‘Straks controleert auditrobot de boekhoudrobot’

Het kan nog allerlei kanten op, maar toch lijkt de verdere opmars van robotisering en kunstmatige intelligentie duidelijk. Alle financials krijgen ermee te maken, zegt Arthur de Crook, mede-oprichter en ambassadeur van Robovalley, het in Delft gevestigde Silicon Valley voor robotisering. Hij geeft ook een masterclass op de Financial Systems Beurs in oktober.
De robots komen! Dat is geen wilde voorspelling van een excentrieke wetenschapper of een science-fiction fan die te veel naar Star Wars heeft gekeken. “De financial krijgt direct en indirect te maken met robotisering.” 

Slimme software
Direct, dat wil zeggen in de eigen bedrijfsvoering. “Het gaat dan meestal om robotisering in de brede zin van het woord. Dus niet om fysieke robots, maar om 'slimme software' met algoritmes waarmee het mogelijk is allerlei repeterende handelingen en zoekwerk deels of helemaal te automatiseren.”
We zijn al zo ver dat 'intelligente' taken waar vroeger menselijke denkkracht voor nodig was worden overgenomen software met 'robotic accounting'-capaciteiten. Nu al is het heel gebruikelijk dat uitgaande facturen en bankafschriften volautomatisch de administratie in lopen.

Lees ook: ASML: robotisering maakt werk financials interessanter

Bonnetjes hoeven lang niet altijd meer te worden overgetikt of ingescand. Reken er in elk geval maar op dat de slimme administratieve software straks niet alleen uitgaande, maar ook binnenkomende facturen kan inboeken. Misschien boeken leveranciers tegen die tijd hun facturen zelfs rechtstreeks in de administratie van hun afnemers. Kortom: straks hoeft niemand meer de administratie bij te houden.

 
Controle van een administratie wordt ook al steeds makkelijker, dankzij de voortschrijdende automatisering. Steeds vaker zullen analyses volautomatisch plaatsvinden, gezien de toenemende intelligentie van analyse-software. De accountant moet nu nog wel kijken of die controle goed is uitgevoerd, en – zogezegd – de controleur controleren. Een bescheiden taak, die bovendien ook al gedoemd is om te verdwijnen. Op termijn worden computers namelijk waarschijnlijk intelligenter dan mensen, en kunnen ze elkaar controleren zonder menselijke tussenkomst. De audit-robot kan dan geheel zelfstandig nagaan of de boekhoudrobot zijn werk naar behoren heeft gedaan.
Ook bij analyses, planning en visie-ontwikkeling kan de financial gebruikmaken van kunstmatige intelligentie. Niet ter vervanging van de accountant, maar als ondersteuning. De Crook: “Het gaat vooral om 'decision support systems'.”

Fysieke robots

Indirect krijgt de financial ook met robotisering te maken, aangezien klanten gebruik zullen maken van robots. Ook van fysieke robots – denk aan robots die in sectoren als de bouw kunnen worden ingezet voor 'dangerous, dull, dirty work (de zogeheten 'drie D's) of om als bus- of taxichauffeur dienst te doen. Maar ook aan intelligente robots die verantwoordelijker en veeleisender werk kunnen verrichten, en hele fabrieken bemannen, met slechts een enkele menselijke opzichter.
“Ontwikkelingen die van groot belang zijn. Wat betekent de introductie van robots voor de bedrijfsvoering? Komt er hierdoor bijvoorbeeld een ander business model? Of denk aan de waardering van een robotisch systeem bij een overname: voor hoeveel moet zo'n systeem op de balans worden gezet? In hoeveel jaar moet de goodwill worden afgeschreven? En dan kunnen er nog allerlei privacykwesties spelen, aangezien robots vaak gebruikmaken van persoonsgegevens.”

Scenariodenken gewenst

Wil je een bedrijf goed controleren, dan doe je er goed aan om je in dit soort kwesties te verdiepen, aldus De Crook. “Ik zeg niet dat je algoritmes moet leren programmeren. Daarvoor is de materie al snel te complex. Wel vind ik dat financials er goed aan doen om zich te oriënteren op het onderwerp. Bijvoorbeeld door de Nationale AI Opleiding die nu wordt aangeboden te volgen.”
“Helemaal belangrijk vind ik dat ze aan scenariodenken gaan doen om na te gaan wat robotisering voor hen kan betekenen. En natuurlijk om zich alvast voor te bereiden op de gevolgen die robotisering voor hun activiteiten kan hebben. Niet door met z'n allen te gaan programmeren, maar wel door zich te trainen in creatief denken, in adaptief vermogen en in ondernemerschap. Wat de gevolgen van robotisering ook zijn: daar heb je straks als financial behoefte aan.”