Roderick Munsters, ABP: Te weinig oog voor eindrisico

Het private equity bedrijf AlpInvest (een joint venture van de pensioenfondsen ABP en PGGM) belegt in consortia mee met de groten der aarde zoals Kohlberg, Kravis en Roberts, Blackstone en Carlyle.

De investeringsmaatschappij was partij bij het van de beurs halen van VNU,Vendex KBB en Delft Instruments en het losweken van de halfgeleiderdivisie van Philips. Met de EUR 35 miljard die de investeerder onder beheer heeft, is AlpInvest een van de grootste private equity spelers ter wereld.

Het vermogen dat ABP via AlpInvest heeft belegd is ruim 3 procent van het totaal belegde vermogen, oftewel ongeveer EUR 6,7 miljard, terwijl ABP in totaal voor 12 miljard heeft gecommitteerd. Die drie procentmoet 5 procent worden, want met private equity is een sterk rendement te behalen. Munsters: ‘De rente is historisch laag en er worden goede rendementen behaald. Ook wij hebben onze portefeuille flink in waarde zien stijgen.’ Of de situatie nu zo gunstig blijft, is nog maar de vraag. De credit crunch heeft een gat geslagen in een leenbereidheid.

Private equity partijen moeten fors meer betalen voor vreemd vermogen en sommige leningen hangen zwevend boven de markt. Munsters ziet er een concurrentievoordeel in voor AlpInvest. ‘Omdat onze investeringsmaatschappij werkt met geld dat haar langjarig ter beschikking staat, hebben we nu een streepje voor. We zijn voor onze private equity-tak op lange termijn niet ongelukkig met de huidige crisis.’

TOT STILSTAND
De crisis treft volgens de analyse van Munsters vooral de leveraged buy outs. Die markt is tot stilstand gekomen omdat leningen door banken niet of nauwelijks meer te verkopen zijn. Banken wachten met doorplaatsen omdat er een flinke discount op de leningen wordt gevraagd, waardoor de eerste bank in de keten zijn fee niet meer kan verdienen. Munsters: ‘De markt is terughoudend. Heel af en toe zie je nog een transactie.’

De overfinanciering op deals zorgde er eind vorig jaar voor dat de toenmalige minister Wijn van Economische Zaken tot het etiket sprinkhanen kwam. Hij doelde daarmee op private equity-fondsen die bedrijven à la PCM kaalvraten met geleend geld. ‘Ik was over die term verbaasd en vond deze wel ongelukkig gekozen’, oordeelt Munsters. ‘Het deed geen goed voor het imago van private equity.’

Munsters legde voor een speciale commissie van de Tweede Kamer in een hoorzitting uit dat private equity investeert in bedrijven met een groeivermogen. En dat de daarmee behaalde rendementen voor een deel de pensioenen betaalbaar houden. Munsters: ‘In de Tweede Kamer zijn activistische hedge funds en private equity in de discussie nogal eens door elkaar gegooid.

Je kreeg daarna een overtrokken schrikreactie die maar weinig met de kern van het werk van private equity van doen heeft.’ Munsters verwijt ‘sommige investeerders’ een gebrek aan aandacht voor de cashflow van bedrijven. Er zou te weinig oog zijn voor waar het eindrisico komt te liggen. Of dat nu bij de gekochte onderneming zelf is die onder een zware financieringslast gebukt gaat of bij aandeelhouders die in het geval van KKR de beurskoers aan de AEX alleen maar naar beneden zagen gaan.

80 procent leveraged finance ten opzichte van het eigen vermogen is soms agressief maar soms normaal, bijvoorbeeld bij banken. Maar overfinanciering is sowieso niet alleen exclusief voorbehouden aan private equity, constateert de directeur Vermogensbeheer. ‘Ook KPN bijvoorbeeld ging zich met UMTS-licenties te buiten.’ AlpInvest maakt zich aan excessieve financiering met vreemd vermogen niet schuldig, bezweert Munsters. Dat komt de waardegroei op termijn namelijk niet ten goede. De private equity-tak boekt overigens prima rendementen. Het aandeel van private equity in het vermogen van ABP gaat in de komende jaren van 3 naar 5 procent. De reden is simpel. ABP is een lange termijn belegger en kan zich daarom veroorloven wat meer risico te nemen in de mix tussen aandelen, obligaties, vastgoed en dus private equity.
COMFORTABEL
AlpInvest zal moeten opereren in een tijd waarin zeer goedkope financiering verleden tijd is. Munsters: ‘Maar wij hebben een lange adem. We kunnen op lange termijn de storm uitzitten. We zitten met AlpInvest, in tegenstelling tot financiers die met veel geleend geld werken, in een comfortabele positie.’ AlpInvest werkt daarbij at arms length van het ABP.

Munsters: ‘Ze hebben het netwerk, ze zijn goed voor hun geld en hebben de rust om slagvaardig in de private markt te opereren. De hele wereld is het marktterrein.’ Munsters verwacht niet dat die markt helemaal inklapt.

‘Daarvoor zijn de economische ontwikkelingen te sterk.’ Echter, het aantal deals daalt in rap tempo. De tweede helft van 2007 liet al een daling zien en de verwachting is dat ook in 2008 het volume achterblijft. ‘Achterblijven is wel wat anders dan inklappen’, reageert Munsters. En AlpInvest heeft de tijd om slechte tijden uit te zingen. Het mag daarbij volgens de directeur Vermogensbeheer zelfs als Hollands trots worden gezien, als één van de belangrijkste spelers naast grote heren als KKR en Blackstone. In het licht van de vermeende uitverkoop van de BV Nederland wellicht een geruststellende gedachte.

Roderick Munsters
Roderick Munsters is sinds 1 april 2005 directeur Vermogensbeheer bij het ABP. Munsters werd geboren op 19 juli 1963. Hij studeerde Bedrijfseconomie, richting Ondernemingsfinanciering aan de Universiteit van Tilburg. Daarna rondde hij aan het TIAS de postdoctorale opleiding Master in Finance af. Van 1997 tot 2005 was hij lid van de Hoofddirectie en directeur Investments van pensioenfonds PGGM.

Daarvoor werkte hij bij Interpolis Beleggingen in verschillende portfoliomanagementfuncties, het meest recent als adjunct-directeur Kapitaalmarktbeleggingen. Munsters bekleedt diverse nevenfuncties. Hij is voorzitter van Eumedion (Corporate Governance Forum), lid van de Raad van Advies Tilburg Centre of Finance, lid van de Commissie Kapitaalmarkt van de Autoriteit Financiële Markten, lid van de Raad van Commissarissen van Alpinvest Private Equity Partners en adviseur van de Beleggingscommissie van Stichting Pensioenfonds ARCADIS Nederland. Financiering