Overtuigende winnaars

Zou er zoiets zijn als een objectieve prijs? Op het eerste gezicht misschien wel. Niemand schaatste de afgelopen winter in Nagano harder dan Sven Kramer. Duidelijke prestatie: Kramer was tijdens het WK schaatsen beter dan de rest, dus werd hij terecht uitgeroepen tot wereldkampioen.

En toch. Wat als was gebleken dat Kramer had gebruikt? Inderdaad, dan had hij die prijs niet verdiend. Maar dat neemt niet weg dat hij nog altijd harder heeft geschaatst dan de rest. Kortom, zelfs in de sport telt de ‘objectieve’ prestatie niet.

De beste krijgt niet altijd een medaille, je moet rekening houden met de omstandigheden waaronder zijn prestatie tot stand is gekomen. En stel dat de geleverde prestatie niet zo duidelijk was geweest? Dat de prijs bijvoorbeeld niet voor de snelste, maar voor de mooiste schaatser had moeten worden uitgereikt?

Inderdaad, dan was er een subjectief element in de beoordeling geslopen, zoals dat ook het geval is bij de AKO Literatuurprijs, het Eurovisie Songfestival en, bij elke competitie schoonzwemmen. Je kunt dan een deskundige jury neerzetten of het publiek een voorkeursstem laten uitbrengen, het helpt allemaal niets, het blijft mensenwerk.

Betekent dit alles dat we alle prijzen maar moeten afschaffen, behalve dan ‘objectieve’ prijzen voor sportprestaties die onder strenge dopingcontrole tot stand zijn gekomen? Welnee, natuurlijk niet.

Subjectieve prijzen (de AKO-Literatuurprijsachtige prijzen) kunnen de aandacht vestigen op bepaalde zaken die anders onopgemerkt waren gebleven (bij de AKO Literatuurprijs: al die mooie boeken!), ze kunnen enthousiasme oproepen bij bepaalde doelgroepen (lezers) en wellicht zelfs leiden tot betere prestaties (schrijvers gaan hun best doen om een prijs in de wacht te slepen).

Enkele jaren geleden was de CFO of the Year Award zo’n sterk subjectieve prijs, meer AKO Literatuurprijs dan sportmedaille, die werd uitgereikt aan een toonaangevende CFO in de hoop dat financiële professionals over de hele linie beter zouden presteren.

Een aantal kandidaten werd voorgedragen voor de prijs, en via een onderzoek onder financials werd uit hun midden een winnaar gekozen. Of de prijs op deze manier ook werkelijk bij de beste CFO terechtkwam? In elk geval wel steeds bij een CFO die in de ogen van zijn vakgenoten goed had gepresteerd.

Sinds vorig jaar komt de selectie van de CFO of the Year Awards een stuk objectiever tot stand. Voor de CFO’s van de beursgenoteerde ondernemingen geldt een selectieproces dat uit twee fasen bestaat, te weten een preselectie en een onderzoek ter bepaling van de uiteindelijke winnaar.

Bij de preselectie golden (naast een beursnotering) de volgende criteria. De CFO moet ten minste twee jaar in dienst zijn. De onderneming dient te zijn opgenomen in de AEX, AMX of AScX & overig. En in de derde plaats, de CFO moet werkzaam zijn bij een bedrijf dat in het achterliggende jaar op basis van het Nationale Investor Relations (IR)-onderzoek van Rematch volgens professionals als investmentmanagers, analisten en de financiële pers tot de top-5 in zijn categorie behoort.

De beursgenoteerde bedrijven waarvan de CFO is genomineerd, zijn vervolgens benaderd om hun medewerking aan een nader, op de interne organisatie gericht onderzoek van Rematch te verlenen. Dit jaar ging de eindstrijd bij de AEX-beursgenoteerde ondernemingen tussen Rob Frohn (Akzo Nobel), Pierre-Jean Sivignon (Philips), Robert-Jan van de Kraats (Randstad) en Marina Wyatt (TomTom).

Bij de bedrijven die genoteerd staan aan de AMX, AScX & overig ging het tussen Jan Ruis (BAM Groep), Ric van der Woude (Beter Bed), Boudewijn Gerner (Imtech), Cees van Rijn (Nutreco Holding), Frans Eelkman Rooda (tot voor kort CFO van OPG Groep), Huub van Rozendaal (Sligro Food Group) en Jack de Kreij (Vopak).

De uiteindelijke rangorde is bepaald op basis van een interne score (bijdrage financiële discipline gemeten naar verschillende criteria) en een externe score (opiniepeiling bij analisten, investmentmanagers en nietgenomineerde CFO’s). Deze twee schaalonafhankelijke scores zijn gerangschikt op basis van de scores en hebben elk een gewicht van 50 procent gekregen.

Het aldus verkregen cijfer bepaalt de eindstand. En die luidt dit jaar als volgt:

in de categorie AEX-beursgenoteerd 1. Robert- Jan van de Kraats (CFO Randstad), 2. Marina Wyatt (CFO TomTom) en 3. Pierre-Jean Sivignon (CFO Philips).

In de categorie genoteerd aan de AMX, AScX & overig zijn de winnaars 1. Jack de Kreij (CFO Koninklijke Vopak NV), 2. Cees van Rijn (CFO Nutreco) en 3. Boudewijn Gerner (CFO Imtech).

SCREENING
Om in aanmerking te komen voor de titel CFO of the Year bij de niet-beursgenoteerde ondernemingen dient een onderneming in de eerste plaats een jaaromzet van minimaal 250 miljoen euro te hebben.

Ook moet de CFO ten minste twee jaar in functie te zijn. Aan 30 CFO’s is bij wijze van eerste screening een websurvey van The Hackett Group voorgelegd.

Op basis van de antwoorden op de websurvey zijn zeven geprenomineerden uitgekozen, te weten Peter van Bommel, tot voor kort CFO van NXP Semiconductors, Michel Cornelissen (AutoBinck Beheer), Siebe van Elsloo (Koninklijke Swets & Zeitlinger Holding), Willem Poldervaart (TBI Holding), Ton Tholens (tot voor kort CFO van Vredestein Banden) Ton van Veen (CFO van Jumbo Supermarkten) en Bernard van Holst (Econcern).

Deze geprenomineerden hebben een verdiepingsvragenlijst toegestuurd gekregen en beantwoord. The Hackett Group heeft gekeken naar de score op allerlei KPI’s, zoals ‘Kosten van de finance functie als percentage van de omzet’, ‘Aantal fte’s ten opzichte van de omzet’.

Ook is gekeken hoe de financiële functie is ingericht en wordt bestuurd in termen van ERPgebruik, SCOA, plannings- en budgetteringsmethodiek en dergelijke.

Ten slotte is een project dat onder leiding van de CFO is uitgevoerd besproken en gescoord op kwantitatieve bijdrage en kwalitatieve bijdrage voor de organisatie als geheel en heeft The Hackett Group alle zeven genomineerden een interview afgenomen.

De uitkomst van deze verdiepingsronde draagt voor 80 procent bij aan het uiteindelijke resultaat. Bovendien is met de zeven genomineerden een gezamenlijk rondetafelgesprek georganiseerd. De deelname aan het rondetafelgesprek telde voor 20 procent mee.

De score op de complexiteit van de organisatie, waarbij het aantal landen met significante operaties, het aantal medewerkers en de omzet belangrijk zijn, telde voor 15 procent van deze 80 procent mee. In deze categorie scoorde Peter van Bommel van NXP het hoogst, met de meeste medewerkers, de hoogste omzet en activiteiten in de meeste landen.

Vooral deze laatste factor draagt sterk bij aan de complexiteit van de financiële functie. De score op de kosten van het financiële proces, samen met het aantal finance medewerkers, de inrichting van de financiële systemen en de budgetterings- en planningsmethodiek telde voor 40 procent mee.

In deze categorie scoorde Ton van Veen van Jumbo Supermarkten het hoogst, hij lijkt de beste balans gevonden te hebben tussen lage kosten en een hoge toegevoegde waarde van de financiële functie. De retail is bij uitstek een branche waarbij het financiële proces op dagelijkse basis gecontroleerd moet kunnen worden en waarbij zeer veel kleine transacties moeten worden verwerkt.

De score op de hoogte en de verandering van het werkkapitaal telde voor 20 procent mee. In deze categorie scoorde Willem Poldervaart van TBI Holding het best. Hiervoor is iedere organisatie individueel vergeleken met een world class score in de eigen branche.

Ten slotte telde de score voor de projecten mee voor 25 procent. Hierbij scoorde Peter van Bommel van NXP het hoogst, omdat die in 2006 en 2007 het meest complexe en veelomvattende project succesvol heeft doorlopen.

Helaas was één van de zeven, Ton van Veen van Jumbo Supermarkten, niet in de gelegenheid om deel te nemen aan de rondetafelbijeenkomst, terwijl hij op dat moment een positie in de top-3 bekleedde. De jury heeft besloten hem niet verder in de beoordeling mee te nemen en volgend jaar opnieuw te kandideren.

Op grond van de scores van The Hackett Group eindigden nu, in alfabetische volgorde, Michel Cornelissen van Autobinck, Bernard van Holst van Econcern en Peter van Bommel van NXP in de top-3.

Deze top-3 bleef tijdens de rondetafelbijeenkomst gehandhaafd. Sterker nog, de aanwezige juryleden – Peter van Dongen (CFO van Audax) en Jan Bletz (hoofdredacteur van Chief Financial Officer) – vonden dat juist deze drie kandidaten zich het beste presenteerden, en dat terwijl de jury van tevoren geen inzage had gehad in het rapport van The Hackett Group.

Ze waren nog het meeste onder de indruk van Peter van Bommel en de professionele manier waarop hij de verzelfstandiging van NXP in goede banen heeft geleid en de financiële functie heeft opgetuigd.

CFO of the Year, AEX-beursgenoteerd
1. Robert-Jan van de Kraats (CFO Randstad)
2. Marina Wyatt (CFO TomTom)
3. Pierre-Jean Sivignon (CFO Philips)

CFO of the Year, genoteerd aan de AMX, AScX & overig
1. Jack de Kreij (CFO Koninklijke Vopak NV)
2. Cees van Rijn (CFO Nutreco)
3. Boudewijn Gerner (CFO Imtech)

CFO of the Year, niet-beursgenoteerd
1. Peter van Bommel (oud-CFO NXP Semiconductors)
2. Michel Cornelissen (CFO Autobinck)
3. Bernard van Holst (CFO Econcern)