Peter Wolterman, PwC: ‘Realiseer je dat de staatssteun stopt‘

Het afgelopen jaar had twee gezichten voor de mensen die bij PwC gespecialiseerd zijn in financieel en operationeel herstructureren. Eerst hectisch en daarna, anders dan verwacht, rustiger dan normaal.

PwC Partner Peter Wolterman: “Voor de uitbraak hadden we het razend druk met pre-corona opdrachten. Toen de eerste lockdown kwam, bleek al snel dat de horeca, retail- en reiswereld direct werden geraakt. Tel daarbij op de aanvankelijke onzekerheid over steun van de overheid en over de coulance van de Belastingdienst en banken…”

En die hectiek hield tot diep in de zomer aan. Het PwC Business Restructuring Services team werd zo ongeveer 24/7 gevraagd en ingezet om scenario’s door te rekenen, scenario’s te begrijpen én om nieuwe afspraken met banken te maken.

“Cliënten kwamen en komen met vragen als ‘wat kan ik nog doen’?”, kijkt Peter Wolterman (49) terug. “Deze crisis was een donderslag bij heldere hemel, maar heel weinig bedrijven waren voorbereid. Dankzij de overheidssteun en coulance bij de banken kon er toch veelal een zachte landing worden gemaakt; de laatste maanden van 2020 kenmerkten zich door heel weinig faillissementen en navenant lage werkloosheidscijfers.”

Daarin staat Nederland zeker niet alleen. “Ik hoor vanuit PwC vestigingen in de EU en de Verenigde Staten dezelfde geluiden”, zegt Wolterman. “In Nederland werd er tot en met september voor 23 miljard euro door de overheid bijgesprongen, zo’n 9 miljard euro daarvan betreft uitstel van belastingbetalingen. Het gevolg hiervan is dat we het als herstructureerders rustiger hebben dan normaal.”

Zijn deals collega’s bij PwC hebben het overigens inmiddels weer druk als vanouds met due diligence onderzoeken en waarderingen. “M&A is na die eerste lockdown, na een korte onderbreking, ‘gewoon’ weer doorgegaan.”

‘Draai die scenario’s’
Duidelijk is ook dat het geld waarmee faillissementen kon worden voorkomen uiteindelijk grotendeels wel moet worden terugbetaald, leningen die moeten worden afgelost. Bij PwC kijken ze vooruit middels de, met input van bankiers en advocaten samengestelde, Bijzonder Beheer Barometer. Deze gaf voor de tweede lockdown aan dat het financiële zwaartepunt van de Covid-19 crisis in het tweede kwartaal van 2021 zou vallen.

“Voor de tweede lockdown werd de grote instroom van probleemdossiers bij de banken en faillissementsaanvragen in het tweede kwartaal van dit jaar verwacht”, vervolgt Wolterman. “Als gevolg van de tweede lockdown en de verlengde steunmaatregelen verwacht ik nu dat dit doorschuift en houd ik rekening met een zwaartepunt van de financiële gevolgen van de Covid-19 crisis in de tweede helft van 2021 en misschien zelfs het begin van 2022.”

“Wij werken in goede tijden én slechte economische tijden”, aldus Peter Wolterman. “In goede tijden moet je je voorbereiden op wat er in die slechte tijden kan gebeuren. Nu zorgen we voor bewustwording bij bedrijven dat de staatssteun een keer stopt. Net als het uitstel van belasting betalen. Onze boodschap is: anticipeer daar nu al op. Dus draai die scenario’s. ‘Hoe ben je georganiseerd, hoe ben je gefinancierd, wat kun je doen?’ Weet waar je naar toe beweegt. Act now to recover!”

Actief met WHOA
Zijn PwC-team werkt aan grote herstructureringsdossiers en gaat daarbij dankbaar gebruik maken van de per 1 januari geldende WHOA-wetgeving. Deze Wet Homologatie Onderhands Akkoord helpt bedrijven die door hoge schulden kopje onder dreigen te gaan, terwijl ze nog wel degelijk levensvatbare bedrijfsactiviteiten in huis hebben. De wet voorziet erin dat zonder instemming van alle schuldeisers en aandeelhouders toch een akkoord kan worden bereikt over een herstructurering, bijvoorbeeld het afschrijven van schuld in ruil voor aandelen. Dit was tot 1 januari 2021 niet mogelijk.

“Ik verwacht het nodige van de WHOA”, zegt Peter Wolterman. “Ook al is de nieuwe wetgeving alleen toepasbaar in zicht van faillissement, het is een belangrijke aanvulling in onze gereedschapskist. We zijn daarom al langere tijd actief bezig met deze nieuwe tool. Zo hebben we bij PwC al simulaties gedraaid, in samenwerking met de banken en andere herstructureringsprofessionals.”

Het ligt in de verwachting dat de WHOA ook gebruikt gaat worden om de hoge schuldenlast, die mede is opgebouwd door uitstel van belastingbetalingen en extra krediet om de Covid-19 periode door te komen, af te bouwen.

Herstructurering van schulden en van operaties, huurcontracten reorganiseren, de strategie van bedrijven analyseren en een Plan-B opstellen; het werk van het Business Restructuring Services team is breed en vergt kennis van de markt en de business.

M&A Award winnaar
Die herstructureringsuitdaging zit in het dna van Peter Wolterman. “Terwijl ik, toen ik in Amsterdam economie aan de VU studeerde, aanvankelijk niet eens wist dat restructuring bestond”, zegt hij met een glimlach. “Ik begon mijn loopbaan bij PwC in 1995 in de accountancy. Vervolgens ben ik een jaar in Londen op secondment geweest om daar de grondbeginselen van herstructurering te leren. Daarna volgden drie jaren in private equity en weer later een managing director-functie bij Troostwijk Auctions, waar vaak faillissementsveilingen op de agenda stonden. Maar toen PwC mij in 2010 vroeg hun restructuring afdeling te helpen opbouwen, heb ik geen seconde getwijfeld. Het bloed kruipt waar het niet gaan kan.”

Het herstructureringsteam van PwC telt dertig mensen en is volgens Peter Wolterman “leidend in de Nederlandse markt.” Tot vier keer toe won hij de M&A Award voor Best Restructuring Advisor. De PwC-partner dealde met grote, complexe en geruchtmakende dossiers. Zo was hij in 2013 en 2014, gedurende anderhalf jaar en in meerdere fases, financieel adviseur van de banken op Imtech. Een complexe herstructurering met verschillende belangen van een veelvoud aan stakeholders.

Te weinig vrouwen
Maar toch, gevraagd naar waarop hij in die afgelopen tien PwC-jaren het meeste trots is, noemt Wolterman niet één van die mammoet-dossiers. “Nee, dan ga ik toch voor het neerzetten – samen met Michael de Roover en Edwin van Wijngaarden – van ons huidige team. Vervolgens zou ik al die heel spannende zaken die wij samen hebben mogen doen memoreren.”

Over zijn team: “We hebben ex-bankiers, ex-accountants, voormalige managers uit het bedrijfsleven en net afgestudeerden in onze gelederen. Karakteristiek heel erg gemêleerd, maar – uitdagingen zijn er altijd – met nog té weinig vrouwen, op dit moment zijn dat er zeven. De financiële sector trekt sowieso minder vrouwen, maar juist in het vak van herstructureren liggen voor hen geweldige mogelijkheden. Want vrouwen zijn goed in sensitieve situaties, in de-escaleren, hun communicatieve skills zijn vaak beter dan die van mannen. Stuk voor stuk eigenschappen die in ons werk essentieel zijn.”