Tipping Point: Wat betekent dalend aantal ZZP’ers voor financiële planning?

Het aantal startende zzp’ers in Nederland is in 2024 met 14,6% gedaald ten opzichte van 2023, wat grote financiële gevolgen kan hebben voor diverse sectoren. Uit cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK) blijkt dat er dit jaar slechts 193.000 zelfstandigen voor zichzelf zijn begonnen, tegenover 226.000 in 2023. De afname is het grootst in de zorg en de bouw, mogelijk door de aangekondigde handhaving van de wet DBA tegen schijnzelfstandigheid. Dat meldt de website Onderneming.nl.

• Startende zzp’ers -14,6%, grootste daling in zorg en bouw
• Bouwsector: 23,3% meer stoppers, zorgen over schijnzelfstandigheid
• Ministerie Financiën maakt uitzondering, roept vragen op

In de gezondheidszorg daalde het aantal starters met ongeveer 15% in de eerste drie kwartalen van 2024 vergeleken met dezelfde periode in 2023. De bouwsector zag een nog sterkere daling van 16,6%, terwijl de zakelijke dienstverlening een afname van 7% noteerde. Ook in de cultuur, sport en recreatie nam het aantal starters af met 13,5%. Alleen in de logistiek en bij financiële instellingen was er een zeer beperkte stijging.

Opvallende toename stoppers in de bouw

Hoewel het aantal stoppers in de meeste sectoren relatief stabiel bleef, valt de bouwsector op met een forse toename van 23,3% meer zzp’ers die hun activiteiten beëindigden vergeleken met 2023. In de logistiek stopten 12,5% meer zelfstandigen, terwijl de zakelijke dienstverlening juist 15,6% minder stoppers zag. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Zorgen over vrijwilligheid en alternatieven

Cristel van de Ven, voorzitter van Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN), uit haar bezorgdheid over de mate waarin deze trend vrijwillig of noodgedwongen is. Ze wijst erop dat sommige werkgevers, vooral in de zorg en bouw, terughoudend zijn geworden met het inhuren van zzp’ers uit voorzorg, ondanks de mogelijkheid om goede afspraken te maken ter voorkoming van schijnzelfstandigheid.

Betalen aan detacheringsbureaus als oplossing

Een deel van de stoppers belandt bij detacheringsbureaus, wat niet altijd voordelig is voor de betrokkenen. Van de Ven merkt op dat sommige bureaus hoge bemiddelingskosten rekenen en dat gedetacheerden soms minder pensioen opbouwen dan ze als zelfstandige deden. Bovendien blijkt uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat detachering in het onderwijs vaak duurder is dan het direct inhuren van zzp’ers, wat mogelijk tot hogere maatschappelijke kosten leidt.

Inconsistent

Opvallend is dat het Ministerie van Financiën heeft aangegeven door te gaan met de inzet van zzp’ers, zelfs als deze als schijnzelfstandigen worden aangemerkt. Deze uitzondering, bedoeld voor de afhandeling van de toeslagenaffaire, roept vragen op over de consistentie van het beleid. Van de Ven noemt dit een “schertsvertoning” en vraagt zich af waarom andere sectoren met cruciale taken, zoals ziekenhuizen en de bouw, niet dezelfde uitzondering krijgen. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]

Verlies van productieve professionals

VZN signaleert dat vooral oudere zzp’ers in de zorg definitief dreigen af te haken vanwege de onduidelijkheid rond de handhaving. Dit kan leiden tot een verlies van waardevolle ervaring in een sector die al kampt met personeelstekorten en toenemende vergrijzing.