randstad en vedior: Uitzendgiganten nog reusachtiger

Overname of fusie? In principe neemt Randstad Vedior over, maar beide uitzendconcerns verschillen niet zo heel veel wat betreft omvang en dus kun je het over een fusie hebben. Randstad had in 2006 een omzet van circa EUR 8,2 miljard.

Bij Vedior ging het om EUR 7,7 miljard. De bedrijven denken met de fusie ongeveer EUR 100 tot 150 miljoen te besparen. Alleen het Zwitserse Adecco moeten Randstad en Vedior nog voor zich dulden als de twee uitzenders samengaan.

Nu zijn zij respectievelijk de derde en vierde uitzender ter wereld. De huidige nummer twee, het Amerikaanse ManPower, halen zij in. De twee hebben na de samensmelting een omzet van ruim EUR 17 miljard. Ze worden marktleider in zeven landen, waaronder Nederland, België, Duitsland en Canada. In Nederland krijgt het concern ruim veertig procent van de uitzend- en detacheringsmarkt in handen.

Machtspositie

Bedrijven kunnen mooie voornemens hebben voor een fusie of overname, maar altijd zijn daar nog de mededingingsautoriteiten die in de gaten houden of de concentratie niet een te grote marktmacht krijgt. Concentraties moeten worden gemeld bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) als de ondernemingen tezamen meer dan EUR 113.450.000 omzetten en minstens twee van hen binnen Nederland elk een jaaromzet van minimaal EUR 30 miljoen behaalt.

Uitzonderingen daarop zijn de grote, internationale concentraties. Die vallen onder toezicht van de Europese Commissie. Dit is de hoofdregel als de ondernemingen samen meer dan EUR 5 miljard wereldwijd omzetten en tenminste twee deelnemende bedrijven ieder een jaaromzet van EUR 250 miljoen hebben. Alleen als alle ondernemingen meer dan tweederde van hun EU-omzet in een en

dezelfde lidstaat behalen, ligt de bal weer bij de nationale mededingingsautoriteit. Dit is niet het geval bij Randstad en Vedior, dus het toezicht ligt bij de Europese Commissie. ‘Het Nederlandse en Europese concentratietoezicht zijn gelijk aan elkaar’, vertelt Aad Kleijweg, directeur van de Concentratie Controle afdeling bij de NMa. Omdat de nationale mededingingsautoriteiten veel kennis hebben van de nationale en lokale markten, delen zij hun kennis met de Europese Commissie indien deze een concentratiezaak beoordeelt.

Boete

Als ondernemingen de eerder genoemde omzetdrempels behalen, zijn deze verplicht hun voorgenomen concentratie te melden bij de mededingingsautoriteit. Volgens Kleijweg houden bijna alle bedrijven zich daar goed aan. Toch is het enkele keren voorgekomen dat ondernemingen dit niet deden.

‘Deze zomer gebeurde dat toen twee autodealers een overname te laat hadden aangemeld’, geeft Kleijweg als voorbeeld. ‘Zij kregen een boete van EUR 18.000. Vanaf 1 oktober 2007 zijn de boetes verhoogd voor bedrijven die hun voornemen voor een fusie of overname niet melden. Hiermee willen we het afschrikkingeffect verhogen. De maximale boete voor niet tijdig melden bedroeg voor die datum maximaal EUR 22.500, maar nu kan dit oplopen tot een boete van maximaal 10 procent van de jaaromzet.’

In de meldingsfase verricht de NMa verkennend onderzoek waarbij zij kijkt of de concurrentie als gevolg van een fusie of overname kan worden belemmerd. Als dit het geval is, stelt de NMa een vergunningseis zodat zij diepgaander onderzoek kan doen. Na zo’n diepgaand onderzoek kan zij voorwaarden stellen of in het uiterste geval een fusie verbieden.

‘Een aantal ondernemingen kiest ervoor om de zogeheten vergunningsfase te ontwijken’, is de ervaring van Kleijweg. ‘We bespreken dan in de meldingsfase al mogelijke ‘remedies’. Een goed recent voorbeeld hiervan is de overname van uitgever Wegener door Mecom. Omdat de NMa risico’s voorzag ten aanzien van de concurrentie, paste deze Britse investeerder haar oorspronkelijke overnameplan in de meldingsfase aan.

Mecom stoot het merendeel van de huis-aan-huisbladen af waardoor de concurrentie in bepaalde delen van het land gewaarborgd blijft.’ In de vergunningfase doet de NMa een diepgaand onderzoek naar de voorgenomen concentratie. Deze fase duurt dertien weken. Gedurende deze periode blijft de concentratie verboden. ‘We kijken naar de specifieke problemen per situatie’, legt Kleijweg uit.

‘We verzamelen gegevens over hoe de desbetreffende markt werkt. Zo onderzoeken we de positie van concurrenten en kijken we in hoeverre afnemers, leveranciers en consumenten afhankelijk worden van het nieuw te vormen bedrijf. Bij de fusie van de bloemenveilingen van Aalsmeer en FloraHolland hebben we vorig jaar bijvoorbeeld een grote enquête gehouden onder telers en handelaren om erachter te komen hoe zij na de fusie op de markt zouden acteren.’

Over de situatie van Randstad en Vedior kan Kleijweg geen uitspraken doen. De Europese Commissie zal naar alle waarschijnlijkheid de fusie gaan bekijken en kan nog een spaak tussen de wielen steken. Vorig jaar deed Eurocommissaris Neelie Kroes dit nog bij de voorgenomen overname van Doubleclick door Google. Volgens onder andere concurrenten zouden ook de twee uitzendconcerns wel eens op mededingingsproblemen kunnen stuiten, maar Randstad-bestuursvoorzitter Ben Noteboom gaf eerder aan dat hij deze problemen niet verwacht.

F&O Facts

Koper: Randstad

Land van herkomst: Nederland

Eigen medewerkers: 15380

Target: Vedior

Land van herkomst: Nederland

Eigen medewerkers: 14.366

Bod: 0,328 aandelen Randstad en EUR 9,50 cash per aandeel Vedior. Dat komt neer op ongeveer EUR 3,5 miljard.

door Dennis Nuiten