Met asset based lending gaten dichten: Weersta de verleiding

Veel overname- en fusieplannen zijn in de afgelopen tijd al of niet tijdelijk in de koelkast beland. Nu de economie langzaam tekenen van herstel vertoont, durft een aantal marktpartijen weer voorzichtig na te denken over eventuele aan- of verkoop van ondernemingen. Uit de gegevens van de derde fusie- en overnamebarometer van 2009, die in december jl. door PriceWaterhouseCoopers werd gepubliceerd, blijkt dat de F&O-markt zich in een opgaande lijn beweegt.

Niettemin is het nog steeds van essentieel belang om voorafgaand aan een overnametransactie op de meest betrouwbare manier de gezondheid van de onderneming vast te stellen, zowel aan de overnemende als aan de over te nemen kant. Het beoordelen van de liquiditeitspositie is daarbij meer dan ooit leidend. Het te gelde maken van de assets versterkt deze liquiditeitspositie. Deze middelen dienen dan wel structureel juist te worden ingezet.

WAT IS ASSET BASED LENDING?
Asset Based Lending (ABL) is een financieringsvorm die gekoppeld is aan de activa van de onderneming. De financiering vindt plaats vanuit de assets van een bedrijf met de debiteuren als kern en met een mogelijke uitbreiding naar de voorraden, de inventaris, de inkopen, de bedrijfsuitrusting en het onroerend goed. Een aantrekkelijk alternatief, zeker voor bedrijven met seizoenspatronen en bedrijven die een snelle groei doormaken.

Een essentieel aspect van ABL is dat de financier op basis van een constante informatiestroom het reilen en zeilen van het bedrijf voortdurend volgt. Mede als gevolg daarvan kunnen enkele stringente financiële convenanten, die reguliere banken in traditionele financieringsvormen toepassen, komen te vervallen of minder strak worden afgesproken.

Hierbij valt te denken aan minimum solvabiliteiteisen. Ook prijstechnisch is ABL een goed alternatief voor, of een prima aanvulling op, traditionele bancaire financieringsvormen. Waar een bank beperkt op assets financiert – meestal 50 procent tot 70 procent op debiteuren en 30 procent op voorraden – kan met ABL 85 procent tot 90 procent op debiteuren en tot 70 procent op voorraden worden gefinancierd.

WAARDEBEPALING
Voor de waardebepaling die aan een overnametransactie van een onderneming vooraf gaat, zijn diverse calculatiemethoden bekend. Deze zijn grofweg te verdelen in boekhoudkundige, markt- en economische methoden. Van laatstgenoemde komt de zogeheten discounted cashflowmethode (ofwel netto contante waarde van vrije kasstromen) steeds meer in zwang om het absolute maximumbod te bepalen.

Deze methode dwingt de verkopende partij aan de hand van verifieerbare gegevens duidelijk te maken hoe de onderneming er nu en in de toekomst voor staat. Adequaat cashflowmanagement is daartoe cruciaal. Daarbij dient opgemerkt te worden dat de manier waarop een onderneming in economisch mindere tijden met zijn kasstromen omgaat, wezenlijk moet verschillen van de manier waarop dat in economisch voorspoedige tijden plaats vindt. Als gevolg van recessie daalt immers de omzet, waardoor ook de werkkapitaalbehoefte afneemt en er cash vrijkomt.

Veel bedrijven hebben daardoor nog voldoende financiële speelruimte en denken vervolgens dat er weinig aan de hand is. Die situatie kan geruime tijd aanhouden, totdat de omzetvermindering zo lang duurt dat deze onvermijdelijk leidt tot het opdrogen van de geldstromen en er acuut behoefte ontstaat aan extra financiele ruimte. Op dat moment bevindt de onderneming zich in een cruciale fase en komt het aan op het nemen van de juiste beslissingen.

Met het oog op de eerder genoemde waardebepaling ten behoeve van een eventuele overnametransactie zou het een ronduit slechte beslissing zijn om met behulp van ABL de gaten te dichten. Dat zou getuigen van een kortetermijnvisie en heeft op den duur een negatieve invloed op de werkelijke waarde van de onderneming.

PRAKTIJKVOORBEELDEN
Uit de recente praktijk van IFN Finance twee voorbeelden van goede en slechte bedrijfsvoering:

Slecht: Een groothandel in versproducten ziet zijn omzet teruglopen en maakt zijn assets te gelde. Dit is niet voldoende, er zijn bezuinigingen nodig om de klappen op te vangen. Echter, de groothandel bezuinigt zonder probleemanalyse direct op het personeel. De service aan klanten gaat daardoor omlaag, met als gevolg dat de omzet nog verder inzakt. De markt trekt aan, maar er zijn geen assets meer om te financieren. Bovendien zijn nog veel financiers terughoudend. Het resultaat is dat de gewenste groei niet gefinancierd kan worden.

Goed: Een handel in bevestigingsmaterialen stelt een diepgaand onderzoek in naar de cashflowproblemen en komt tot de analyse dat de voorraad te hoog is, de debiteurentermijnen oplopen en de crediteuren steeds meer druk uitoefenen. Er wordt een samenhangend pakket aan maatregelen opgesteld waar de financier nauw bij wordt betrokken. De maatregelen omvatten zowel eenmalige als permanente maatregelen en behelzen onder meer het bezuinigen op kosten, het afbouwen en correct waarderen van de voorraad, het voeren van een stringenter debiteurenbeleid en overleg met crediteuren. De onderneming heeft op deze manier zijn cashflowproblemen opgelost zonder de assets te hoeven ‘aanspreken’.

LANGETERMIJNVISIE
ABL is op zichzelf een goed instrument om extra financiële ruimte te creëren. Ten opzichte van traditionele financieringsvormen, voor zover die tijdens een recessie volop beschikbaar zijn, biedt ABL zelfs grote voordelen. ABL is zelfs ideaal op het moment dat de economie weer aantrekt en er een snel toenemende behoefte aan financiering ontstaat om de groei te verwezenlijken.

Echter, wanneer ondernemingen ABL inzetten om op korte termijn gaten te dichten, zijn de assets al verbruikt en valt er op langere termijn niets meer te financieren. Het is dus van belang een langetermijnvisie te ontwikkelen en structurele maatregelen te treffen die de bedrijfsvoering duurzaam verbeteren.

In economisch mindere tijden dienen verlieslatende activiteiten te worden afgestoten en zal er rigoureus in de kosten moeten worden gesneden. Bedrijven die investeren in een structurele verbetering van het cashflowmanagement, zullen daarvan zowel op korte termijn als op lange termijn profiteren.

CONCLUSIE
Voor het welslagen van een overname of fusie is een grondig onderzoek naar de liquiditeitspositie van de over te nemen partij meer dan ooit van levensbelang. Wanneer de ‘sterke’ liquiditeitspositie is verkregen door al tijdens de recessie assets te gelde te maken, is de kans groot dat deze onderneming niet zo gezond is als op het oog lijkt. Overnemende partijen zouden dus moeten onderzoeken of bijvoorbeeld ABL op de juiste manier, dus duurzaam is ingezet. Over te nemen bedrijven dienen zich op hun beurt goed voor te bereiden op de situatie na de recessie door aan een solide bedrijfsvoering te werken. Daarnaast moeten deze bedrijven manieren vinden om hun kasstromen te optimaliseren. Een voor de hand liggende manier is het structureel verbeteren van het creditmanagement.

TIPS
Een goed creditmanagement is essentieel voor het verbeteren van uw cashflow. Creditmanagement is eigenlijk het beheren van het krediet dat u aan uw klanten geeft. Hiervoor zijn de volgende tips erg handig:

1. Debiteurenbeheer als kernfunctie
Verhef debiteurenbeheer tot een kernfunctie en laat dit bijvoorbeeld geen nevenactiviteit van commercie zijn. Wijs verantwoordelijken aan, stel interne procedures op en leg deze vast. Maak binnen de onderneming duidelijk dat dit de spelregels zijn.

2. Duidelijke afspraken
Geef uw klanten niet te veel ruimte maar maak duidelijke betalingsafspraken, hou probleemdossiers in de gaten en leg klantafspraken vast. Wacht niet te lang met bellen, praat regelmatig met uw notoire wanbetaler(s) en vraag waarom ze niet op tijd betalen.

3. Kortst mogelijke betalingstermijn
Bereken eens wat een trage betaler u kost. Dat geeft u de motivatie om de betalingstermijnen te bekorten!

N.B. Probeer inzicht te krijgen in de kosten van uw debiteurenbeheer. Het kan de moeite waard zijn om dit uit te besteden aan een professionele partij. De kosten daarvan kunnen meevallen ten opzichte van de tijd en inspanning die het u nu kost, terwijl u in de vorm van snellere betaling snel over meer cash kunt beschikken!

Er is geen vast recept voor cashflowmanagement in moeilijke tijden. Wel zijn bepaalde stappen te onderscheiden:

1. Identificeer indicatoren die een voorbode zijn voor goede en slechte tijden.

2. Identificeer te nemen maatregelen indien bepaalde vooraf vastgestelde grenzen worden overschreden.

3. Onderscheid structurele en eenmalige besparingen en de daarbij behorende investering.

4. In zware tijden is het moeilijk bestaande financiering te behouden of nieuwe financiering aan te trekken. Ga na of financiering op assets uitkomst biedt. Deze financiering kan aangewend worden om kostenbesparende maatregelen te financieren.

Arjan de Liefde is directeur commercie van IFN Finance.