Overregulering grootste potentiële uitglijder verzekeringsbranche

Van de 139 ondervraagden uit 21 landen, waaronder Nederland, behoort 80 procent tot het hoger management of de directie. Volgens de respondenten vormt de overmatige regelgeving een bedreiging voor de winstgevendheid, vraagt het veel aandacht van het management en belemmert het concurrentie en innovatie.

De verzekeraars storen zich vooral aan de groeiende bemoeienis van de politiek en het grote aantal wijzigingen in regelgeving. Ook de daaraan gerelateerde toenemende consumentenbescherming wordt als punt van zorg genoemd: succesvolle gerechtelijke procedures door consumenten of consumentengroepen kunnen ertoe leiden dat de dekking van polissen – al dan niet met terugwerkende kracht – wordt uitgebreid boven hetgeen oorspronkelijk was beoogd. Een Nederlands voorbeeld daarvan is de discussie rondom beleggingspolissen.

De levensverzekeringsmaatschappijen, en direct daarna de schadeverzekeraars, maken zich het meest zorgen over overregulering. Een topfunctionaris van een grote Engelse levensverzekeraar zegt hierover het volgende: “De regulering wordt steeds opdringeriger en tijdrovender. Er is vaker sprake van een ‘checklistcultuur’, ondanks de door regelgevers beoogde regulering gebaseerd op principes.”

Andere in het onderzoek genoemde risico’s zijn natuurrampen en de klimaatverandering, waardoor de verzekeringstechnische resultaten voor schadeverzekeraars snel afnemen, vooral in dichtbevolkte gebieden. In de levensverzekeringssector worden de langere levensduur van mensen en de deugdelijkheid van de veronderstellingen waarop de prijsstelling van levensverzekeringen is gebaseerd als de belangrijkste risico’s gezien.

De resultaten komen in belangrijke mate overeen met de uitkomsten van het bananenschilonderzoek in het bankwezen uit 2006, toen overregulering voor het tweede jaar op een rij als belangrijkste risico werd aangewezen.

“Overregulering is duidelijk van belang voor een groot deel van de financiële sector”, zegt Gert-Jan Heuvelink, partner bij PricewaterhouseCoopers en specialist in de verzekeringsbranche. “Het blijkt een internationaal fenomeen te zijn. De focus op regulering zal alleen maar toenemen in de komende jaren. Verzekeraars moeten aan nieuwe eisen voldoen vanwege de aankomende wijzigingen in de regels voor financiële verslaglegging, zoals IFRS Fase II en de nieuwe solvabiliteitseisen van Solvency II.

Een van de belangrijkste opdrachten voor de sector is het ontwikkelen van effectieve risicobeheersingsystemen die zorgen voor zowel naleving van regelgeving als een betere bedrijfsvoering. Dat dit voor veel verzekeraars een uitdaging is, blijkt ook uit het toenemende aantal verzoeken dat wij van verzekeraars ontvangen om hen te ondersteunen bij IFRS Fase II en Solvency II op het terrein van financiële verslaggeving, risk management, interne beheersing en de effectiviteit van bedrijfsvoering.”

Het onderzoek is uitgevoerd tijdens een neerwaartse periode in de cyclische schadeverzekeringsmarkt. Volgens de respondenten proberen de verzekeringsmaatschappijen hun opbrengsten op peil te houden door extra risico’s aan te gaan en de prijzen te verlagen. Men maakt zich dan ook zorgen over de winstgevendheid en de uitlooprisico’s (risico’s die zich pas over jaren en jaren voordoen).

De kwaliteit van het management in de verzekeringssector vormt tevens reden tot ongerustheid, stelt het onderzoek. De respondenten maken zich op grote schaal ongerust of het management van verzekeraars wel in staat is de toenemende problemen veroorzaakt door regulering, nieuwe concurrenten, technologische veranderingen en productinnovatie het hoofd te bieden. Gert-Jan Heuvelink zegt hierover: “De sector lijkt ook geen nieuw talent aan te kunnen trekken vanwege een imagoprobleem. Een carrière binnen de verzekeringssector wordt blijkbaar als onvoldoende aantrekkelijk gezien.”

Een van de operationele problemen van de sector is de modernisering van de backoffice-systemen en technologische aspecten. “Een te groot deel van de sector is technologisch verouderd en zelfs deels nog op papier gebaseerd. Daardoor zijn zij met handen en voeten gebonden in hun concurrentiestrijd met de nieuwkomers in de branche, zoals de beter uitgeruste banken en de aanbieders die via internet zaken doen”, aldus Gert-Jan Heuvelink.

Opvallend is dat risico’s die een aantal jaren geleden hoog scoorden, zoals asbest, continuïteit en fraude, nu onderaan de lijst staan. Een langdurig lage marktrente wordt wel als een hoog risico gezien, maar verzekeraars zijn van mening dat dit risico steeds beter beheersbaar is. Hoewel het onderzoek een aantal eventueel zorgelijke risico’s laat zien, is er tevens goed nieuws over de mate van gereedheid van de sector. Slechts 3% van de respondenten vindt dat verzekerings-maatschappijen ‘slecht’ voorbereid zijn op de komende risico’s. Iets meer dan 20% vindt dat ze ‘goed’ voorbereid zijn en de rest geeft een gemengd antwoord.

Bananenschillen voor de verzekeringsbranche in 2007
1 Overregulering
2 Natuurrampen
3 Kwaliteit van het management
4 Klimaatverandering
5 Beheersing van de cyclus
6 Distributiekanalen
7 Uitlooprisico’s
8 Actuariële uitgangspunten
9 Uitgangspunten m.b.t. levensduur
10 Nieuwe soorten concurrentie
11 Investeringsprestaties
12 Beheersing van technologie
13 Aandelenmarkt
14 Risicobeheersingstechnieken
15 Backoffice
16 Politieke onrust en druk
17 Prijsstelling van nieuwe risico’s 18 Terrorisme
19 Complexe instrumenten
20 Detailhandelverkooppraktijken
21 Vervuiling
22 Rentetarieven
23 Corporate governance
24 Demografische ontwikkelingen
25 Formulering van contracten
26 Beschikbaarheid van kapitaal
27 Zekerheid van herverzekering
28 Beschikbaarheid van herverzekering
29 Continuïteit van bedrijven
30 Fraude
31 Fusiemanie
32 Te weinig regulering
33 Asbest