Hoeveel balboa’s kost een kip? (over exotische valuta’s)

De afgelopen tijd is het financiële wereldnieuws gedomineerd door een keiharde opmars van de dollar. De Europese Centrale Bank is deze maand begonnen met haar opkoopprogramma van staatsobligaties van in totaal 60 miljard euro per maand. De nieuwe monetaire impuls moet de groei stimuleren. En dat is hard nodig. 

De verhouding tussen de Amerikaanse dollar en de euro ligt onder een dagelijks vergrootglas van de financiële wereld. Maar hoe zit dat met wat wij noemen ‘exotische valuta’s? Valuta’s waar sommigen van u wellicht nog nooit van gehoord hebben? 

De valutamarkt is traditioneel gezien verdeeld in ‘grote’, ‘kleine’ en exotische valuta’s. Grote valuta’s zoals de Amerikaanse dollar, de euro, de yen en het Britse pond worden het meest verhandeld. Kleine valuta’s zoals de Canadese dollar en de Nieuw-Zeelandse dollar, worden minder verhandeld, maar zijn toch vrij stabiel. 

De valuta’s waarin het minst wordt gehandeld, worden exotische valuta’s (in het Engels vaak emerging market currencies of exotics) genoemd. Door gebrek aan vraag en aanbod zijn ze relatief illiquide. Een exotische valuta hoeft niet een zwakke of ondergewaardeerde valuta te zijn, maar vaak gaat het om valuta’s uit opkomende landen en landen met weinig internationale handel. Import, export, directe investeringen en speculatie zijn de redenen om toch gebruik te maken van deze relatief onbekende munten. Voor wie ervaring heeft of zich goed laat adviseren, biedt de aanzienlijke spread en carry van deze valuta’s zeker mogelijkheden.

Natuurlijk zijn er tussen landen grote macro-economische verschillen met betrekking tot de inkomsten- en uitgavenstromen, de internationale handel en de politieke situatie. Toch zijn er bepaalde factoren die een grote invloed hebben op de koersontwikkeling van veel exotische valuta’s.

In december gingen door de drastische daling van de olieprijs veel valuta’s van olie-exporterende landen onderuit. Veel daarvan waren exotische valuta’s zoals de Nigeriaanse naira (NGN), de Braziliaanse real (BRL) en de Mexicaanse peso (MXN) en zelfs de Australische dollar (AUD). Exotische valuta’s van olie-exporteurs in het Midden-Oosten konden tot nu toe een devaluatie vermijden, aangezien zij aan de dollar waren gekoppeld.

Een andere belangrijke factor die momenteel de koers van exotische valuta’s beïnvloedt, is de Amerikaanse rente. We verwachten dat een verhoging van de Amerikaanse rentevoet invloed zal hebben op het portfolio van investeerders in opkomende markten. De gevolgen per land verschillen en bepaalde opkomende landen zijn hiervoor gevoeliger dan andere. Dit wordt bepaald door de volgende vier factoren:

i) Een groot en permanent tekort op de lopende rekening. Deze maatstaf van de netto financieringsbehoefte van een land geeft aan in welke mate de financiële stabiliteit afhankelijk is van de gunst van buitenlandse investeerders.

ii) De afhankelijkheid van wispelturige investeerders. Een land waarvan de kapitaalrekening afhankelijk is van buitenlandse beleggingen in beursgenoteerde aandelen en obligaties, is veel kwetsbaarder dan een land dat afhankelijk is van buitenlandse directe investeringen omdat deze op lange termijn stabieler zijn. Bij de meeste echte investeringsprojecten zijn er voortdurend uitgaven, terwijl voorkeuren met betrekking tot een beleggingsportfolio snel kunnen veranderen.

iii) De omvang van de buitenlandse valutareserves. Deze bepalen in welke mate een land in staat is om de nationale valuta te steunen door het verkopen van valutareserves.

iv) De stabiliteit van het bankwezen. Landen waar banken over weinig kapitaal beschikken of een balans hebben die gevoelig is voor een valutadepreciatie, zijn minder stabiel.

 

De bovenstaande criteria zijn makkelijker te begrijpen met behulp van een voorbeeld. De Zuid-Koreaanse Won (KRW) scoort hierop relatief goed. Zuid-Korea heeft een structureel overschot op de handelsbalans dat de laatste tijd is opgelopen naar 5,8% van het bbp. Ook beschikt het land over aanzienlijke valutareserves ter waarde van negen keer de jaarlijkse import. Het bankwezen is stabiel en niet afhankelijk van buitenlandse investeerders. Daarom verwacht ik op basis van de bovenstaande criteria dat de KRW dit jaar een van de best presterende exotische valuta’s zal zijn. De Zuid-Koreaanse centrale bank is het hiermee eens en heeft aangegeven de monetaire verruiming stop te zetten terwijl de rente met 2% zijn dieptepunt heeft bereikt.

In exotische valuta’s wordt het minst gehandeld en deze brengen daarom een groter risico en hogere kosten met zich mee. Toch zijn exotische valuta’s populair bij bepaalde speculanten die, mits ze de risico’s goed inschatten, veel winst kunnen maken. Koersfluctuaties van exotische valuta’s zijn moeilijk te voorspellen. Zelfs organisaties die ervaring hebben met één of twee exotische valuta’s, komen vaak voor verrassingen te staan. Politieke onrust, economische crises en natuurrampen kunnen de waarde van een valuta drastisch beïnvloeden.

Een mooi voorbeeld uit onze praktijk was een internationale dienstverlener in duurzame energie die een groot contract voor duurzame energievoorziening in Thailand binnenhaalde. Hij werd betaald in de Thaise baht (THB) die vanwege politieke spanningen en rellen in Thailand bijzonder volatiel was. Aangezien hun belangrijkste leveranciers zich in de VS bevonden, hadden zowel schommelingen van de THB als de dollar (USD) grote gevolgen voor het bedrijf.

 

Omdat er veel vraag naar en aanbod van valuta’s van de grote economieën is, zijn deze relatief liquide. Exotische valuta’s zijn door een beperkte vraag en weinig marktdiepte relatief illiquide. Traditionele banken zijn geneigd om hiervoor een grotere marge in de koers te verrekenen.

Het geld moet worden verstuurd, maar de transactie moet wel winstgevend blijven. Grote koersschommelingen en liquiditeitsproblemen zijn voor mkb’s die zaken doen in opkomende markten een bekend probleem. Enkele ondernemingen doen in deze landen desondanks succesvol zaken. Welke oplossingen hebben zij gevonden?

Hun succes is gebaseerd op de samenwerking met een gespecialiseerde partner met uitgebreide kennis van de valutamarkten in kwestie. Er zijn specialisten die meer dan 100 valuta’s aanbieden waaronder een flink aantal exotische. Omdat zij in grotere volumes handelen en over een netwerk van lokale banken beschikken, kunnen de kosten hier aanmerkelijk lager liggen. Ook kunnen zij transacties in exotische valuta’s hedgen waardoor de uiteenlopende risico’s van volatiele markten worden gereduceerd. Importeurs die de koers van een exotische valuta vastleggen in een valutatermijncontract en in die valuta betalen, kunnen ook een betere prijs onderhandelen bij hun leveranciers.

Wanneer een buitenlandse leverancier zich realiseert dat de waarde van de betalingen van zijn buitenlandse klanten wordt beïnvloed door de volatiliteit van zijn eigen valuta, verhoogt hij vaak zijn prijzen om zijn winstmarges te beschermen. Dit kan een eigen vorm van hedging zijn waardoor hij zeker weet dat hij ook bij een slechte wisselkoers een eerlijke prijs ontvangt voor zijn producten.

Het gevolg is dat zijn buitenlandse klanten voor dezelfde producten meer betalen. Als de importeur zelf een valutatermijncontract afsluit, kan hij de lokale valuta tegen een vastgelegde koers inkopen. Nu het wisselkoersrisico voor de leverancier wegvalt, kan de importeur een betere prijs bedingen.

Deze populaire hedging-strategie vermindert het valutarisico door het inschakelen van een valutaspecialist die het valutatermijncontract afsluit. De leverancier krijgt een eerlijke prijs in zijn eigen valuta en de klant betaalt geen marge om de leverancier te beschermen tegen een nadelige koers.

Ik ken ook het voorbeeld van een keten van kledingzaken die samenwerkte met meerdere fabrikanten in China die ze altijd in Amerikaanse dollars betaalden. Nu ze de Chinese leveranciers in renminbi betalen, hoeven deze geen dollars meer om te wisselen en lopen ze dus geen wisselkoersrisico meer. Het koersrisico dat nu alleen bij de inkoper lag, kan met een termijncontract relatief goedkoop worden afgedekt. De leverancier kon een gemiddelde korting van 6% op alle orders bedingen, wat hen honderdduizenden euro’s scheelde.

Niet alle valuta-aanbieders volgen de ontwikkelingen in opkomende markten. Omdat er relatief weinig wordt gehandeld in deze valuta’s, investeren maar weinig valuta-aanbieders de nodige tijd en de middelen in het volgen van ontwikkelingen in opkomende landen. Om een dergelijke investering rendabel te maken, moet een aanbieder die dat wel doet zich specialiseren in valutatransacties (naar opkomende landen). Wij publiceren als valutaspecialist regelmatig speciale rapporten over de macro-economische ontwikkelingen in de belangrijkste opkomende landen met een voorspelling van de valutakoers voor de komende vier kwartalen.

Soms zijn er restricties op termijntransacties in bepaalde valuta’s of verplichtingen met betrekking tot het aanhouden van rekeningen in een land. Deze zijn vaak ingesteld door de centrale bank om ongewenste speculatie met de valuta tegen te gaan. De daarvoor ontwikkelde oplossing wordt een ‘non-deliverable forward’ genoemd.

In tegenstelling tot bij een valutatermijncontract, ontvangt de cliënt op de vervaldag niet de betreffende valuta, maar het positieve of negatieve verschil in waarde van de deviezen gebaseerd op het verschil tussen de vastgelegde NDF-koers en de koers op de vervaldag. Wanneer de toekomstige transactie wordt uitgevoerd, wordt de gerealiseerde winst of het gerealiseerde verlies gecompenseerd door het resultaat van de NDF-transactie.

Tot slot: 5 Zaken om rekening mee te houden bij exotische valuta’s

 

Betalen in de lokale valuta kan aantrekkelijk zijn, omdat leveranciers dan geen koersrisico meer lopen. De meeste leveranciers zijn bereid korting te geven aan klanten die in de lokale valuta betalen. Voor bijvoorbeeld goede doelen met projecten in het buitenland, betekent dit dat deze zeker zijn van hun budget en geen geld verliezen door lokale wisselkosten. Wel is een goed beheer van de hierdoor ontstane valutarisico’s belangrijk.

 

Stem in-en uitgaande valutastromen op elkaar af. Als uw onderneming bijvoorbeeld zowel klanten als leveranciers heeft die een bepaalde valuta gebruiken, is het zinvol om de deviezen op een vreemde-valutarekening aan te houden als ze binnen korte tijd weer nodig zijn. Omdat een aantal exotische valuta’s is gekoppeld aan bijvoorbeeld de dollar, is het aanhouden van Hong Kong dollars voor een betaling in dollars ook een natuurlijke hedge. Maar dit is alleen praktisch voor de korte termijn, omdat het tijdelijk beslag legt op kapitaal.

Koersrisico’s bij toekomstige betalingen en ontvangsten in een exotische valuta kunnen vanwege de vaak volatiele valuta’s groot zijn. Een valutatermijncontract is vaak de goedkoopste manier om een ongewenst koersrisico te reduceren. Soms zijn er restricties op termijntransacties in bepaalde valuta’s of verplichtingen met betrekking tot het aanhouden van rekeningen in een land. Bij valutarisico’s in exotische valuta’s is een zogenaamde ‘non-deliverable forward’ vaak een oplossing. Ook NDF’s zijn niet voor alle exotische valuta’s beschikbaar. Vraag uw valutaspecialist naar de beschikbaarheid hiervan.

Bedrijven met valutarisico’s moeten zich realiseren dat er kosten zijn verbonden aan het afdekken hiervan. Deze zijn groter naarmate een valuta sterker schommelt. Risico’s op veel exotische valuta’s zijn tegen geringe kosten af te dekken. Voor de overige kan worden nagegaan in hoeverre het risico voor een bepaald budget kan worden teruggebracht. Ook kan er prioriteit worden gegeven aan bepaalde valuta’s die grotere gevolgen hebben voor de kostenstructuur van de onderneming en kan er onderscheid worden gemaakt tussen korte en lange termijn.

Het is belangrijk dat u zich laat adviseren door een specialist die het verleden en de huidige macro-economische situatie van het betreffende land goed kent. Deze helpt u het landenrisico en het valutarisico goed in te schatten. Ook bespreekt uw valutaspecialist de verschillende dekkingsopties met u, zodat u een strategie kiest die bij uw individuele behoeften aansluit. Verder is het vaak zo dat een valuta-aanbieder met beperkte kennis van een exotische valuta een grotere marge in de koers verrekent om eventuele onbekende risico’s af te dekken.