Het Dashboard van de BV Nederland – Oktober 2013

Deze maand in het Dashboard van de BV Nederland onder meer aandacht voor de ontwikkelingen in het werkloosheidscijfer, het overheidstekort en de ontwikkeling van de huizenprijzen.

Door Janine Baetsen, Finance Specialist bij ConQuaestor

Werkloosheid daalt voor het eerst in twee jaar gedaald
De werkloosheid onder de Nederlandse beroepsbevolking is in augustus 2013 gedaald ten opzichte van juli dit jaar. In augustus 2013 zat 8,6% van de Nederlandse beroepsbevolking werkloos thuis. Dit blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De officiële werkloosheid in Nederland is het cijfer van de werkloze beroepsbevolking. Dat zijn alle personen van 15-64 jaar zonder werk (of met werk voor minder dan twaalf uur per week), die actief op zoek zijn naar betaald werk voor twaalf uur of meer per week en daarvoor beschikbaar zijn.

Om de korte termijnontwikkeling van de werkloosheid in beeld te brengen wordt uitgegaan van de voor seizoeninvloeden gecorrigeerde cijfers. Deze cijfers houden rekening met veranderingen in de werkloosheid die zich ieder jaar opnieuw voordoen. De voor seizoeninvloeden gecorrigeerde werkloosheid daalde in augustus 2013 met 11.000 en kwam uit op 683.000 werklozen. Deze daling kwam nagenoeg volledig voor rekening van jongeren die een baan vonden.

De afname van de werkloosheid in augustus volgde op een vrijwel voortdurende toename in de afgelopen twee jaar. De trend van de werkloosheid zette zich omhoog in gedurende juli 2011 en steeg in de periode tot en met nu met 270.000 werklozen. In de afgelopen drie maanden kwamen er gemiddeld 8.000 werklozen per maand bij.

In de eurozone bleef de werkloosheid onveranderd op 12% van de beroepsbevolking. Toch voelt het als enige verbetering omdat het cijfer over juli naar beneden werd bijgesteld: van 12,1% naar 12%. In Duitsland daarentegen steeg in september 2013 de werkloosheid; er kwamen 25.000 werklozen bij. Een maand eerder kwam de plus nog uit op 9.000. Italië meldde een stijging van de werkloosheid van 12,1% in juli naar 12,2% in augustus. In België is 8,6% van de beroepsbevolking werkloosheid.

Aantal uitkering stijgt wel in augustus
Ondanks de positieve ontwikkeling in het werkeloosheidscijfer meldt het UWV in augustus van 2013 een stijging van het aantal aangevraagde WW-uitkeringen. In augustus werden er 399.000 werkloosheidsuitkeringen geregistreerd. Dit is een toename van 1% ten opzichten van de maand juli van dit jaar en 31% meer dan in juli 2012. Het aantal WW-uitkeringen aan vrouwen nam vergeleken met een maand geleden toe met ruim 2%. Aan 55-plussers werden bijna 2% meer uitkeringen verstrekt dan in juli. Zoals gebruikelijk in de zomermaanden (einde schooljaar) nam, net als vorige maand, het aantal WW-uitkeringen vanuit de onderwijssector sterk toe. Het aantal uitkeringen vanuit de bouwnijverheid daalde, terwijl in augustus vorig jaar nog sprake was van een toename. In augustus werden 54.000 nieuwe uitkeringen verstrekt en 50.000 uitkeringen beëindigd, waarvan de meeste vanwege werkhervatting.

Overheidstekort op 2,5%
Het overheidstekort is over de periode juli 2012 tot en met juni 2013 uitgekomen op 2,5% van het bruto binnenlands product (bbp). Dit is ruim onder de Europese bovengrens van 3%. Over heel 2012 was het tekort nog 4,1% van het bbp.

Het overheidstekort kwam in het eerste halfjaar van 2013 uit op 2,5 miljard euro. In het eerste kwartaal was er een overschot van 4,5 miljard euro. Dit overschot komt grotendeels voor rekening van de in december geveilde mobiele-telefoonfrequenties. Deze leverde de schatkist ruim 3,8 miljard euro op. In het tweede kwartaal gaf de overheid 7 miljard euro meer uit dan zij ontving, voornamelijk bij de sociale fondsen. Het overheidstekort is in zowel het eerste als tweede kwartaal van 2013 lager dan in de afgelopen vier jaar in de overeenkomstige kwartalen.

Gedurende de periode juli 2012 tot juni 2013 bleven de overheidsinkomsten toenemen. De premie-inkomsten voor de sociale verzekeringen stegen sterk en ook de aardgasopbrengsten en dividendinkomsten namen fors toe. De uitgaven daarentegen stagneren al sinds 2010. Op loonkosten en aankopen van goederen en diensten is gedurende deze periode drastisch bezuinigd. Het afgelopen halfjaar gaf de overheid hier ruim 1,5 miljard euro minder aan uit dan in het eerste halfjaar van 2012. Ook in verstrekte subsidies is flink gekort. De werkloosheids- en AOW-uitkeringen en de uitgaven in het kader van de Zorgverzekeringswet namen, in lijn met de vergrijzing en als maar oplopende werkloosheid, met 2,6 miljard euro toe.

Overheidsschuld gestegen tot boven EU-norm
De overheidsschuld kwam aan het eind van het tweede kwartaal van 2013 uit op 442 miljard euro. Dit is 73,9% van het bbp. Dit is ruim hoger dan de Europese norm van 60% van het bbp. De schuld is het afgelopen halfjaar met 15 miljard euro opgelopen. Behalve door het bedrag van het eerder genoemde overheidstekort van 2,5 miljard euro werd dit voor bijna 13 miljard euro veroorzaakt door een toename van financiële activa zoals deposito’s, verstrekte leningen en deelnemingen. De deelnemingen namen toe doordat de overheid extra kapitaal stortte in het nieuwe Europese steunfonds ESM en in de Europese Investeringsbank (EIB).

Huizenprijzen dalen verder
Bestaande koopwoningen waren in augustus 4,4% goedkoper dan in augustus 2012. De prijsdaling ten opzichte van een jaar eerder is kleiner dan in de voorgaande maand, toen bestaande koopwoningen 5,0% goedkoper waren. De index van het CBS en het Kadaster geeft de prijsontwikkeling weer van bestaande particuliere koopwoningen in Nederland.

De prijzen van bestaande koopwoningen lagen in augustus 2013 op hetzelfde niveau als begin 2003. Ten opzichte van augustus 2008, toen de huizenprijzen een piek bereikten, bedraagt de prijsdaling 20%. In de eerste acht maanden van 2013 wisselden 64.837 woningen van eigenaar. Dat is 12,9% minder dan in dezelfde periode van 2012.

Vereniging Eigen Huis meet groeiend vertrouwen in de huizenmarkt
De Nederlandse bevolking krijgt weer meer vertrouwen in de huizenmarkt. De Eigen Huis Marktindicator van de Vereniging Eigen Huis stijgt in september voor de negende maand op rij. Met een stijging van waarde 70 naar 73 zit het sentiment onder Nederlandse huishoudens stevig in de lift.

De Eigen Huis Marktindicator meet het consumentenvertrouwen voor de woningmarkt en is gebaseerd op doorlopend, representatief onderzoek onder de Nederlandse bevolking.. De Eigen Huis Marktindicator komt tot stand in samenwerking met onderzoeksbureau Intomart GfK en onderzoeksinstituut OTB van de TU-Delft.

Onzekerheid is er echter over de stijgende werkloosheid en de dalende koopkracht van huishoudens. Die blijven een serieuze bedreiging vormen voor een verdere groei. De ernstig verzwakte woningmarkt is er dan ook nog lang niet bovenop, want pas als de marktindicator op 100 punten staat is het consumentenvertrouwen in evenwicht.

Janine Baetsen is Finance Specialist bij ConQuaestor.