Het due diligence onderzoek, wat houdt het eigenlijk in?

Een due diligence onderzoek is een door de verkoper of koper zorgvuldig uitgevoerd onderzoek naar een onderneming, in het kader van een voorgenomen overdracht. In de praktijk is het meestal de koper die een dergelijk onderzoek uitvoert (of laat uitvoeren) om een beter inzicht te verkrijgen in de onderneming die hij wil overnemen. Aan het niet (laten) uitvoeren van een due diligence onderzoek zijn voor een koper zelfs risico’s verbonden! Onderzoeksplicht bij bedrijfsovername Op grond van het Hoog Catharijne-arrest staat vast dat een koper bij een bedrijfsovername een vergaande onderzoeksplicht heeft. De koper mag niet zonder meer vertrouwen op de garanties en spontane mededelingen van de verkoper, die in de koopovereenkomst staan opgenomen. Een nuancering is in dat verband wel op zijn plaats wanneer een koper afgaat op expliciete mededelingen van de verkoper, die de koper bewegen een (deel-) onderzoek naar een bepaald onderwerp achterwege te laten. Een verkoper mag zich op grond van de redelijkheid en billijkheid niet onttrekken aan zijn gedane mededelingen, door een koper te wijzen op zijn onderzoeksplicht. Desalniettemin is het voor een koper belangrijk om een due diligence onderzoek uit te (laten) voeren. De verkoper stemt vaak pas in met een due diligence onderzoek als de partijen zich bevinden in de fase van intentieverklaring en een geheimhoudingsovereenkomst hebben getekend. Er wordt namelijk zeer vertrouwelijke informatie ter beschikking gesteld! Aspecten van het due diligence onderzoek Een due diligence onderzoek omvat vele aspecten. Belangrijke onderwerpen die vaak bij een due diligence onderzoek aan de orde komen zijn een onderzoek naar: – De rechtsvorm: Wat is de huidige rechtsvorm? Zijn er overeenkomsten en/of akten opgesteld? Zijne er bijzondere afspraken in die overeenkomsten en/of akten vastgelegd? – De verstrekte financiële informatie: daarbij kan onder meer worden gedacht aan: Inzage in de jaarrekeningen en eventuele onderzoeksrapporten van de accountant van de onderneming, alsmede een omschrijving van gebeurtenissen die zich na balans datum hebben voorgedaan. Een omschrijving van financieringsarrangementen en een overzicht van leningen en eventuele verstrekte zekerheden. Aangiften met betrekking tot alle belastingen en premieheffing sociale verzekeringen teneinde de fiscale- en sociale verzekeringspositie te kunnen beoordelen. Wanneer de te verkopen onderneming onderdeel uitmaakt van een zogenaamde fiscale eenheid voor de heffing van vennootschapsbelasting is het belangrijk te weten of er de afgelopen jaren binnen de fiscale eenheid transacties hebben plaatsgevonden en (wanneer dit het geval is) welke transacties hebben plaatsgevonden. – De verzekeringen: Zijn risico’s verzekerd en zijn ze in voldoende mate verzekerd? – Het personeel: Welke personeelsleden zijn werkzaam voor de onderneming en hoelang zijn zij werkzaam voor de onderneming? Welke afspraken er zijn gemaakt met het personeel? – Het milieu: Er moet onderzocht worden of er inbreuken gemaakt zijn op milieuwet- en regelgeving. Onder huidige Wet Bodembescherming is niet alleen de veroorzaker maar onder omstandigheden ook de (nieuwe) eigenaar aansprakelijk. Afhankelijk van de feiten en omstandigheden van de concrete situatie kan een due diligence onderzoek worden uitgebreid met een onderzoek naar bijvoorbeeld de commerciële aspecten van de organisatie of aspecten van de interne en administratieve organisatie. Due diligence rapport De uitkomsten van het due diligence onderzoek worden in een due diligence rapport vastgelegd. Het is in de praktijk gebruikelijk om een zogenaamde due diligence review (behoudens het vertrouwelijk gedeelte) ter inzage beschikbaar te stellen aan het bestuur van de over te nemen onderneming. Een due diligence onderzoek is inmiddels ingeburgerd is in de Nederlandse overname praktijk. Aan het niet verrichten van een dergelijk onderzoek door de koper zijn risico’s verbonden!