Ondernemers verdienen samenwerking bank en fintech

De traditionele mindset van banken maakt hen blind voor de disruptieve mogelijkheden.
Door Luuc Mannaerts
 
Ondernemers zijn de dupe van het gebrekkige innovatievermogen van banken. Meer samenwerking tussen traditionele banken en fintechs kan daar verandering in brengen. De eerstgenoemden hebben het kapitaal, de tweede het innovatieve vermogen en de technologie. Waarom gebeurt het niet?
 
Het innovatievermogen van de gehele financiële sector staat onder druk omdat banken niet in staat zijn om voorop te lopen. Fintech, bigtech en verzekeraars duiken nu in het gat dat zij achterlaten, maar banken zijn te groot en belangrijk om niet mee te doen. Al sinds de achttiende eeuw vormen banken de interface 一de poort一 tussen staat en economie en tussen kapitaal en bedrijven. Banken bevorderen prijsstabiliteit en reguleren marktfluctuaties. Toch is het niet ondenkbaar dat de rol van banken verandert of zelfs verdwijnt. De kans is het grootst dat centrale banken een grotere rol gaan spelen, techbedrijven de financiële transacties uitvoeren en krediet verstrekt wordt door kapitaalmarkten, aldus dit stuk in The Economist.
 
56 miljoen gefrustreerde mensen
In India ontvouwt zich nu kraakhelder wat de gevolgen zijn als banken achter de feiten aanlopen. Inmiddels gebruiken miljoenen mensen in India apps voor betalingen, investeringen in de infrastructuur blijven echter al jarenlang uit. Het gevolg is dat het betaalverkeer bijna dagelijks geteisterd wordt door storingen. Eind vorig jaar leidde dat ertoe dat op één dag 56 miljoen mensen een betaalprobleem hadden. De oplossing? “Banken moeten andere prioriteiten stellen en hun kerninfrastructuur verbeteren. Wat er nu nodig is, is de wil om dat te doen, en snel ook”, aldus een fintech-specialist in het FD.
 
Chronisch lage winsten
Naast de wil hebben banken ook kapitaal nodig en daar wringt de schoen. De chronisch lage winsten van banken wereldwijd maar zeker ook in Europa heeft als gevolg dat zij minder middelen hebben om te investeren in digitalisering, zoals betaaloplossingen of de gehele betaalinfrastructuur. Wat in India geldt, kan ook hier gebeuren. Concurrentie zit niet stil en banken zagen de afgelopen jaren betaaloplossingen opkomen die zij hadden willen ontwikkelen. Dat proces van creatieve destructie zorgt ervoor dat banken steeds meer terrein verliezen op concurrentie. Ze maken steeds minder winst maken en komen zo in een vicieuze cirkel terecht. Het resultaat van die ontwikkeling is dat samenlevingen minder afhankelijk gaan zijn van banken en zij op een gegeven moment ook geen cruciale rol meer vervullen in de financiële sector.
 
Miskenning van kansen
Een derde drempel is het overkomen van het beruchte innovators dilemma, het beroemde concept waarbij er wordt uitgegaan dat grote organisaties marktaandeel verliezen, deels of helemaal, omdat zij nieuwe markten niet tijdig op waarde schatten. Dat gaat zeker op voor banken in het algemeen. Mijn betoog is niet dat banken niet kunnen innoveren, maar dat hun traditionele mindset op de markt hen blind maakt voor de disruptieve mogelijkheden.  
 
Voor ondernemers is dit allemaal geen prettig vooruitzicht. Banken zijn nog steeds verreweg de belangrijkste kredietverstrekker voor bedrijven. Aan het Nederlandse MKB werd in de corona-pandemie alleen al ruim 53 miljard euro aan krediet verleend door banken.
Maar het is de vraag of banken nog het meest efficiënte distributiekanaal zijn. Ondernemers hebben behoefte aan snelheid, duidelijkheid en eenvoud, drie begrippen die door het toezicht op de banken er fijntjes uit geknepen worden. Voor diverse sectoren bleven de bankkluizen de afgelopen lockdowns ook dicht. Het risico om krediet te verstrekken aan de horeca was voor veel banken te groot.
 
Innovatie beter belegd bij fintech
Het pas gelanceerde Salarise van ondernemer Kalo Bagijn en unicorns zoals Adyen, Mollie maar ook het Zweedse Klarna en het Chinese Alipay laten allemaal zien dat er een ongelooflijk ontwikkelpotentieel ligt binnen de financiële wereld. Zo ook met de samenwerking tussen de Franse neobank Qonto en October, waarbij financiering verkrijgen voor ondernemers sneller kan. Al deze disruptors laten ook zien dat banken de boot missen. Knarsetandend hebben zij toegekeken hoe nieuwe technologieën ontwikkeld  zijn waarmee moderne betaaloplossingen zijn gelanceerd en bedrijfsfinanciering volwassener geworden is. Al die nieuwe businessmodellen hebben de afgelopen jaren marktaandeel weggesnoept van banken. Maar het is een fout om banken af te schrijven Banken zijn cruciaal in ons systeem en zoals dat voor meer zaken geldt: samen kom je verder.
 
Om zichzelf opnieuw uit te vinden en hun positie als belangrijkste schakel in nationale economieën te behouden en verstevigen, moeten banken veel meer de samenwerking zoeken met fintech-partijen, klein en groot. Fintechs zoals de voorbeelden hierboven bewijzen dat hun producten rendabel zijn, zelfs ten koste van grootbanken. Samenwerking tussen deze partijen kan ervoor zorgen dat moderne fintech-oplossingen grotere afname gaan zien en dat banken hun positie verstevigen. Ondernemers gaan daarvan genieten en dan kan de motor van de economie weer op volle toeren draaien.
 
Luuc Mannaerts is CEO van MKB-financieringsplatform October en voorzitter Raad van Toezicht bij Stichting MKB Financiering. Daarvoor was hij lang actief voor ABN Amro, onder andere als CEO Commercial Finance.
Gerelateerde artikelen