Succes bij verbeteren werkkapitaal: reverse factoring

ASYX International en Accenture hebben 150 Nederlandse leveranciers van grote ondernemingen de volgende vraag gesteld: ‘Hoe gaat uw bedrijf om met het managen van uw werkkapitaal in relatie tot uw afnemers?’

Bijna alle leveranciers hebben aangegeven dat ze het afgelopen halfjaar meer nadruk op een verbetering van het werkkapitaal hebben gelegd. Daarnaast ziet 35 procent van de leveranciers zich geconfronteerd met de vraag of ze de betaaltermijn kunnen oprekken. Moeilijkheden met het krijgen van (extra) financiering van de bank wordt gemeld door 91 procent van de respondenten. Deze cijfers tonen aan dat de urgentie om het werkkapitaal te verbeteren duidelijk gevoeld wordt. Maar dat de voor de hand liggende methode, een lening bij de bank, voor veel problemen zorgt.

Bij de verschillende methodes voor financiële managers om het werkkapitaal te verbeteren is een nieuwe mogelijkheid gekomen: reverse factoring. Deze methode zorgt voor een versnelling van de betalingen van de koper aan de leverancier. In het huidige economische klimaat, waar ‘cash is king’ het credo is, is dit belangrijker dan ooit. Bij normale factoring verkoopt de leverancier zijn facturen aan een factormaatschappij (bank) in ruil voor een eerdere betaling van een deel van die factuur. De kredietwaardigheid van de desbetreffende leverancier en de onderliggende facturen bepalen in de regel hoe hoog het percentage is van de totale waarde die door de bank wordt uitbetaald. Gemiddeld is dit ongeveer 85 procent van de waarde van de factuur.

Het restant van de factuur wordt betaald op het moment dat het geld ook daadwerkelijk door de koper is betaald aan de bank. Factoring kan dus een positieve impact hebben op de werkkapitaalpositie van leveranciers. Maar er kleven helaas ook een aantal nadelen aan. Ten eerste wordt factoring overwegend aangeboden ‘with recourse’. Dit betekent dat wanneer de koper de bank niet betaalt, de bank het reeds uitbetaalde bedrag terug kan vorderen bij de leverancier. Dit zorgt ervoor dat het betaalde bedrag geclassificeerd moet worden als een lening van de bank aan de leverancier. Met als resultaat een beperking van de handelingsvrijheid van de leverancier tot de finale betaling van de gehele factuur heeft plaatsgevonden. Ten tweede zal de bank het risico van de transactie bepalen op basis van de kredietwaardigheid van de leverancier, aangezien de bank weinig zicht heeft op de financiële positie van achterliggende kopers. Dit resulteert vaak in hoge kosten.

Voordelen leverancier
Reverse factoring ondervangt bovengenoemde nadelen. Reverse factoring werd in de jaren negentig geïntroduceerd in Spanje, een land met een historische lange betalingstermijn en relatief veel MKB-bedrijven. Reverse factoring verschilt op twee punten van traditionele factoring. Ten eerste wordt er voor de bepaling van het betalingsrisico gekeken naar de kopende partij in plaats van naar de kredietwaardigheid van de leverancier. Ten tweede wordt er enkel gewerkt met door de inkopende partij goedgekeurde facturen, om zo het risico op niet betalen van de factuur te beperken. Dit zorgt er voor dat de bank tegen een lager risico de facturen van de leverancier kan financieren. Een belangrijk voordeel dus voor de leverancier die 100 procent van de factuur gefinancierd kan krijgen tegen een aantrekkelijk tarief.

Bij reverse factoring zorgt de koper dus voor de benodigde informatie met betrekking tot de goedgekeurde facturen. In Nederland faciliteert ASYX International het reverse factoringproces in samenwerking met de grote Nederlandse banken. Betalingen van de bank aan de leverancier vinden plaats op basis van ‘non recourse’. Dit betekent dat wanneer de betaling door de bank aan de leverancier heeft plaatsgevonden, deze niet meer door de bank kan worden teruggedraaid. Op deze manier kan de betaling als voldaan worden beschouwt door de leverancier.

De voordelen van reverse factoring zijn evident voor de leverancier:

– onmiddelijke verbetering van het werkkapitaal
– bank betaalt het volledige bedrag van de factuur (min de fee)
– geen betalingsrisico

Voordelen voor koper
De voordelen voor de leverancier zijn duidelijk. Maar waarom zou de koper meewerken aan reverse factoring? Immers, in een klassiek model zal de grote machtige koper vaak proberen om een zo laag mogelijke prijs bij de leverancier te bedingen en deze ook zo laat mogelijk betalen. Deze strategie heeft echter een beperkte houdbaarheid, aangezien de leverancier op deze manier in de problemen kan komen. In een meer moderne coöperatieve supply chain, kan de koper zijn gezonde financiële positie gebruiken om reverse factoring mogelijk te maken en stabiliteit in de keten te garanderen. Met name in tijden van economische neergang kan dit wenselijk zijn. Door op deze manier samen te werken kan de relatie tussen de koper en zijn leveranciers worden versterkt. Verder zou de koper kunnen delen in de fee die de bank vraagt voor het eerder betalen van de factuur en kan de koper besluiten om de betaaltermijn verder op te rekken. Reverse factoring zou dan de mogelijke problemen van het later betalen kunnen ondervangen.

De vraag rijst waarom reverse factoring niet al veel eerder een onderdeel is geworden van de financiële dienstverlening in Nederland. De voornaamste reden is wellicht dat de bestaande factoringbedrijven zich comfortabel voelen bij de hoge marges die ze momenteel krijgen en reverse factoring dus als een bedreiging zien. Reverse factoring zal immers de krenten, de grote kredietwaardige bedrijven, uit de pap halen. Bovendien betaalden Nederlandse klanten voorheen binnen 30 dagen, maar is dit aan het schuiven naar 60 tot 90 dagen en soms nog langer, afhankelijk van de macht van de koper in de supply chain. Daarnaast zal een bank over een geautomatiseerd platform moeten beschikken om de communicatie tussen de koper, leverancier en de bank te faciliteren. Nederland is klaar voor reverse factoring en de banken staan momenteel klaar om deze dienst aan te bieden. De banken zullen wel wat missiewerk moeten verrichten aangezien het merendeel van de respondenten aangeeft niet te weten wat reverse factoring precies inhoudt. Wel zegt bijna de helft van de leveranciers interesse te hebben in reverse factoring. Dit percentage zal snel omhoog gaan nu de eerste initiatieven worden uitgerold. Het zal niet lang meer duren voordat ook reverse factoring in de standaardtoolkit van de financieel manager zit.

Roel Elshout is CEO van ASYX International, Rudolf Maas Geesteranus is CFO ASYX International en Hadewych Cels is CEO ASYX Benelux.

Roel Elshout is tevens gastspreker bij Alex van Groningen voor de opleiding Alternatieve Financieringsvormen. Voor meer informatie over dit programma klikt u hier.