Hoe veranderen met exponentiele tech?

Door Bouko de Groot.

“Van oudsher zijn we gefocust op orde. Daar hebben we structuren voor gebouwd. Dat bouwwerk staat muurvast. Vandaag de dag leven we echter in een niet-lineaire wereld. Toch  proberen we die wereld op de oude, geordende, lineaire manier te controleren. Dat werkt niet meer,” stelt Walter Baets, op de recente Leadership in Finance Summit. Hij is emeritus hoogleraar Graduate Business School van de University of Cape Town. “Wil je buiten die lineaire orde stappen? Dan heb je exponentiële technologie nodig.”

Nieuwe wegen

Exponentiële technologie noemt hij de nieuwe tech, die alsmaar snellere en grotere verandering toelaat. Er kan ontzettend veel meer, maar of het mag en of we het willen? Dat is een spanningsveld, met ethiek en gewoonte. Baets benadrukt dat veranderingen nu zo snel gaan, dat de richting en het resultaat nauwelijks nog te voorspellen zijn. “Bedrijven die zeggen goed te zijn in innoveren, innoveren niet echt. Ze doen immers gewoon wat ze al jaren doen.” Een echte innovatie zou bijvoorbeeld zijn om criminalisering effectief te bestrijden. “Traceer financiële stromen, voor A.I. is zoiets echt een makkie! Maar de organisatie erachter, tja, die zit vol met ethische obstakels – zoals de privacywetgeving – en bureaucratie, die – regels zijn regels – alle overtreders wil aanpakken.” Dan wordt net zoveel aandacht besteed aan een kruimeldief, terwijl men eerst achter de grote bedragen aan moet gaan, “anders is het immers zonde van de tijd en het geld.”

Binnen de eigen organisatie gelden vergelijkbare problemen met de toepassing van exponentiële technologie. Maar Baets benadrukt dat men er toch mee aan de slag moet gaan, want wie nu stil staat, heeft straks echt een groot probleem. “Kijk naar jezelf,” adviseert hij. “Welke problemen en paradigma's herken je? Een paradigma is gewoon een gekleurde bril, aannames. Waar zit je vast in die aannames? Kun je er anders tegenaan kijken? Wil je de wereld anders zien? Onthoud dan dat die gekleurde bril een keuze is. Zet de bril af! Daarmee stel je je open voor het potentieel van technologieën.” Uiteraard blijft er die ethische dimensie, “gevaren waar je echt oog voor moet hebben,” waarschuwt hij.

Tech is geen doel, maar een tool

Verandering gaat hoe langer hoe sneller, veel sneller. “Exponentiële tech versnelt verandering: was je gewend om drie jaar te werken aan een innovatie? Nu is dat echt te lang!” Baets adviseert echter om niet zomaar aan verandering te beginnen. “Om te kunnen veranderen moet je zelf veranderen van lineair denken naar complex denken. Zit je met je organisatie niet in een soort netwerkvorm, een complexe vorm, dan gaat innovatie in je organisatie echt heel moeilijk worden, dat kost veel tijd en geld. Controleer dat dus eerst.”

“A.I., deep learning, enzovoort, die hebben dus alleen zin als je weet, als je beseft, dat het morgen allemaal anders kan zijn,” en je organisatie mee kan veranderen. Om dat succesvol te doen heb je ook een duidelijke visie nodig. En dat moet niet de tech zelf zijn: de tech moet slechts dienen als hulpmiddel om dat doel te bereiken. Pak A.I. dus niet op omdat het 'wel interessant' is, maar omdat je een duidelijk doel hebt en goed in beeld hoe A.I. je daarbij kan helpen. “Ga vooral niet mee met wat je buurman in die sector doet. Want niemand weet hoe nieuwe tech de organisatie gaat helpen, wat het gaat doen. Je moet daarom bereid zijn om al wandelend je pad neer te leggen, lerend terwijl je op weg bent naar je doel” zegt hij.

Baets heeft de exponentiële technologieën van vandaag op een rij gezet:

1. blockchain, “is een stuk software, we zijn nu bezig om te ontdekken wat we ermee kunnen doen”
2. robotica
3. VR & AR
4. big data, deep learning, A.I., “eigenlijk allemaal hetzelfde en heel belangrijk: Amazon, Facebook, Uber en Airbnb verdienen voornamelijk hier aan, maar begonnen alle vier heel anders”
5. internet of things, “ondervindt nog veel 5G geworstel”
6. nano-tech
7. natural language processing
8. semantic search
9. quantum computing

“Momenteel biedt vooral big data toegevoegde waarde, daar is het meeste behoefte aan. VR en robotics zijn echter ook hot. Die laatste drie zijn erg interessant, maar ook heel moeilijk. Als we dat eenmaal kunnen … dat gaat een enorme impact hebben, maar ik heb geen flauw idee wat dat zal zijn.”

Alle verhalen van de Leadership in Finance Summit 2019 voor u op een rij gezet.

(foto's Jasper Juinen)