M&A Case: Stormachtig decor voor Heijmans

Transacties: In januari rondde Heijmans de overnames van Siegers Electro (België) en Stork Infratechniek af. Het Engelse Leadbitter werd in mei overgenomen. In juli volgden Sanders en Geraedts Groep en Reukers Beheer. In 2002 werden al overgenomen: Van Herk, Van Kleef, Proper Stok (Nederland), Moeskops, Himmos (België) en Franki Grundbau (Duitsland).
Omvang: De in 2003 afgeronde overnames droegen 155 miljoen bij aan de bedrijfsopbrengsten in het eerste halfjaar van 2003.
Tijdstraject 2003
Organisatie: Heijmans (beursgenoteerd in Amsterdam) levert producten en diensten op het gebied van bouwnijverheid, vastgoedontwikkeling en aanverwante industrieën. Nederland en België zijn Heijmans’ thuismarkten, daarnaast is het actief in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. De onderneming is actief op het gebied van wonen & werken, verkeer & vervoer en industrie & productie.
Website: www.heijmans.nl

Risicobeheersing door bouwactiviteiten te ontplooien in ons omringende landen zoals België, Duitsland en Engeland. Dat is de olievlektheorie van het M&A-beleid van Heijmans.

De Brabantse bouwer kende een stormachtig jaar en het resultaat over de eerste zes maanden van 2003 was slechter dan was verwacht door analisten. Zij rekenden op een winst van 34,2 miljoen euro, terwijl het bedrijf kwam met een daling van de nettowinst van 26 procent tot 25 miljoen euro.

Voor geheel 2003 is de verwachting dat het bedrijfsresultaat ruim 14 procent lager uitkomt dan in 2002. Omdat begin dit jaar nog een aan 2002 gelijkblijvend resultaat van 87,6 miljoen euro ten doel was gesteld, straften beleggers op de Amsterdamse beurs direct na de bekendmaking van de halfjaarcijfers het aandeel meteen af.

‘Heijmans heeft een turbulent eerste halfjaar achter de rug’, constateerde de nieuwe topman Guus Hoefsloot in zijn toelichting op de cijfers. ‘Gewijzigde economische omstandigheden, politieke instabiliteit en reorganisaties zetten het resultaat in vooral commercieel vastgoed, reguliere infrastructuur en toelevering onder druk’, aldus de bestuursvoorzitter.

Heijmans moest een toevoeging van 9 miljoen euro doen aan de voorziening voor onverkochte kantoren. Terwijl Heijmans de regel heeft dat er pas met de bouw van kantoren wordt begonnen als deze voor honderd procent zijn verkocht of verhuurd.

Zo erg viel de kantorenmarkt dus tegen. Bij de presentatie van de halfjaarcijfers sprak Hoefsloot de verwachting uit om voor de tweede helft van 2003 niet weer voorzieningen te hoeven treffen voor de kantorenmarkt.

‘Wij kunnen de komende anderhalf tot twee jaar vooruit.’ Ook reorganisatiekosten deden het resultaat geen goed. Heijmans saneerde in de staalbouw- en de infrastructuuractiviteiten en dat kostte 11 miljoen euro. Bij het laatste onderdeel verdwenen 213 banen.

Geen verdere reorganisatie
In de woningbouw verliep het voor Heijmans wel naar tevredenheid. Evenals concurrent Volker Wessels Stevin lukte het om naar het goedkopere segment op te schuiven.

In de eerste helft van 2003 verkocht Heijmans autonoom bijna twintig procent meer woningen dan in de vergelijkbare periode in 2002. En dat in een dalende woningmarkt.

De vorig jaar overgenomen ontwikkelaar Proper Stok zit vooral in binnenstedelijke gebieden waar de nadruk op het momenteel moeilijke hogere segment ligt. De verkopen door Proper Stok bleven dan ook achter bij de verwachtingen.

‘De acquisitie had in de eerste helft te maken met vertraagde verkopen en uitstel van projecten en kon dus nog niet de bijdrage brengen die van de onderneming wordt verwacht’, aldus Hoefsloot.

‘Er is sprake van een verschuiving in tijd van de bedrijfsopbrengsten en resultaten. Het winnen van diverse prijsvragen door Proper Stok sterkt ons in het vertrouwen dat verwachtingen op een later tijdstip worden waargemaakt.’

Het bedrijf noemt recent verkregen projecten als Heemtuin IJsselmonde (59 woningen), Houtrust Den Haag (120 appartementen), Carré Snel en Polanen Woerden (60 woningen), Nieuwland Schiedam (500 woningen) en Nieuwe Uitleg Loenen aan de Vecht (78 woningen).

De infrastructuurtak van Heijmans heeft momenteel te maken met een ware prijzenoorlog. Een structurele verandering in een marktsegment waar het bedrijf twaalf procent van de markt in handen heeft, lijkt voor Hoefsloot dan ook onvermijdelijk.

Analisten leiden uit die woorden een koude sanering in de sector af. ‘Wij hebben momenteel geen plannen tot verdere reorganisatie binnen deze divisie maar kunnen deze voor de toekomst ook niet uitsluiten’, aldus de topman.

Overall gezien blijven de marges in de bouw voorlopig onder druk. Bouwers hebben de wind flink tegen. De grote infrastructurele projecten zoals de HSL en de Betuwe-route bieden nog enig soelaas, maar voor hoe lang nog?

En dan is er nog altijd de onzekerheid over de boetes die de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) gaat uitdelen in de bouwfraudezaak. Geen van de beursgenoteerde bouwers heeft hiervoor een voorziening opgenomen.

Ook Heijmans niet. Behalve de acquisitie van Proper Stok, werden meerdere acquisities in het eerste halfjaar van 2003 meegeconsolideerd: Van Herk in Nieuwerkerk aan den IJssel (infrastructuur), Van Kleef in Vught (ook infrastructuur), Moeskops in Beringen (België), Franki Grundbau in Hannover en Himmos in Antwerpen.

In januari werden de acquisities van Leadbitter in Engeland en Stork Infratechniek in Son afgerond. De acquisitie van Reukers Beheer in Groenlo viel voor het samenstellen van de cijfers over het eerste halfjaar net buiten de boot.

De acquisitie Leadbitter in Engeland ontwikkelde zich volgens Heijmans conform de verwachtingen. Ondanks de tegenvallende resultaten van Proper Stok, droegen de overgenomen ondernemingen maar liefst 155 miljoen bij aan de bedrijfsopbrengsten.

Zij hadden een beperkt positief operationeel resultaat. De omzet steeg in het eerste halfjaar met 8,8 procent tot 1,16 miljard euro. Deze stijging is volledig op het conto van acquisities te schrijven.

De autonome omzetgroei daalde juist met 6 procent, waar analisten van SNS Securities uitgingen van een daling van 3 procent. Die daling is trouwens niet verwonderlijk, temidden van cijfers van BAM Groep en Ballast Nedam (beide min 7 procent).

Stormachtig decor
De acquisities vormden een welkome bijdrage. Reden voor Heijmans om ook het middel van overnames te blijven hanteren, zeker daar waar zich mogelijkheden voordoen om op te schuiven in de waardeketen.

Maar gezien de kasstroom- en schuldontwikkeling zal op acquisities nu enigszins de rem worden gezet. Regel bij Heijmans is dat acquisities, ook als ze gefinancierd worden met eigen vermogen, direct bijdragen aan de winst per aandeel.

Leidende beginselen bij het acquisitiebeleid zijn verdergaande voorwaartse integratie (plan- en projectontwikkeling) en bevordering van samenhang tussen bestaande activiteiten binnen de groep.

Het lijkt een nieuw, stormachtig decor waarin Heijmans speelt. Hoefsloot grijpt het aan voor een periode van bezinning, zoals hij bij de presentatie van de jaarcijfers aangaf. ‘Als topsporter moet je zorgen dat je in conditie blijft.

Je moet niet stilzitten, maar nadenken en werken aan je gezondheid.’ Hij kondigde dan ook aan de komende tijd strenger op de winstmarges en de cashflow te letten en de strategie van groei door middel van acquisities niet los te laten, maar toch te evalueren.

‘Bij acquisities zal een grotere mate van selectiviteit worden toegepast.’ Daarbij wil hij het belang van activiteiten met toegevoegde waarde zoals ontwikkeling en beheer verder opvoeren. Grote acquisities lijken voorlopig in elk geval uitgesloten.

Door de lage beurswaardering is het aantrekken van eigen vermogen steeds moeilijker. Met 29,2 procent ligt de solvabiliteit aan de ondergrens. Ter vergelijking: in 2002 lag de solvabiliteit nog op 32,8 procent.

Misschien dat Heijmans vaker in de armen van externe financiers zal vallen om toch via overnames verdere groei te realiseren. Het is niet ondenkbaar.