Tussentijds tarieven wijzigen, hoe riskant is dat?

Veel organisaties die langlopende contracten cq abonnementen bieden, hebben als voorwaarde dat de prijzen tussentijds kunnen worden aangepast. Maar die clausule volstaat niet altijd. Vattenfall heeft onterecht tussentijdse wijzigingen in de tarieven toegepast, aldus de rechter. Klanten eisen hun geld terug.

Waar gaat het om?
De zaak draait om een consument die energieleverancier Vattenfall voor de rechter sleepte om tussentijdse wijzingen van tarieven. In de algemene voorwaarden van Energie-Nederland, die alle energieleveranciers in Nederland gebruiken, is een prijswijzigingsbeding opgenomen. Op grond hiervan kan de energiemaatschappij de prijs eenzijdig veranderen. Zowel de rechtbank als het gerechtshof oordeelden dat het prijswijzigingsbeding in strijd is met Europees consumentenrecht.

Waar zit precies de pijn?
Volgens de voorwaarden van variabele energiecontracten mogen tarieven normaal gesproken slechts twee keer per jaar worden aangepast. Maar in 2022 hebben veel energieleveranciers, door de gestegen energieprijzen, vaker prijsverhogingen doorgevoerd, zo betogen klanten.

Wat zijn de gevolgen van de uitspraak?
Juristen stellen dat door de uitspraak miljoenen consumenten mogelijk recht op compensatie. Consumenten die de afgelopen vijf jaar een variabel energiecontract hadden, kunnen schade claimen bij hun energiemaatschappij, stelt de Friese jurist Roelof de Nekker.

Hoe groot kan de schade worden voor Vattenfall?
Dat is nog niet vastgesteld, maar juristen schatten de schade op 500 tot 6000 euro per consument. De totale schade voor consumenten ligt vermoedelijk tussen de 15 en 25 miljard euro. Die schatting komt van een advocaat van gedupeerde klanten.

Dus moet Vattenfall nu betalen?
Zo ver is het nog niet, de rechters hebben niets gezegd over terugbetaling aan consumenten. Maar er zijn al twee massaclaims in de maak. Dat kan leiden tot slepende zaken.

Moeten ook andere energiebedrijven vrezen?
Dit is ook een financieel risico voor andere energiebedrijven met soortgelijke contracten.  Juristen zeggen dat de uitspraak ook van toepassing is voor klanten van andere energiemaatschappijen. De Stichting Eerlijke Handelspraktijken bereidt een massaclaim voor tegen de energiesector.

Hoe gaat het nu verder?
Vattenfall legt zich hier niet bij neer, en deze houding valt ook te verwachten van andere energiebedrijven. Vattenfall zegt het fundamenteel oneens te zijn met de uitspraak van het gerechtshof. “We zijn het niet eens met de uitspraak omdat bij een variabel tarief het tarief tijdens de looptijd van de overeenkomst kan wijzigen”, aldus een woordvoerder van het energiebedrijf.

“Dit kan meerdere keren per jaar en het tarief kan zowel stijgen als dalen. In de algemene sectorvoorwaarden staat duidelijk omschreven in welke gevallen de tarieven kunnen wijzigen, bijvoorbeeld bij prijsontwikkelingen op de groothandelsmarkten voor elektriciteit en gas.”