In control of in business? Kenaad Tewarie, Frits Vervoort en Doede Vierstra in discussie.

Het spanningsveld tussen oog voor de business hebben, commerciële kansen pakken en verstandig met de financiën omgaan, was deze keer hét centrale thema. In de discussies daarover werd al gauw duidelijk dat de CFO in een natuurlijk geboren spagaat verkeert die eigenlijk de spil vormt van zijn beroep. Aan de ene kant de business waar hij gevoel voor moet hebben, zodanig dat hij de commerciele kansen niet om zeep helpt. Hij moet in de Raad van Bestuur mede-entrepeneurschap laten zien. Echter, dat mag – aan de andere kant – niet ten koste gaan van de control, de financiele sturing.

Groei moet in de hand worden gehouden, was dan ook de boodschap van bijvoorbeeld Henk van Dalen, CFO van DSM, en Lex Broekhuizen, CFO van het snel opkomende energieconcern Oxxio. Daarvoor moeten systemen, financiële structuren en mensen hun vaste plaats krijgen in de organisatie. ‘Dan komt de control als vanzelf’, voegde Jan Hommen (ex-CFO van Philips) daar later aan toe.

Aaneenschakeling
In de middag schetste CFO Floris Waller in de grote zaal van het NH Hotel Leeuwenhorst de ontstaansgeschiedenis van Buhrman: een aaneenschakeling van fusies en overnames. In totaal schatte hij het aantal deals dat leidde tot het concern op 450 tot 500. Eén van de meest in het oog springend was de poging om Samas op te slokken. Uiteindelijk werd alleen de afdeling kantoorbenodigdheden gekocht, mede doordat het management van Samas niets zag in een totale overname. ‘Het werd wel de eerste vijandige overname in Nederland genoemd’, aldus Waller terugblikkend.

Daar voegde hij meteen aan toe dat dat niet het meest ideale klimaat is om een deal te doen. It takes two to tango. ‘Je hebt twee partijen nodig om aan tafel te kunnen gaan zitten. Die moeten allebei een strategisch belang hebben en elkaar ook nog kunnen vinden in de prijs. Geen gemakkelijke opgave.’

Als eenmaal een acquisitie gedaan is, moet er weinig ruimte worden gelaten voor onduidelijkheid, vindt Waller. ‘Meteen paard en man noemen, meteen de belangrijke banen verdelen. Mensen verwachten verandering. Dan kun je maar het beste meteen ingrijpen. Ik geloof niet in een overname die je vervolgens maar een tijd aan zijn lot overlaat.’ Roelof Hendriks, CFO van CSM, was het daar niet mee eens. ‘Wij hebben onlangs een partij overgenomen die zijn zaakjes goed op orde had. Maar wij waren nog niet zover. Je kunt niet een slecht bedrijf met een goed bedrijf integreren. Daar komt een slecht geintegreerde onderneming uit voort. Je moet beiden je feiten goed op orde hebben.’

Blij met SoX
Door naar corporate governance. ‘Allemaal blij met SoX en Tabaksblat?’ legde moderator Peter van Zadelhof de zaal voor. Nee, niet echt, maar dat lieten de aanwezigen in de zaal nauwelijks blijken. In tegenstelling tot het CFO-panel op het podium. ‘Mijn eigen moraliteit is leidend. Om het juiste te doen heb ik een code als Tabaksblat niet nodig’, gooide Kenaad Tewarie de knuppel in het hoenderhok. Frits Vervoort, CFO van Vedior, had een inhoudelijk bezwaar. ‘In de code ontbreekt een guidance, een gids, voor het management om te kunnen zeggen dat je in control bent.’ Dat is precies waar de schoen wringt, aldus CFO Doede Vierstra van Wessanen. ‘Kun je zeggen dat je altijd honderd procent in control bent? Dat je al je medewerkers altijd in de hand hebt? Daar kan ik simpelweg niet voor de tekenen.’

Wat zijn in control-statements bij de jaarrekeningen nog waard, was de vraag die omhoog borrelde en waar geen eensluidend antwoord op kwam. Laurus-topman Tewarie vond evenwel dat Nederland in corporate governance was doorgeschoten. ‘Met Tabaksblat willen we het braafste jongetje van de klas zijn. Waar SoX meer financieel technisch van aard is, trekken wij het breder. Te breed naar mijn oordeel. We creeren een schijnzekerheid voor aandeelhouders.’ Ex-staatssecretaris Vermeend had meegeluisterd. ‘Ik denk dat Tabaksblat redelijk wordt nageleefd. Waar deze niet kan worden gevolgd, wordt goed uitgelegd waarom dat niet gebeurt.’

Rapportcijfers
Moderator Van Zadelhof liet daarop de zaal een lijst van de Vereniging van Effectenbezitters zien. Daarop rapportcijfers voor corporate goverance. Wessanen: 4,0. Laurus: 5,4. Vedior: 2,7. Philips: 5,4. De CFO’s vonden dat de VEB de onvoldoendes te makkelijk had uitgeschreven. ‘Als je een in control-statement niet hebt getekend, dan beland je meteen al in een onvoldoende’, aldus Vierstra van Wessanen. Geconfronteerd met het cijfer van Philips, bleef Jan Hommen nuchter. Hij kreeg er de lachers mee op zijn hand. De gepensioneerde Philips-CFO: ‘Daar ligt een schone taak voor mijn opvolger!’