Het kritisch bedrijfseconomisch geweten

fallback
Het vakgebied van de controller verandert. Een bredere scope en een kritische blik passen bij de nieuwe controller. Maar ook vakinhoudelijk is de hij sterk. Dirk Swagerman, hoogleraar controlling aan de Rijksuniversiteit Groningen vertelt over de nieuwe controller.

Wat zijn volgens u de drie belangrijkste eigenschappen van de ‘nieuwe controller’?

Ik denk dat de belangrijkste eigenschap van de controller is dat hij als een professional goed in het managementteam kan functioneren. De controller is en blijft het kritisch bedrijfseconomisch geweten van de organisatie, maar moet wel kans zien in een team die positie waar te maken. De wijze van functioneren van de controller in het managementteam is de kritieke succesfactor van zijn positie.

Ten tweede moet de controller in de toekomst beschikken over een goede dosis technische competentie. Het is niet alleen van belang dat de controller kennis heeft van allerlei concepten, maar dat hij ook precies weet waar het om gaat. Hij moet bijvoorbeeld weten en in de praktijk beheersen wat er onder IAS 39 wordt verstaan. Hij kan niet meer op de bedrijfseconomische deskundigheid van de accountant leunen als vraagbaak, nu staat hij er zelf voor.

Ten slotte gaat het om de mate van externe oriëntatie. De controller moet ‘een neus hebben’ voor relevante externe ontwikkelingen die van invloed kunnen zijn op de financieel-economische huishouding van de organisatie. Is hij zich er bijvoorbeeld van bewust dat het nieuwe zorgstelsel grote gevolgen kan hebben voor zijn administratie? Wat is de relevantie van IFRS voor pensioenen? Het gaat niet alleen om uit de krant te constateren dat een en ander gaat veranderen, maar ook om aan te geven wat de gevolgen zijn op operationeel niveau.

Er wordt vaak gesproken over de controller als spin in het web. Dat klinkt mooi, maar verliest hij zo zijn focus niet?

De controller wordt inderdaad vaak vergeleken met ‘de spin IN het web’. Dit is het beeld dat alle draden bij hem samenkomen. Langzamerhand wordt dat beeld wat genuanceerd. Er kan beter worden gesproken van de controller als ‘spin OP het web’. Dat geeft beter weer waar het om gaat. Alle draden komen niet bij de controller bij elkaar. Hij is niet de ultieme manager. Hij coördineert, overlegt, oefent zijn invloed uit.

Het lijkt erop dat de helikopterview niet meer is voorhouden aan de CFO, maar ook hoort bij de controller. Verwacht u dat deze trend zich zal doorzetten?

De financiële aspecten worden niet minder belangrijk. Het tegendeel is eerder waar. De controller is en blijft het bedrijfseconomisch geweten van de organisatie. De controller en de CFO vormen in wezen een twee-eenheid. Beiden zijn bezig met de financieel-economische bestudering van de organisatie. De CFO meer op het bestuurlijk vlak, bijvoorbeeld in de Audit Committee en de controller op het operationeel niveau.

Gerelateerde artikelen