Money Matters: Blind vertrouwen

Zijn accountants medeverantwoordelijk voor fraude? Dat werd vorige week betoogd in ‘Money Matters’. Kennelijk tot groot ongenoegen van de meerderheid van de lezers van financieel-management.nl, want zij stemden en masse tegen de stelling weg. Maar liefst 84 procent was het er niet mee eens.

Verbazingwekkend, want als er nu iets duidelijk is geworden in de afgelopen jaren, dan is het wel dat de accountant meer is dan een tandeloze getallenteller. Bij allerlei grote en kleine fraudezaken van de afgelopen jaren hebben accountants een dubieuze rol gespeeld, van Enron (groot) tot aan de bouwfraude en de HBO-fraude (klein). Soms speelde de accountant een actieve rol (hoe kunnen we de cijfers zo oppoetsen dat het nog wat lijkt), soms kneep de accountant een oogje toe (ik geloof u op uw woord). Schuld door deelname aan frauduleuze handelingen of schuld door nalatigheid, wat maakt het uit? De accountant is hoe dan ook medeverantwoordelijk.

Dat inzicht is wijdverbreid, en behalve de lezers van financieel-management.nl vindt zo’n beetje iedereen die er toe doet dat accountants niet vrijuit mogen gaan in fraudezaken.

De beroepsorganisatie NIVRA eist van de aangesloten leden vanaf 2006 elk vermoeden van fraude te melden bij de raad van commissarissen. Nu is dat alleen verplicht bij fraude die van ‘materieel belang’ is voor de jaarrekening.

Niet overtuigd?

De AFM, die toezicht moet gaan houden op accountants, heeft keer op keer bedenkingen geuit bij de ’twee petten’ die menige accountant op heeft: die van adviseur en die van controleur. Onlangs heeft AFM-bestuurslid Paul Koster de gemoederen in accountantsland nog in beroering gebracht met een dringende oproep tot een vrijwillige opsplitsing van de accountantsorganisaties, waardoor de onafhankelijkheid van de accountant beter geborgd zou zijn.

Nog niet overtuigd?

Deze week heeft minister Zalm een wetsvoorstel ingediend waarin de bevoegdheden van de AFM worden vastgelegd om jaarrekeningen te controleren. De AFM gaat steekproefsgewijs toetsen of deze voldoen aan de internationale verslaggevingsregels. Ook actuele ontwikkelingen, twijfels in de media over de verslaggeving van een onderneming, of andere signalen zal de AFM gebruiken als aanleiding voor een apart onderzoek. Kennelijk is het volgens Zalm niet voldoende dat de AFM toeziet op de werkwijze en onafhankelijkheid van de accountant. Kennelijk vindt hij dat de AFM in incidentele gevallen het werk van de accountant over moet doen.

Nee, het vertrouwen in de accountants is niet erg groot, noch bij de eigen branchevereniging, noch bij de bij organisatie die toezicht houdt op deze beroepsgroep, noch bij het ministerie van Financiën. Maar de lezers van financieel-management.nl weten het beter: zij hebben een blind vertrouwen in de accountant.

Gutte gut, wat is de accountant integer.

Of niet?