijn slechts voorbeelden en het schema is dan ook niet compleet en uitputtend. Vraag: welke aanvullende thema’s die je herkent bij jezelf of bij anderen voor het ontwikkelen van jullie verbindend vermogen kun jij aan het schema toevoegen?

Verbinding

Wat mij betreft is een definitie voor verbinding en verbindend vermogen niet nodig. Immers iedereen weet/voelt als het er (niet) is en heeft er behoefte aan. Daarbij start Verbindend Vermogen bij de verbinding met jezelf, vanuit daar met de ander, vervolgens met je team, je organisatie en de wereld. Houd daarbij in de gaten dat je allereerst een mens bent (Human Being – relationeel perspectief) en je daarnaast een functie hebt (Human Doing – functioneel perspectief).

Tot slot, het ontwikkelen van je eigen en andermans Verbindend Vermogen start met kernvragen te stellen over de balans en thema’s tussen functie/mens en niveaus van verbinding, op zoek te gaan naar antwoorden, ernaar te luisteren én te handelen. Succes en veel plezier bij het ontwikkelen van je Verbindend Vermogen!

Lees ook: Vast, flexibel: koester de ‘living assets’

Deze serie ‘Verbindend vermogen als softskill’:

1. Noodzaak
   Verbinding is cruciaal voor succes, ook als organisatie. Waarom heeft het zo’n impact?
2. Wat is verbinding?
   Verbinding is nodig, maar wat is het? Twee perspectieven en vier veelgehoorde definities.
3. Het raamwerk voor goede verbinding
   Hoe ontwikkel je als leidinggevende je verbindend vermogen? Een praktisch model.

Noten
10. Buschman, Marco, Verbindend Vermogen. Vergroot je impact op de ander, je team en je organisatie (Baarn, 2016).

(foto: Fauxels, Pexels)