The day after: doorgaan of stoppen met zzp’ers?

Het aantal zzp’ers dat is gestopt met hun bedrijf is in december fors toegenomen, meldt de Kamer van Koophandel (KVK). Iets meer dan 21.000 zelfstandigen zonder personeel stopten er vorige maand mee, ruim de helft meer dan in december 2023.

Gevolg van de handhaving van de regels
De KVK vermoedt inderdaad dat de terugloop van het aantal zzp’ers komt komt doordat de Belastingdienst vanaf 1 januari de wet tegen schijnzelfstandigheid weer handhaaft. Het zijn vooral werkgevers die beducht zijn op problemen.

Wat merken werkgevers van de handhaving?
Er zijn nog geen gevallen bekend van werkgevers die betrapt zijn door inspecteurs van de Belastingdienst. In de media wordt gemeld dat het aantal inspecteurs klein is. Ondanks de actieve handhaving zou dat aantal niet zijn gegroeid. Zo bezien is het risico klein om inspecteurs in de zaak te zien.

Waarom dan toch die terugloop?
Dat is een kwestie van risicobeheersing. Tal van werkgevers willen gewoon het risico niet lopen om tegen de lamp te lopen, met alle financiële gevolgen van dien. Werkgevers die zzp’ers inschakelen voor werk dat eigenlijk in vaste dienst moet worden gedaan, kunnen vanaf 1 januari een naheffing krijgen van sociale premies.

Hoe groot is de terugloop?
Het is voor het eerst dat er meer stoppers dan starters zijn, aldus de KVK. Het zijn er 21.000 minder geworden, een daling van dertien procent.

Is het nog verantwoord om met zzp’ers te werken?
Kennelijk wel, want meer dan 14.000 mensen werden in december zzp’er. Het totale aantal zzp’ers is vorige maand gegroeid ten opzichte van een jaar eerder, ook al was de groei minder sterk dan in voorgaande maanden. Op 31 december telde de KVK ruim 1,7 miljoen zzp’ers, 3,1 procent meer dan eind 2023.

Waar vindt een terugloop plaats en waar niet?
In de sectoren waarvan je dat verwacht, zoals de bouw. Maar andere sectoren zijn minder gevoelig, zoals media, IT en ook de een branche als die van de kappers. Daar is het animo om minder te werken met zzp’ers kleiner, ook omdat er meer op projectbasis wordt gewerkt.

Wat is het alternatief?
Overschakelen op meer vast personeel of mensen inhuren via uitzendconstructies. Dat zijn nu de meest gebruikelijke constructies om zzp’ers te vervangen.

Waarom doen niet alle werkgevers dit? 
Omdat deze constructies minder flexibiliteit geven, vooral als medewerkers in dienst worden genomen. Uitzendconstructies zijn wel flexibel, maar vaak duurder dan wanneer rechtstreeks met zzp’ers gewerkt kan worden.