Money Matters: De keuze van ontevreden ondernemers

“Ik heb altijd ontkend dat er grote politieke inhoudelijke verschillen bestaan tussen Rita en mij.” En inderdaad, uit hun uitspraken tijdens de strijd om het lijsttrekkerschap van de VVD bleek dat verschil zelden. Het vreemdelingenbeleid van Verdonk en haar afhandeling van de kwestie-Ayaan Hirsi Ali? Op die twee punten stond Rutte in alle debatten in het land stevig achter haar. Rutte en Verdonk zijn allebei tegen regeldrift bij de overheid. Ze staan allebei achter de kracht van vrije ondernemers die Nederland erbovenop moet helpen.

Toch lijkt vooral Verdonk het bij ondernemers goed te doen. Nogmaals: niet vanwege haar politieke opvattingen, die vergelijkbaar zijn met die van Rutte. Waarom dan wel? Misschien omdat zij, meer dan Rutte, zich heeft ingespannen om ondernemers aan zich te binden? Avond aan avond stond Verdonk voor clubjes ondernemers, die – als we mogen afgaan op de berichten in de pers – lyrisch over haar zijn. Rutte begaf zich op die avonden in andere circuits, in het Haagse vooral. Tja, zo win je natuurlijk geen zieltjes.

Maar er lijkt meer aan de hand. De strijd tussen Rutte en Verdonk was ook een strijd tussen de VVD-top die Rutte naar voren schoven en de ongewenste kandidaat Verdonk. Een strijd die in de ogen van menigeen ook een conflict symboliseerde tussen tussen de gevestigde politieke orde en ‘het volk’, ‘het weldenkende deel der natie’, ‘de mensen in het land’ of iets dergelijks – mensen in elk geval die vinden dat hun belangen door de gevestigde politiek slecht worden behartigd. Zij zien in Rita iemand die voor hen opkomt, zoals Pim Fortuyn dat ook had kunnen doen, had hij maar de kans gekregen. Rutte is establishment, Verdonk is anti-establishment. Rutte is Den Haag, Verdonk is Fortuyn. Rutte is verstarring, Verdonk is vernieuwing.

Veel ondernemers blijken er ook zo over te denken. Het Financieele Dagblad polst een aantal ‘ontevreden ondernemers’ die Verdonk steunen. Helaas willen de meeste ondernemers alleen maar anoniem hun steun betuigen. Een uitgesproken politiek profiel zou hun zakelijke activiteiten in de weg kunnen zitten. Maar duidelijk is wel dat Verdonk vooral indruk gemaakt op vooral directeuren-eigenaren van ondernemingen die wel op de VVD stemmen, maar geen lid zijn. Zij vinden dat hun stem bij de huidige VVD te weinig wordt gehoord, aldus de krant. VVD-partijbaron en campagneleider van Rita Verdonk in de strijd om het politiek leiderschap, Ed Sinke, kan zich goed voorstellen dat eigenaren van bedrijven en ondernemers warmlopen voor Verdonk. “Ik ben zelf directeur en eigenaar van een detacheringsbedrijf. Net als Verdonk zet ik me af tegen de gevestigde orde.”

Waarmee meteen de vraag rijst: waarom zou een ondernemer tegen de gevestigde orde zijn? De meeste ondernemers verkopen meer spullen aan rijken en notabelen dan aan revolutionaire armoezaaiers – aan de gevestigde orde, kortom. Hebben veel ondernemers soms een hekel aan hun eigen klanten? Of hebben we hier te maken met ondernemers die niet zo best presteren en dit hun klanten verwijten? Zouden er trouwens ook ’tevreden ondernemers’ ondernemers zijn die Verdonk steunen, of hebben die wel wat belangrijkers aan hun hoofd dan een intern partijtwistje?