Meer dynamiek tussen bedrijven en onderwijs nodig voor sterke topsectoren

De commissie ‘Publiek-private samenwerking in het beroepsonderwijs’ presenteerde gisteren haar advies aan minister Jet Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op de General Assembly’ van de ruim 40 Centres of expertise en Centra voor innovatief vakmanschap. De commissie roept op tot actie en stelt voor dat verantwoordelijke partijen samen belemmeringen voor innovatief samenwerking wegnemen. Daarnaast zullen zogenoemde ‘aanjaagduo’s’ bestaande uit Ceo’s uit bedrijfsleven en collegevoorzitters van onderwijsinstellingen moeten toezien op vlotte implementatie van de adviezen.

Minister Bussemaker vroeg begin dit jaar de commissie bestaande uit Ab van der Touw (voorzitter en CEO Siemens Nederland), Karel van Rosmalen (collegevoorzitter Zuyd Hogeschool) en Antoine Wintels (collegevoorzitter Summa College) wat er nodig is om de publiek-private samenwerking in het beroepsonderwijs via de Centres of expertise en de Centra voor innovatief vakmanschap tot een succes te maken.

Koudwatervrees
De commissie Van der Touw stelt dat er veel pionierswerk is verzet de afgelopen jaren en dat de goede koers is ingezet. Nieuwe en innovatieve samenwerkingsvormen die zijn ontstaan lopen echter tegen een aantal vragen en belemmeringen aan. De commissie constateert daarnaast bij onderwijspartijen angst voor wet- en regelgeving om nieuwe paden in te slaan en terughoudendheid bij bedrijven om concrete afspraken te maken. Om deze koudwatervrees weg te nemen doet de commissie het voorstel om een ontwikkelforum te creëren waarbinnen instellingen, bedrijfsleven, onderwijsinspectie, belastingdienst en de ministeries van OCW en EZ deelnemen om Centra duidelijkheid te bieden over wet- en regelgeving.

Twee wettelijke obstakels kan de overheid concreet opruimen, volgens de commissie. Het vestigingsplaatsbeginsel moet versoepeld worden. Deze leidt ertoe dat studenten geen les kunnen krijgen op die locaties waar de Centra gevestigd zijn en waar zij juist kunnen studeren met de nieuwste technologie. Daarnaast zorgt het verschil in BTW-regime tussen bedrijven en onderwijsinstellingen in een aantal gevallen voor een kostenverhoging van 21% die de samenwerking belemmert. De commissie roept het Kabinet op hierover te spreken.

Naast het wegnemen van de vermeende en reële obstakels kunnen de Centra zich sneller ontwikkelen door meer bij elkaar te kijken wat goed werkt. Een adequaat kennisuitwisselingsprogramma wordt opgezet waarin evidence based wordt gewerkt aan verbeteringen.

Aanjaagduo’s
Om de gestelde doelen ook echt te halen worden zogenaamde ‘aanjaagduo’s’ geformeerd van topmensen uit het bedrijfsleven en van colleges van bestuur van de onderwijsinstellingen. Inmiddels hebben de volgende duo’s toegezegd:

– Janus Smalbraak (PON Holding), Cees Boele (Hogeschool Arnhem Nijmegen) en Antoinette Knoet (ROC Ter Aa) begeleiden het Automotive Centre of expertise.
– Atzo Nicolaï (DSM) en Karel van Rosmalen (Zuyd Hogeschool) begeleiden Chemelot Innovation and Learning Labs.
– Gerard van Harten (DOW Chemical ) en Paul Rupp (Avans) begeleiden het Centre of expertise Biobased.
– Dennis Schipper (Demcon) en Wim Boomkamp (Saxion) begeleiden het Centre of expertise High Tech Systems en Materialen.
– Gert Jan Lankhorst (Gasterra) en Rob Schuur (Noorderpoort) begeleiden het Cenrum voor innovatief vakmanschap Energie.

Investeringen
De komende jaren wordt in de centra in totaal 225 miljoen euro geïnvesteerd door onderwijsinstellingen, bedrijfsleven, rijksoverheid, regionale en lokale overheden. In het recent afgesloten Techniekpact tussen overheid, sociale partners en tal van maatschappelijke organisaties wordt nogmaals sterk ingezet op deze Centres. Voor het mbo richten Rijk en regio een investeringsfonds op met een beoogde omvang van 200 miljoen euro. Met dit bedrag wordt nog eens 100 miljoen aan private investeringen uitgelokt tot 2017.

Het doel van de samenwerkingsverbanden is om meer en beter(e) (techniek)studenten op te leiden, toegepast onderzoek voor het bedrijfsleven te stimuleren, valorisatie van kennis te bevorderen, meer start-ups te initiëren, en onderwijs naadloos op de vraag van het bedrijfsleven aan te laten sluiten. Nadat de eerste zeven Centra in het beroepsonderwijs zijn gestart in 2011 besloot het Kabinet om het aantal Centra uit te breiden met zeventien nieuwe Centres of expertise (hbo) en tien nieuwe Centra voor innovatief vakmanschap (mbo).

Bron: Platform Bèta Techniek