Leningen in Turkije steeds duurder door rentebeleid

Leningen in Turkije stijgen ondanks de renteverlagingen in het land. Sinds de Turkse centrale bank in september de rente begon te verlagen, is het rendement op tienjarige staatsobligaties met meer dan 7 procentpunten gestegen, tot een recordhoogte van 24,9 procent op woensdag.

De Turkse overheid zal dus meer rente moeten gaan betalen bij de uitgifte van nieuwe staatsleningen. Ook geldt het rentetarief op staatsleningen als een soort basistarief voor hypotheken en kredieten.

Het onconventionele economische beleid van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan om de hoge inflatie te bestrijden door de rentetarieven te verlagen lijkt daarmee averechts te werken.

Dit is niet alleen slecht nieuws voor Turkije, maar ook voor Europa, inclusief Nederland. Turkije is een prominente handelspartner van de EU, ondanks de politieke geschillen. In 2020 importeerde Nederland bijna 3,8 miljard euro aan goederen uit Turkije. De export naar Turkije bedroeg dat jaar bijna 5,7 miljard euro.

De hogere prijzen van leningen komen omdat beleggers zich zorgen maken dat het monetaire beleid veel te ruim zal blijven om de inflatie, die het hoogste punt in tien jaar nadert, in bedwang te houden. Door geldontwaarding zal de waarde van hun bezit in lokale valuta verminderen.

De snelle stijging van de leenkosten onderstreept de uitdagingen waarmee Erdogan wordt geconfronteerd bij het in praktijk brengen van zijn omstreden rentebeleid. Hij is van mening dat hogere rentes juist zorgen voor hogere prijzen en gaat daarmee in tegen de gangbare economische theorieën. Onder druk van Erdogan heeft de centrale bank de rente in de afgelopen vier maanden flink verlaagd.

Doordat de inflatie in Turkije al meer dan 21 procent bedraagt, eisen huishoudens hogere tarieven op hun spaarrekeningen en prijzen beleggers een hogere risicopremie in.

“Turkije heeft het gebruik van zijn rentewapen opgegeven en de centrale bank heeft de controle over de inflatie verloren”, zei Ogeday Topcular, een geldmanager bij RAM Capital. De stijging van de leenkosten op de markt is volgens hem een “natuurlijk resultaat” van het beleid.

De Turkse lira verloor dit kwartaal bijna een derde aan waarde, omdat Turken massaal dollars gingen kopen om hun spaargeld te beschermen. Om de val van de lira te stoppen werd eerder deze maand een nieuw programma ingevoerd dat de spaargelden van Turkse burgers moet beschermen tegen de koersschommelingen van de eigen munt.

Met de ingreep wil Erdogan voorkomen dat Turken hun spaarcenten massaal in dollars omzetten waardoor de koers van de lira verder zou kelderen.

De lira werd na de interventie van Erdogan vorige week ruim 50 procent meer waard. Maar hoewel de maatregelen wat respijt hebben geboden voor de koers van de lira, is er tot nu toe weinig bewijs dat ze de leenkosten verminderen.