Prof. dr. Chris Verhoef (hoogleraar informatica VU): “Van ICT investering naar profit center”

ICT-gerelateerde problemen en uitdagingen als dataveiligheid, compliance, kostenoverschrijdingen en procesautomatisering leggen een steeds grotere druk op de verantwoordelijke afdelingen. In navolging van het bedrijfsleven heeft elk ministerie tegenwoordig een CIO en bij een gemiddeld bedrijf gaat al snel een kwart van de kosten in ICT zitten. Toch ziet Verhoef die kosten eerder als investering: een middel om business voor een bedrijf te genereren.

“Bestuurders denken vaak: het kost te veel, het werkt te slecht en implementatie duurt te lang”, aldus Verhoef. “De toegevoegde waarde is vaak lastig te meten en ligt op het raakvlak van CIO en CFO: de eerste geeft het geld uit en de tweede moet zorgen dat het geld binnen komt. Toch kunnen ICT-investeringen stuk voor stuk profit centers worden. Hoe? Neem regelgeving als SOx of Basel III. Een bedrijf dat daar aan moet voldoen kan ervoor kiezen om flink te investeren en zo voorop te lopen in compliance en kennis op dat gebied. Die kennis kan men vervolgens verkopen aan concullega’s waardoor de investering wordt terugverdiend. De meest slimme en wendbare bedrijven werken al jaren op deze manier.”

Big Data
Uit data valt ook een schat aan informatie en winst te halen. De term ‘Big Data’ – gigantische datasets van bedrijven waar zij vaak geen raad mee weten – is binnen ICT een hot topic geworden. “In goed Nederlands noem ik het getallenkerkhoven”, zegt Verhoef.

“Bedrijven beschikken over meer en meer data, mede gevoed door de ene na de andere richtlijn waar aan voldaan moet worden. De uitdaging is om van die getallenkerkhoven feitenfabrieken te maken, op basis waarvan het bestuur van een onderneming wezenlijke strategische beslissingen neemt. Uit data haal je informatie, vervolgens kennis en uiteindelijk wijsheid.”

“Vergelijk het met het weer”, vervolgt Verhoef. “Er zijn ontzettend veel satellieten en grondstations, maar je wilt uiteindelijk gewoon weten wat voor weer het de komende dagen wordt. Goed begrip van de data zelf is daarbij essentieel. Bij veel bedrijven staat het nog in de kinderschoenen: die hebben geen idee van de schat aan informatie waar ze over beschikken.”
__________________________________________________________________________________

Vijfdaagse opleiding Finance & IT: onmisbare IT kennis voor financials – 35 PE punten
Ontdek in deze vijfdaagse opleiding hoe u als financieel verantwoordelijke betere keuzes maakt, het rendement verhoogt, kansloze projecten tijdig stopt en snel kunt ingrijpen waar nodig. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.
__________________________________________________________________________________

Als voorbeeld van effectief gebruik van data noemt Verhoef de supermarktbranche. “Supermarktketens hebben met al die barcodes en klantenkaarten zoveel informatie, dat zes van hen hofleverancier van de consumentenprijsindex van het Centraal bureau voor de Statistiek zijn geworden. De logistieke processen zijn geheel ingericht op basis van de data die voorhanden is en de efficiëntie is enorm. Als voorbeeld van een slecht gebruik van data, kun je de gang van zaken rondom de schietpartij in Alphen aan den Rijn noemen. De gegevens om de dader zijn wapenvergunning te weigeren waren niet integraal beschikbaar. Data was dus nog niet omgezet in wijsheid.”

Tip: ga eerst na wat voor data er is
Voor bedrijven die te weinig met hun beschikbare data doen, heeft Verhoef wel wat tips. “Schaf niet direct een zeer uitgebreid financieel managementsysteem aan, maar kijk eerst wat voor data er überhaupt beschikbaar is, via een exploratieve gegevens analyse. Je analyseert dus eerst, voordat je een hypothese formuleert en die gaat toetsen. Ik ken een voorbeeld van een fabrikant die graag wilde weten hoeveel klanten het bedrijf had en wie dat precies waren. Tijdens de analyse van data kwamen duizenden verschillende klanten naar voren, die echter bij nader onderzoek teruggebracht konden worden tot een fractie daarvan. Wat bleek? Accountmanagers werden afgerekend op het aantal klanten dat ze binnen brachten en bedachten dus steeds nieuwe namen voor bestaande klanten. De data werden vervuild door de bonusstructuur. Alleen door naar de oorspronkelijke data te kijken, haal je zulke fouten eruit. Er is dus een wezenlijk verschil tussen data en de kennis die er uitgehaald wordt.”

Goed ICT-beleid focust zich op het doen van investeringen die de gehele business verbeteren en daarom van groot belang zijn voor het succes van een bedrijf of organisatie. Verhoef: “Het kan altijd goedkoper, maar dan is de effectiviteit ook lager. Mijns inziens gaat het niet om de kosten van ICT, maar om het verschil tussen kosten en baten. Een goede ICTinfrastructuur kan het verschil maken tussen wel of niet in business gaan met een klant en zo zijn er legio voorbeelden. Kostenposten worden dan profit centers.”