Private Equity nog steeds het beste jongetje van de klas

Dat blijkt uit de resultaten van het door Ernst & Young verrichte onderzoek How do private equity investors create value? Uit het onderzoek blijkt verder dat secondaries evenveel waarde weten te creëren als primaries en dat een goede voorbereiding bij aan- of verkoop van een onderneming het halve werk is. Deze resultaten zijn niet alleen interessant voor private equity (PE)-huizen en de bedrijven in hun portfolio, ook andere strategische partijen kunnen er hun voordeel mee doen.

Focus op cashflow
Dat secondaries (als een onderneming uit de portfolio van een private equity verkocht wordt aan een ander PE-huis) evenveel rendement weten te behalen als primaries, valt onder meer te verklaren door het feit dat PE-huizen niet altijd dezelfde focus hebben.

Er is een duidelijk onderscheid tussen PE-huizen die zich alleen richten op de financiële kant van het bedrijf waar ze in investeren en PE-huizen die naast de financiële kant ook de aspecten van bedrijfsvoering onder de loep nemen en/of overnemen.

PE-huizen focussen ieder vanuit hun eigen kracht op harde doelstellingen van de bedrijven in portefeuille en weten zo ieder op hun eigen manier rendement te behalen. Ze streven ernaar de maximale waarde van een onderneming te behalen vanuit het perspectief van financieel eigenaar.

Feit is dat hierbij minder waarde wordt gehecht aan sentiment. Een nieuwe eigenaar heeft minder moeite om beslissingen die in het verleden genomen zijn terug te draaien. Feiten en cijfers voeren de boventoon bij de plannen en reorganisaties. Uiteindelijk resulteert dat in een gezond bedrijf met een sterke focus op cashflow.

Daling exits
Heeft de economische crisis invloed op private equity? Jazeker. Ten opzichte van voorgaande jaren is het opvallend dat in 2008 PE-huizen geen exits hebben gedaan door bedrijven naar de beurs te brengen maar dat 74 procent van de exits secondary buyouts zijn.

Daarnaast zien we in 2008 een sterke daling van de aan- en verkoopactiviteiten van PE-huizen. Het aantal deals met een entry enterprise value van ten minste 150 miljoen euro neemt af met 59 en de waarde van de exits daalt met 77 procent. De reden hiervoor is overduidelijk de kredietcrisis in combinatie met de macro-economische onzekerheid waardoor het lastig is om in deze tijd financiering te krijgen.

Het zijn met name de goed presterende ondernemingen die verkocht worden; de minder goed presterende ondernemingen blijven achter in portfolio. Volgend jaar zal blijken welke gevolgen dat met zich meebrengt voor de PE-huizen.

Nog meer verschillen
Verder blijkt dat de huidige economische situatie ook tot wijzigingen in het exitproces heeft geleid. Verkooptrajecten kenden een langere doorlooptijd en tijdens het proces was er nauw contact met financieringspartijen zoals banken. De uitdrukking een goed begin is het halve werk was zeker van toepassing in 2008.

Dat geldt niet alleen voor de kopende partijen, maar ook voor de verkopende partijen. Om meer zekerheid te bieden aan potentiële kopers en de duur van het verkoopproces zoveel mogelijk te beperken, zijn diverse verkopende partijen onder meer overgegaan tot vendor due diligence.

Het aanbieden van stapled finance verlaagt de kans op het vroegtijdig afhaken van potentiële kopers. Als verkopers een financieringsoplossing kunnen bieden aan potentiële kopers doordat ze zelf al met banken zijn gaan praten, dan is dat een voordeel. Zeker in deze tijd van economische crisis waar banken financieringen kritisch bekijken.

Uit het onderzoek komt tot slot naar voren dat verkopers kritischer naar potentiële kopers hebben gekeken. Het stroomlijnen van veilingprocessen (door bijvoorbeeld vendor due diligence onderzoeken te laten uitvoeren) en het vooraf selecteren van potentiële kopers op financiële draagkracht, leidden ertoe dat de lengte van het verkooptraject ondanks de moeilijke omstandigheden is beperkt.

Performanceverbetering van portfolio ondernemingen
Door de impact van de huidige economische situatie zijn er minder aankopen en exits. PE-huizen richten zich daarom meer op hun portfolio ondernemingen. Alle onderdelen van de onderneming moeten kritisch onder de loep worden genomen.

Dat betekent overigens niet dat investeringen automatisch moeten worden uitgesteld. Het gaat om de waardecreatie van een onderneming op lange termijn en als dat nu vraagt om investeringen dan kan het uitstellen daarvan op lange termijn juist leiden tot waardevernietiging.

Juist in deze tijd kunnen en moeten PE-huizen hun waarde gaan bewijzen. Hun kennis op het gebied van financiering is belangrijk voor de bedrijven in hun portfolio om te zorgen dat ze aan hun bankconvenanten voldoen. Ook kunnen ze deze kennis inzetten om te compenseren dat ze bedrijven langer in portfolio moeten houden en naar verwachting tegen een lagere waarde zullen verkopen.

Juist in deze periode van economische downturn moet er goed naar de bedrijfsvoering worden gekeken. Zijn de juiste managers aan boord, met andere woorden zijn de right men at the right place? Is het bedrijf fit for purpose? Hoe kan er gesneden worden in de operationele kosten?

Uit het Ernst & Young onderzoek blijkt namelijk dat reducties in operationele kosten de hoogste impact op de waarde van de onderneming hebben ten opzichte van algemene kostenreducties. Als we kijken naar de best presterende portfolio ondernemingen, dan zien we dat tweederde van deze bedrijven een 100 dagen plan hebben geïmplementeerd.

Kijken we naar het totaal van de portfolio ondernemingen, dan blijkt slechts de helft van de bedrijven dat te hebben gedaan. Een 100 dagen plan blijkt meer waarde op te leveren en dus is het relevant om op het moment van acquisitie al een dergelijk stappenplan paraat te hebben.

Stilte voor de storm?
Ernst & Young ziet op dit moment dat private equity-huizen verschillend op de crisis reageren, afhankelijk van de manier waarop hun funding tot stand is gekomen. De huizen die net voor de crisis hun funding geregeld hebben, kunnen de crisis goed doorkomen. Anderen komen in het nauw doordat eerder toegezegde investeringen nu geen doorgang vinden.

Weer anderen storten cashcalls terug omdat ze het afgesproken rendement op dit moment niet kunnen behalen. Toch zal er een moment komen waarop PE-huizen in ieder geval delen van hun portfolio moeten gaan verkopen omdat ze kapitaal moeten uitkeren aan hun investeerders.

Tot dat moment richten ze zich op het optimaliseren van hun portfolio ondernemingen. En daarbij nemen ze maatregelen die een voorbeeld kunnen zijn voor publieke ondernemingen om deze downturn door te komen.

How do private equity investors create value?
Sinds 2005 doet Ernst & Young jaarlijks onderzoek naar de activiteiten van private equity-ondernemingen. De wereldwijde aanpak en de kwantitatieve en kwalitatieve analyse – gebaseerd op informatie van de private equity-huizen zelf – maakt de Ernst & Young studie uniek. Dit onderzoek onderscheidt zich bovendien van andere onderzoeken naar private equity omdat er wereldwijd geen onderzoek van vergelijkbare omvang en opzet is, maar ook omdat dit onderzoek voor het vierde jaar volgens een vaste opzet is uitgevoerd. De resultaten van 2008 zijn dus af te zetten tegen de resultaten van de voorgaande jaren.

PE bijdrage aan economie
Dankzij hun goede prestaties leveren private equity-huizen een waardevolle bijdrage aan de economie. Bedrijven die na een buy out eigendom zijn geworden van een participatiemaatschappij, gaan sneller groeien en creëren meer banen. De Nederlandse bedrijven die (mede) door Nederlandse participatiemaatschappijen worden ondersteund hebben een gezamenlijke omzet van 67,5 miljard euro en tellen 320.000 werknemers in Nederland. De bedrijven die alleen door buitenlandse participatiemaatschappijen gefinancierd worden, zorgen voor een omzet van 21,5 miljard euro en verschaffen werk aan ruim 110.000 werknemers, waarvan 21.000 in Nederland. In totaal gaat het om ruim 6 procent van de werkgelegenheid in de Nederlandse particuliere sector en circa 17 procent van het bruto binnenlands product. De jaarlijkse omzetgroei stijgt van 6 procent voor de buy out naar 13 procent in de drie jaar erna. Maar liefst 57 procent meldt ook een toename van de werkgelegenheid. In 21 procent van de bedrijven blijft die ongewijzigd. 62 procent van de ondernemingen geeft aan zich sneller te hebben ontwikkeld door de buy out. 17 procent zegt dat zij zonder de buyout niet meer had bestaan. Tweederde van de bedrijven breidt het aantal producten uit en/of opent nieuwe vestigingen. Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde uitgaven aan opleidingen, marketing, R&D en machines en gebouwen stijgen in de periode na de buy out.