Pond onderuit: kan Starmer vertrouwen financiële markten behouden?

Voor Britse tabloids was het een heerlijke week. Het staatsbezoek van de Franse president Emmanuel Macron onderstreept vooral hoe hard de Labour-regering probeert om de scherven van brexit te lijmen. Maar in de kranten ging de aandacht voornamelijk uit naar de wijze waarop het staatshoofd bij de vliegtuigtrap in India -met tientallen Britten aan boord – pijnlijk genegeerd werd door zijn vrouw. Een week eerder was het voor sensatiejournalisten al smullen in het Lagerhuis.

Daar schoten bij minister van Financiën Rachel Reeves de tranen in haar ogen op het moment dat premier Keir Starmer voor de camera’s weigerde om overtuigend antwoord te geven op de vraag of ze haar termijn zou uitdienen. Starmer en Reeves hebben de afgelopen maanden hard gewerkt om het vertrouwen in de Britse politiek te herstellen. Na de verkiezingen van 4 juli vorig jaar, grijpt Starmer elke poging aan om het contrast met de voorgaande Conservatieve regering zo groot mogelijk te maken.

Pijnpunten wegmasseren

Die bewindsperiode kenmerkte zich door chaotisch beleid en interne partijruzies tijdens de brexit-onderhandelingen met de Europese Unie. Sindsdien heeft Starmer verschillende pijnpunten tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU weggemasseerd. Daarnaast deed hij zijn best om interne onrust binnen de partij in de kiem te smoren, terwijl Reeves financiële markten gerust stelde met een vrij fatsoenlijk begrotingsbeleid.

Na de afgelopen dagen is van dat laatste weinig meer over. Onder druk van de linkse vleugel, draait de Labour-regering een aantal bezuinigingsmaatregelen terug. Een verlaging van de bijstandsuitkering komt er bijvoorbeeld toch niet en de winterbrandstofpremie wordt aan een veel grotere groep pensionado’s beschikbaar gesteld. Door de U-bocht valt bijna 5 miljard pond aan potentiële besparingen weg.

De tranen van Reeves

Reeves zit nu in een wel heel lastig parket. Britse regelgeving schrijft voor dat ze een beleid moet uitstippelen waarbij het land in budgetjaar 2030 niet in de min terechtkomt. Bij de huidige plannen heeft het Verenigd Koninkrijk in theorie een overschot van 10 miljard pond op een totale begroting van 1.500 miljard pond. De marge van minder dan 1 procent is zo klein dat er al op wordt gezinspeeld dat Reeves impopulaire belastingverhogingen zal doorvoeren.

Hoewel ze zelf niet wilde ingaan op de oorzaken van haar emotionele reactie, is de link tussen de begrotingsellende en de tranen van Reeves snel gelegd. Dat geldt niet alleen voor tabloidbladen, maar ook voor financiële markten. Daar gebeurden vlak na het pijnlijke moment twee dingen: het pond ging onderuit en de rente op Britse staatsobligaties liep wat op. Dat is opmerkelijk, aangezien deze zaken doorgaans niet samengaan.

Rust is terug, maar voor hoe lang?

In normale omstandigheden maakt een hogere kapitaalmarktrente het juist aantrekkelijker voor buitenlandse investeerders om hun vermogen in de betreffende valuta aan te houden. De stijgende kapitaalmarktrente geeft aan dat beleggers zich wat zorgen maken over het vermogen van de Britse overheid om toekomstige verplichtingen na te komen. Aan de andere kant wijst de daling van het pond erop dat ook andere activa uit het Verenigd Koninkrijk minder in trek zijn.

Na het schrikmoment is de rust op zowel de valuta- als de kapitaalmarkt teruggekeerd. De gebeurtenissen van afgelopen week, roepen herinneringen op aan een chaotische periode onder premier Liz Truss toen de Britse staatsfinanciën in 2022 dreigden te ontsporen. De komende weken moeten Starmer en Reeves hun woorden dus voorzichtig wegen. Als ze het vertrouwen van financiële markten wegspelen, doet dat uiteindelijk een stuk meer pijn dan het doorvoeren van een pakket impopulaire bezuinigingen.

Foto: ANP/ House of Commons/ UK Parliament via AP.