Profiel finance professional 2022: Sensor of navigator?

Jasper van der Hoeven, bestuurslid van de NBA-ledengroep Accountants in Business, beet het spits af. “Hoe ver moet je als financieel professional gaan in de kennis van technologie?” Het vak verandert zo snel, dat de AiB’ers zich genoodzaakt zagen een eerdere toekomstvisie uit 2014 alweer een update te geven. Dat gewijzigde document 'Toekomstvisie op het beroep van de Financieel Professional' werd door de ledengroep in oktober vastgesteld. “Maar eigenlijk is deze visie nooit af”, verklaarde Van der Hoeven. “Het is bedoeld als een hulpmiddel. Een levend document. Als je nu op zoek gaat naar de finance professional van de toekomst, welke competenties moet deze dan hebben?”

Sensor of navigator?
Eddy Vaassen, hoogleraar accountancy in Tilburg, liep de inhoud van het visiedocument langs. Centraal daarin staat een model met vier componenten, gericht op functieniveau, perspectief, kennisgebied en focus op waardebehoud of -creatie. Is de financieel professional een sensor, navigator, poortwachter, coach of analist, vroeg Vaassen zich af? “Veel CFO’s vinden zichzelf een navigator, een stuurman die de organisatie in de juiste richting weet te krijgen. Zowel risico’s als kansen zien. Maar het is ook het bijstaan van het management.”

Tijdens vervolgonderzoek, dat begin 2018 zijn beslag moet krijgen, worden externe stakeholders (zoals managers, commissarissen en controlerende accountants) om hun kijk op de visie gevraagd. Waar moet het profiel van de financieel professional in 2022 aan voldoen? Het lastigste daarbij volgens Vaassen: “De financieel professional is geen grote eenheidsworst.”

Persoonlijke vaardigheden
Hans van Slooten, CFO van Randstad Groep Nederland, toonde waardering voor het model. “Aan de hand hiervan kun je beoordelen of je op een juiste manier je mensen opleidt. Dit is dan ook een mooie brug van opleiders naar het bedrijfsleven.”

Hij plaatste ook een kanttekening. “Persoonlijke vaardigheden zijn in dit model minder terug te vinden. Denk aan storytelling. Als je als financieel professional je conclusie op de juiste toon, op de juiste manier en op het juiste moment weet te vertellen, dan heb je veel meer impact. Tachtig procent van het overkomen van de boodschap is de manier waarop je iets vertelt. Slechts twintig procent is wat je zegt.”

De belangrijkste verandering zit volgens Van Slooten in digitalisering. Vanuit nieuwe digitale vaardigheden zette Randstad een zogeheten a/b-test op. Daarbij bleek salaris minder een trigger dan het aantal beschikbare uren om te werken. “Dat inzicht hadden we zonder data-analyse niet gehad. Maar je moet als finance professional wel verstand hebben van je business om de juiste vraag te kunnen stellen.”

Waardebehoud
Volgens Coen Reinders, CFO van Trifinance, verdiende het model uit het visiedocument een verdiepingsslag, “maar deze is al aangekondigd.” Hij ging in op waardebehoud en –waardecreatie. “We moeten stoppen met dingen die niet belangrijk zijn. De jaarrekening is voor mijn gevoel waardebehoud. Het moet van de wet en je kunt ermee naar beleggers communiceren, maar het creëert niet meer cash. De kunst is de activiteiten van waardebehoud goed en efficiënt te doen.”

Moet de financial van de toekomst specialiseren, was één van de stellingen die de zaal (circa zestig accountants in business) kreeg voorgelegd. “Alle bloemen moeten kunnen bloeien. Voor iedereen is plek”, gaf een deelnemer aan. Een ander: “Om CFO te kunnen zijn, zul je toch alle specialismen moeten hebben gezien.” Reinders reageerde: “Het kost tijd om erachter te komen waar je competenties het beste tot ontwikkeling komen. Met één expertrol ben je zo vijf tot tien jaar verder.” Andere deelnemers maakten het onderscheid tussen MKB en grootbedrijf, waarbij er bij die laatste logischerwijs de meeste mogelijkheden zijn om te specialiseren.

Wat te kiezen
Nog een stelling: financieel opleiders moeten hun opleidingscurriculum snel aanpassen op het toekomstige profiel van de financieel professional. Eén van de opleiders voelde zich aangesproken. “We moeten ons denken in administratieve organisaties en bestuursinformatievoorziening op de helling zetten. Als je controllers opleidt, moet je hen zo snel mogelijk kennis laten maken met de nieuwe wereld. Met robotics, machine learning en blockchain.” Laat er tussen de opleidingen wat te kiezen zijn, voegde hij toe. “Houd ze niet te strak aan het lijntje van beroepsorganisaties. Zes controllersopleidingen en zes accountantsopleidingen bieden een mooie mogelijkheid om in concurrentie tot verdere ontwikkeling van het beroep te komen.”

Dan de hamvraag nog: moet de financieel professional tech-savvy zijn? Een deelnemer: “Het is handig dat je feeling met technologie hebt, met misschien een techneut naast je.” Van Slooten: “Ik zie het als onze rol om te beoordelen wat de betrouwbaarheid is van de data die je uit systemen haalt.” Reinders: “Maar niet alles hoeft dezelfde betrouwbaarheidsfactor te hebben. De trend is belangrijker voor besluitvorming dan 99 procent betrouwbaarheid.” Vaassen: “Je moet de taal van de IT’er kunnen spreken, voor technologie open staan. En weten wat concepten zoals blockchain inhouden.”

Want misschien bestaat de administratieve organisatie in de toekomst wel niet meer. Als cijfers via het internet of things automatisch de boeken inrollen en blockchain zekerheid verschaft… Een deelnemer tot slot: “Denk na over hoe ingrijpend dat is.”

Bron: Accountant.nl