Money Matters: Gevaarlijk geld

Een eigen bedrijf starten in de tijd van de baas, en met het geld van de baas. Dat kan bij bank-verzekeraar Fortis. Het klinkt niet alleen sympathiek, het lijkt ook te werken. Het initiatief van de bank-verzekeraar heeft al 24 start- ups opgeleverd, van een hulpdienst voor hondeneigenaars tot handel in CO2-rechten. Per dag krijgen de beheerders van het venture-fonds van Fortis twee nieuwe ideeën binnen.

Maar is het wel zo mooi en hemels allemaal? Corporate venturing is niet nieuw, bedrijven als DSM en Philips investeren al jaren in beginnende bedrijfjes. Ze treden op als een soort substituut venture-capitalmaatschappij en pompen wat geld in een bedrijfje, zonder zich al te veel met het management te bemoeien. Wat leert de ervaring?

Voordeel van corporate venturing voor de onderneming is dat een product veel sneller en kostenefficiënter op de markt kan worden gebracht. Want tja, iemand die voor eigen rekening en risco moet werken, presteert meestal beter dan een werknemer. Bovendien komen nieuwe initiatieven vaak niet tot hun recht in een groot bedrijf en kunnen ze beter op grote afstand van het bureacratische apparaat tot bloei worden gebracht. Als het product niet aanslaat, is er geen man overboord, de investering was toch minimaal. En als het wel een succes wordt, dan profiteert de onderneming (aandeelhouder tenslotte) gigantisch…

Maar de ondernemer? Wat schiet die ermee op? Het grote voordeel voor hem is dat de onderneming weliswaar op afstand zit, maar toch over de nodige know-how (marktkennis, managementvaardighden, distributienetwerk etc.) beschikt.

Daar staat één gigantisch nadeel tegenover: de belangen van de grote onderneming en de kleine starter lopen niet altijd parallel. Terwijl een venture-capitalmaatschappij of andere ‘neutrale’ geldschieter erbij gebaat is dat de starter uitgroeit tot een winstgevend bedrijf, is dat bij een een ‘corporate venture-capitalist’ lang niet altijd het geval. Snel de kleine starter overkopen en binnenhalen zodat hij later geen schade aan het bedrijf kan berokkenen – dat is maar al te vaak het devies bij een corporate venture-capitalist. Een corporate venture-capitalist verschaft gevaarlijk geld!

Of dat bij Fortis ook het geval is? Geenszins, zegt de directeur van Fortis Venturing. Want: de meeste bedrijven proberen via corporate venturing ideeën van buiten binnen het bedrijf trekken, terwijl Fortis juist ideeën van binnen naar buiten brengt. ‘Daardoor is de kans van slagen tientallen malen groter. Je hebt nu niet het “not invented here-syndroom”.’ Dat niet alleen, als een bedrijf een succes wordt wordt de winst gedeeld, als het mislukt, is dit voor rekening van Fortis.

Hoe kan dat allemaal? Welnu: Fortis wordt de enige aandeelhouder van de kersverse bedrijfjes. De ondernemers zijn dus helemaal geen ondernemers, maar blijven in dienst van Fortis! Ze mogen zich directeur noemen en baasje spelen over andere medewerkers.

Misschien dat sommig Fortis-werknemers de hemel te rijk zijn en zich een heuse ondernemer wanen binnen zo’n constructie. Maar de echte ondernemers weten natuurlijk wel beter. Die starten buiten het bedrijf. En het is voor hen allerminst vanzelfsprekend dat een werkgever of corporate venture-capitalist mag meedelen in hun aandelenkapitaal.