Lichte groei in meeste sectoren

De horeca profiteert wel van meer buitenlandse gasten. Het onderwijs groeit door extra investeringen. De zorgsector laat door een focus op kostenbeheersing voor het eerst sinds decennia een volumekrimp zien. Dit staat in het kwartaalbericht sectoren van het ING Economisch Bureau.

Industrie trekt de kar
De industriële productie is in het 4e kwartaal van 2013 duidelijk aangetrokken. De verplichtstelling van de Euro-VI motor voor vrachtwagens heeft voor een tijdelijke impuls gezorgd binnen de transportmiddelenindustrie. De machinebouw liet flinke groeicijfers zien door een aantrekkende vraag uit het buitenland. Binnenlands was er ook sprake van licht aantrekkende investeringen, mogelijk door de tijdelijke fiscale stimulering waarbij ondernemers tot eind 2013 de helft van nieuwe bedrijfsinvesteringen konden afschrijven en van de belasting konden aftrekken.

De hoge vertrouwenscijfers (NEVI-index), behorende tot de hoogste binnen Europa, geven ook voor 2014 goede moed voor de Nederlandse industrie. In de transport zit vooral het internationale vervoer weer in de lift. Zo is de goederenoverslag op Schiphol eind 2013 in een versnelling gekomen. Door de zwakke binnenlandse vraag zal het wegtransport in 2014 nog nauwelijks verbeteren. De stabiel groeiende agrarische sector krijgt in 2014 met lagere afzetprijzen te maken doordat bij meerdere deelsectoren de vraag in de afzetgebieden minder hard groeit en het productieaanbod wereldwijd is gestegen.

Lichte volumedaling in detailhandel
In de detailhandel leed vooral de non-food in 2013 flinke omzetverliezen. Voor 2014 zijn de verwachtingen minder negatief maar van een herstel is nog geen sprake. Het consumentenvertrouwen is al flink verbetert maar de koopbereidheid staat nog fors in de min en de werkloosheid neemt nog toe. De horeca heeft voor 2014 een kleine plus in het vooruitzicht. Deze groei wordt gedragen door de hotelsector. In 2013 liep het aantal buitenlandse toeristen op tot een recordniveau en steeg ook het aantal overnachtingen van Nederlanders in eigen land.

Nog geen herstel in zakelijke dienstverlening
De zakelijke dienstverlening is hoofdzakelijk binnenlands georiënteerd en profiteert alleen met vertraging van het exportgeleide herstel. De lichte groei in de uitzendbranche van de laatste maanden van 2013 zet verder door in 2014. Van een sterke toename is door het uitblijven van herstel op de arbeidsmarkt echter geen sprake. In de bouw daalt de productie al enkele kwartalen niet meer. Het is vooral de transformatie, renovatie en verduurzaming van bestaande gebouwen die zorgt voor een bodem van het bouwvolume. Nieuwbouw staat nog wel steeds onder druk. Een aantrekkende woningmarkt kan de nieuwbouw op termijn een impuls geven.

Onderwijs groeit, publieke sector krimpt
Overheden hebben de inkoop van producten en diensten sterk teruggeschroefd en ook het eigen personeelsbestand sinds 2010 met ruim 6% laten krimpen. Het is voor het eerst in 45 jaar dat de krimp van de overheid langer dan een jaar aanhoudt. De overheid steekt wel structureel meer geld in het onderwijs. Daarmee komt zij tegemoet aan de groeiende uitdagingen waar scholen voor staan, onder meer vanwege ontgroening, vergrijzing en hogere eisen vanuit overheid en ouders. De zorg verandert snel: opsplitsing van de AWBZ, een grotere rol voor gemeenten en de eerste lijn en zowel spreiding als concentratie van verschillende soorten ziekenhuiszorg. Door de focus op kostenbeheersing ontwikkelt de zorg zich in 2014 van een groei- naar een krimpmarkt.